Hoe brandveilig is je huis?

Na de hevige branden in Opwijk, Anderlecht en Heule stellen wel meer mensen zich de vraag wat je kunt doen om een brand te voorkomen. Wij vroegen het aan enkele experten!

Checklist: hoe brandveilig is je huis?

Randy Maenhout van de Federale Overheidsdienst Binnenlandse Zaken: “Een brand heb je nooit zelf in de hand, al kun je natuurlijk wel een paar dingen doen om het risico te beperken. Met deze handige checklist weet je meteen wat wel, en misschien nog belangrijker, wat niet in orde is.”

• In elke kamer hangt een rookmelder, behalve de keuken, de badkamer en de garage.
• Je hebt een duidelijk vluchtplan, zodat jij en je gezinsleden perfect weten wat jullie te doen staat als er brand uitbreekt.
• Brandbare materialen, zoals een zetel of een kast, staan op meer dan één meter van de kachel, de open haard, …
• De schoorsteen en de verwarmingsinstallatie worden elk jaar gecontroleerd en onderhouden.
• Je hebt kwaliteitsvolle elektrische kabels en verlengkabels in huis.
• De stekkers van elektrische toestellen die je niet gebruikt, zitten niet in het stopcontact. Je gsm of laptop ’s nachts opladen doe je enkel als er een rookmelder hangt, hetzelfde geldt voor als je ’s nachts wilt wassen en drogen.
• Telkens nadat je de droogkast hebt gebruikt, maak je de filter helemaal stofvrij.
• Je laat nooit je kookpotten, brandende kaarsen of een open haard onbewaakt achter.
• Als je een kamer verlaat, dan sluit je de deuren zodat, als er toch brand uitbreekt, het vuur zich minder snel kan verspreiden.
• Ben je een roker? Steek dan alleen een sigaret op als je klaarwakker bent, geen alcohol hebt gedronken of geen slaapverwekkende medicatie hebt genomen.
• Vergeet niet om de 25 jaar je elektriciteit te laten keuren. Dat is zelfs wettelijk verplicht.

4 vragen over rookmelders

Je bent verplicht om op elke verdieping minstens één rookmelder te plaatsen. Is dat wel voldoende?

Brandpreventieadviseur Frank Samson van Brandweerzone Centrum in Gent: “Nee, want als er brand uitbreekt in de slaapkamer en de rookmelder hangt in de hal, dan gaat die veel minder snel de rook detecteren en duurt het veel langer voor het alarm afgaat. Daarom is het belangrijk om op alle zwakke plekken in huis een rookmelder te hangen.”

Op welke plaatsen hang je er dan best een?

“Sowieso op elke slaapkamer. ’s Nachts slaapt je neus, waardoor je niets ruikt. Het kan dus gebeuren dat er een kleine brand uitbreekt op de slaapkamer, en je helemaal niets merkt. Of pas als de brand zich aan het verspreiden is. Daarnaast hang je best een rookmelder boven alle zwakke plekken. Denk maar aan de tv-hoek in de woonkamer, de droogkast en de wasmachine in het washok.

Waar hang je er geen? In de badkamer en de keuken, omdat daar de kans het grootst is op vals alarm door de stoom van de oven of een warme douche. Let wel: in de keuken ontstaan de meeste woningbranden, dus hang er wel eentje in de buurt. Zoals op de scheiding met de woonkamer, of boven de eettafel. Ook in de garage hoef je geen rookmelder te plaatsen, tenzij je wasmachine en droogkast daar staan.”

Hoe kies je nu de beste rookmelder?

“In elke doe-het-zelfzaak en online vind je tal van rookmelders. Maar die zijn niet allemaal even goed. Een rookmelder moet bijvoorbeeld een testknop hebben, om de 45 seconden een lichtje laten pinken, een geluid produceren van minstens 85 decibel en een signaal geven wanneer de batterij bijna leeg is.

Hoe kies je dan de beste rookmelder? Zoek op de verpakking naar de labels ‘CE’ en ‘EN 14604’, zodat je zeker bent dat hij voldoet aan de Europese wetgeving. En kies er eentje met een niet-vervangbare batterij die tien jaar meegaat, want een rookmelder heeft ook een vervaldatum. Kies je eentje met vervangbare batterijen, dan is de kans groot dat je een rookmelder langer dan tien jaar laat hangen, met alle gevolgen van dien als er dan toch eens brand uitbreekt.”

Hoe moet je een rookmelder onderhouden?

“Het klinkt misschien gek, maar stofzuigen is een absolute must. Stof kan zich opstapelen in het toestel en een rookmelder kent het verschil niet tussen een hoopje stof en rook. Om vals alarm te voorkomen, maak je die dus best geregeld stofvrij. En test ‘m elke maand een keer. Alleen dan ben je zeker dat je rookmelder doet wat hij moet doen.”

“In 2019 stierven 52 slachtoffers in een brand, van wie er zeven overleden aan de voordeur omdat ze niet snel genoeg buiten raakten”

Een vluchtplan kan je leven redden

Peter Van Rossum, communicatieverantwoordelijke bij vzw Oscare, een nazorg- en onderzoekscentrum voor mensen met brandwonden en littekens: “In 2019 stierven 52 slachtoffers in een brand, van wie er zeven overleden aan de voordeur omdat ze niet snel genoeg buiten raakten. Een duidelijk vluchtplan kan dus wel degelijk je leven redden.”

Het vluchtplan bestaat uit…

• minstens twee vluchtwegen, om snel en zonder kleerscheuren buiten te raken. Langs de trap en de voordeur, via het schuifraam in de woonkamer of via het raam in de slaapkamer bijvoorbeeld.
• een evacuatieplaats. Een plek, liefst aan de straatkant, waar iedereen van het gezin bij elkaar komt zodat je weet wie veilig is en wie niet.
• een duidelijke taakverdeling, zodat je weet wie de kinderen of de hond meeneemt, een eerste bluspoging onderneemt en de hulpdiensten belt.

Om je vluchtplan vlekkeloos uit te kunnen voeren, zorg je ervoor dat …

• in elke kamer een rookmelder hangt. Woon je in een groot huis? Kies dan voor gekoppelde rookmelders zodat je het alarm op meerdere plaatsen tegelijk hoort.
• op elke slaapkamer een zaklamp ligt, liefst een met ingebouwde dynamo en dus zonder batterij. De meeste branden ontstaan ’s nachts, en meestal valt de elektriciteit uit waardoor je niet ziet welke kant je op moet.
• je vluchtwegen vrij zijn. Een wasmand op de trap, fietsen in de gang of rondslingerende kleren op de slaapkamer kosten je alleen maar meer tijd om buiten te raken als er brand uitbreekt.
• je de deuren sluit op weg naar buiten zodat als het brandt, het vuur opgesloten zit en zo weinig mogelijk zuurstof krijgt. Dat kan je extra tijd geven om veilig het huis te verlaten.
• de sleutel op de voor- en achterdeur zit, of op z’n minst in de buurt hangt. Als je die nog moet zoeken, dan verspil je tijd. En tijd is héél kostbaar.
• je weet wat je moet zeggen als je de hulpdiensten belt: je naam, je woonplaats, het aantal slachtoffers, of er nog mensen in huis zijn en waar het precies brandt.

Tip: als je kinderen hebt, kun je je vluchtplan al spelend testen. Blinddoek mama, of papa natuurlijk, en laat haar zo snel mogelijk de weg naar buiten zoeken.

Gratis advies

De brandpreventieadviseur geeft je brandveiligheidsadvies, helemaal op maat van je woning. Een brandweerman of -vrouw van jouw brandweerzone die een speciale opleiding volgde, duidt de zwakke plekken in je huis aan, vertelt je hoe je die het best aanpakt, maakt samen met het hele gezin een vluchtplan op en leert je alles over rookmelders en het blusdeken. Het is objectief, helemaal gratis en zonder verplichtingen: je hoeft dus niet alle tips toe te passen. Maak een afspraak met je lokale brandpreventieadviseur als je een huisbezoek wilt aanvragen of een infoavond over brandveiligheid wilt organiseren in je wijk, bedrijf of school.

Uit: Libelle 01/2020

SAFETY FIRST, MET DEZE ARTIKELS:

• Een brand in huis: 5 tips die je niet laten stikken!
• Daarom slaap je best met alle deuren dicht
• Stookseizoen: alles over CO-vergiftiging en hoe te voorkomen

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!