Corona en dementie: wat als contact sowieso niet evident is?

Voldoende afstand houden en geen bezoekjes in tijden van corona. Hoe kun je dat kaderen voor iemand met dementie? En hoe pak je dat aan bij iemand die in het woonzorgcentrum zit? Hoe hou je contact als contact zoeken sowieso al moeilijk is?

Heel wat mensen zorgen als mantelzorger voor een geliefde met dementie of hebben familieleden in het woonzorgcentrum met symptomen van de aandoening. Ook lezeressen Danielle en Jacqueline maken zich zorgen om hun moeders.

Voor de mama van Jacqueline valt het dagelijkse bezoek plots weg

Lezeres Jacqueline: “Mama is 94 en woont al drie jaar in het woonzorgcentrum. Elke dag gingen we bij haar langs. Ze gaat snel achteruit, maar ze herkent ons wel nog. Als ze mij of mijn zussen ziet, zal ze altijd over onze wangen wrijven en lachen. De laatste tijd had ze het wel wat moeilijker. Ze werd soms erg kwaad en wantrouwig naar het personeel toe. Enkel wij mochten nog medicatie geven, maar zelfs naar ons toe was ze soms negatief.

“We hopen dat ze ons na die weken nog zal herkennen. En hopelijk kunnen we dan samen haar verjaardag vieren.”

Het is niet makkelijk en ik vind het zo erg dat ze dit nog moet meemaken. We vertrouwen nu op het personeel en proberen op andere manieren contact te houden. Ik bracht een pot confituur binnen met een grote foto van ons op en ik schreef al een brief naar haar, want lezen doet ze nog steeds. Mama verjaart eind april. We hopen dat we haar verjaardag samen met haar kunnen vieren en dat ze ons dan nog steeds zal herkennen.“

De mama van Danielle begon net aan een opname in kortverblijf

Lezeres Danielle: “Sinds 4 maart is mama opgenomen in kortverblijf, en daar blijft ze al tot 20 april. Het was voor haar en ons dus allemaal nog enorm onwennig. Ze verblijft in een beschermde wooneenheid, omdat ze wel wat symptomen van dementie heeft. Natuurlijk hadden we wel al gezorgd voor foto’s en plantjes van thuis, zodat het voor haar toch een klein beetje een vertrouwde omgeving zou zijn. Maar plots was daar al veel sneller de dag dat bezoek niet meer mogelijk was en word je overdonderd door machteloosheid en verdriet.

“Je voelt je machteloos, maar we vertrouwen op het personeel. Echt, wat die mensen doen … chapeau!”

Contact houden doen we nu met brieven en kaartjes; die schreef ik al niet meer sinds de lagere school (lacht). We hebben ook al nagedacht over contact via Whatsapp, maar we weten niet of we haar daarmee niet meer in de war zullen brengen. Het is echt zoeken en we proberen positief te blijven, maar we vertrouwen op het verzorgend personeel, absoluut. En we zijn dankbaar voor alle goede zorgen, want we weten dat het ook voor hen echt niet gemakkelijk is.“

Dementie in tijden van corona: tips om contact te houden

Net zoals Danielle en Jacqueline vragen heel wat mensen zich af wat ze nu net moeten doen. Hoe kun je contact houden met iemand waarmee contact zoeken sowieso al niet evident is?

Jurn Verschraegen (directeur Expertisecentrum Dementie Vlaanderen): “Het is een bijzonder moeilijke situatie. We zullen nu vooral dingen moeten uitproberen en bekijken welke invloed ze hebben op onze familieleden en vrienden. Maar een ding is zeker: blijf alsjeblieft contact houden.”

Laagdrempelige videochat

“Voor sommige mensen is het erg moeilijk om nog iemand te herkennen. Maar andere mensen herkennen wel je stem of gezicht nog en dan kan een videochat wel een oplossing zijn. Je kan bijvoorbeeld gebruikmaken van de site praatbox.be,een heel laagdrempelige website waarvoor je geen apps moet installeren. Een simpele laptop en internetverbinding zijn dus voldoende. Het is een systeem waarmee je makkelijk met verschillende familieleden en kennissen in gesprek kunt gaan.

Ook voor oudere mensen is dit echt heel gebruiksvriendelijk. Werkt het niet en is er vooral verwarring? Dan heb je het toch geprobeerd. Werkt het wel? Dan heb je een mooi aanknopingspunt voor de komende weken. Bovendien kun je het de hele dag laten openstaan en is het daarnaast een interessante tool om ook de familie bij elkaar te brengen. Afspraken maken lukt nog zo makkelijk als je alles meteen met elkaar kunt doorspreken.”

Creëer een belcirkel

“Verzamel alle kennissen en familieleden die in contact staan met je familielid en spreek duidelijk af wie wanneer belt. Trek dat breed. Familieleden, mensen uit het verenigingsleven, een vriendin die vaak op bezoek kwam. Op die manier is er toch elke dag zeker een telefoontje.”

Kaartje op de post

“Voor de tante van mijn vrouw in het woonzorgcentrum schrijven we nu regelmatig kaartjes. We vragen dan aan de zorgkundige om het kaartje ook nog eens voor te lezen. Heeft het effect? Dat weten we niet. Maar moeten we het proberen? Absoluut! We moeten actief laten weten dat we hen niet vergeten.“

Rust voor de mantelzorger

“Zorg je als mantelzorger voor een familielid of kennis met dementie die nog thuis woont? Probeer dan zeker geregeld even samen buiten te komen voor een wandeling bijvoorbeeld. Je zorgt ervoor dat je wat stress wegneemt, maar anderzijds zorg je door beweging ook voor een duidelijk ritme. Want wat je nu absoluut moet vermijden is dat je zélf slaapproblemen zou ontwikkelen. Probeer samen actief bezig te blijven, zodat het contact in eerste instantie vooral voor jou draagbaar blijft.”

Lijstjes maken om structuur te bieden

“Maak een duidelijk lijstje met pictogrammen. Hierop geef je aan wat er binnen welke tijdsduur gebeurt. Het ontbijt, een televisieprogramma bekijken, een wandelmoment, een contactmoment … Op die manier zorg je voor een gestructureerde dag en bijgevolg ook een gestructureerd contact, wat jou als mantelzorger ook rust kan brengen. Ga creatief aan de slag met zo’n lijstje. Laat een van de kleinkinderen bijvoorbeeld het lijstje tekenen. Meteen een mooi cadeau, toch?”

Maak gebruik van muziek en beelden

“Muziek en dementie gaan hand in hand. Is ‘gewone communicatie’ maar moeilijk? Dan kun je nog altijd contact leggen via de favoriete deuntjes van je familielid of kennis. Maak bijvoorbeeld een afspeellijstje dat afgespeeld kan worden op de kamer of vul een cd vol muziek. Het zit ‘m echt soms in kleine dingen. Stuur daarnaast ook foto’s op met duidelijk bijschrift. Het kan helpen om herinneringen naar boven te halen.”

Op de hoogte blijven van verdere concrete tips? Dan raden we je aan om zeker deze pagina van het Expertisecentrum Dementie Vlaanderen in de gaten te houden. Sinds vorige week is het centrum intensief bezig met het oplijsten van antwoorden, hulpmiddelen en interessante initiatieven.

In dit artikel vertelt expert Maite Mallentjer meer over het leven in het woonzorgcentrum zelf. Via deze website documenteert ze vanuit haar project A Sense of Home samen met Soulcenter de mooiste initiatieven in onze woonzorgcentra.

Nog meer lezen?

• Leerkracht en leerlingen maken pakkende video over coronavirus
• Coronavirus: wat als je een reis hebt geboekt?
• Corona in het woonzorgcentrum: “Vertrouw het personeel én de bewoners”

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!