Xavier Taveirne maakt eenzaamheid bespreekbaar in een nieuwe tv-reeks
Eenzaamheid heeft zoveel meer gezichten dan enkel dat van een oudere die bijna nooit bezoek krijgt in het woonzorgcentrum. Het treft ook jonge mensen met honderden Facebook-vrienden of een moeder of vader die gescheiden is en soms dagenlang de kinderen moet missen. Alleen is het vaak niet zichtbaar. Xavier Taveirne maakt in zijn reeks ‘Eenzaam’ komaf met het taboe.
Radio- en televisiemaker Xavier Taveirne is graag alleen, maar daarom niet eenzaam. ‘Op elk moment van de dag kan ik de telefoon nemen om naar mijn lief te bellen. Of naar mijn ouders, mijn vrienden. Ben ik eenzaam? Dat niet.” Het is dus niet omdat je alleen bent, dat je ook effectief eenzaam bent. Het omgekeerde geldt ook: het is niet omdat je veel mensen rondom je hebt, dat je niet eenzaam kunt zijn. Dat bewijst Xavier Taveirne in zijn nieuwe reeks ‘Eenzaam’, die vanaf morgenavond vier weken lang elke woensdagavond te zien is op Canvas.
Eenzaamheid, een groot taboe
Wij mensen hebben de neiging om eenzaamheid snel te minimaliseren. ‘Het komt wel goed’, zeggen we dan. Het is dus nog steeds een hardnekkig taboe?
Xavier Taveirne: “Jammer genoeg wel. Eenzaamheid is heel moeilijk te benoemen, en als je het toch doet, dan krijg je vaak de reactie dat het wel goed komt, of dat het allemaal zo erg niet is. Zelf kon ik er lange tijd ook niet de vinger op leggen. In heel wat gesprekken die ik voerde of toevallig opving, kwam steeds hetzelfde terug. Maar wát? Pas toen ik besefte dat het allemaal rond eenzaamheid draaide, wist ik dat heel veel mensen gewoon niet weten wat dat precies is. Met de reeks hoop ik eenzaamheid een gezicht te geven.”
“Met de reeks hoop ik eenzaamheid een gezicht te geven. Want heel veel mensen weten zelfs niet wat het precies is”
En dat doe je door zestien mensen hún verhaal te laten vertellen.
“Klopt. In vier afleveringen volg ik mensen in alle stadia van het leven. Een achttienjarige bijvoorbeeld, maar evengoed iemand van negentig die zich heel erg eenzaam voelt. Het zijn ook gewone mensen die in heel herkenbare situaties zitten. Het kan je zus zijn, je broer, je collega, je vrienden en zelfs je ouders.”
De reeks geeft een inkijk in de levens van verschillende generaties. Eerst maken we kennis met jonge twintigers.
“Het zijn niet alleen de oudere mensen die eenzaam zijn, het kan werkelijk iedereen overkomen. Ook jongeren. Het is niet omdat je veel vrienden hebt, elke week op café gaat, in de sportclub zit of naar de jeugdbeweging gaat, dat je niet eenzaam kunt zijn. Je kunt omringd zijn door heel veel mensen en toch eenzaam zijn. Of je nu achttien, achtentwintig, achtendertig of achtenzeventig bent. Eenzaamheid is een reëel gevoel, een reële emotie. En dat laten de mensen in de reeks perfect zien.”
Is elke generatie op een andere manier eenzaam?
“Absoluut. De jonge twintigers worstelen vooral met identiteit. Wie ben ik, en wie wil ik eigenlijk zijn? Zij zijn heel erg op zoek naar zichzelf, en niet iedereen vindt even snel antwoorden op die vragen. In de tweede aflevering, waarin de dertigers en jonge veertigers aan bod komen, wordt er vooral even achterom gekeken. Wie wilde ik tien jaar geleden zijn, en ben ik die wel geworden? Ze zijn vooral bezig met de verwachtingen die de maatschappij heeft van hun generatie: een eigen huis, trouwen, kinderen, een toffe job. Klopt het plaatje wel, en wat als dat niet zo is? Aflevering drie focust dan weer op de generatie die langzaam naar het pensioen uitkijkt, en die het eigenlijk allemaal voor elkaar moet hebben. Geen zorgen meer voor later, want ze hebben een goede job, een huis dat afbetaald is, kinderen die stilaan op eigen benen staan … Dan is de vraag: is dat wel hetgeen wat ik altijd wilde? Ben ik nog wel trouw aan mezelf? En in de allerlaatste aflevering is de centrale vraag: wat is mijn meerwaarde nog, nu ik met pensioen ben? Die mensen zijn heel erg op zoek naar de zin van het leven.”
“Eenzaamheid, daar kies je niet voor. Het overkomt je. Als iemand zegt dat hij of zij zich eenzaam voelt, dan is dat zo. Daar valt niet over te discussiëren”
Zestien mensen, zestien verhalen. Dat moet soms toch confronterend geweest zijn voor jou?
“Absoluut. In de middelbare school kon ik maar moeilijk aansluiting vinden bij leeftijdsgenoten. Dat was echt niet evident. In de eerste aflevering komt dat gegeven al meteen aan bod. Jongeren zeggen dat ze heel veel willen doen, maar gewoon niemand hebben met wie ze een echte connectie hebben. Maar niet alleen voor mij waren de verhalen herkenbaar, ook de kijker zal het ongetwijfeld confronterend vinden. In aflevering drie zit een mantelzorger, wiens vrouw jongdement is. Iedereen die zorgt voor iemand zal zich in zijn verhaal herkennen. In de tweede aflevering leer je een vrouw kennen die co-ouderschap heeft over de kinderen. Ik denk dat iedereen kan begrijpen dat ze zich in de week dat haar kinderen bij de papa zijn, vaak eenzaam voelt.”
Blijven sommige verhalen dan niet echt aan je plakken?
“Je neemt die verhalen sowieso mee naar huis, en die sluimeren in je hoofd. Maar ik voel het niet als een last, als een schaduw die me blijft achtervolgen. Ik ben vooral heel dankbaar dat ik een inkijk heb gekregen in hun levens. Dat maakt me niet alleen wijzer, maar het bevestigt nog maar eens dat we niet zo hard voor elkaar moeten zijn.”
Een beetje liever zijn voor elkaar is dus de boodschap?
“Heel zeker. Iedereen heeft een verhaal, maar niet iedereen kiest daar zelf voor. Eenzaamheid kies je niet, het overkomt je. Als iemand zegt dat hij of zij zich eenzaam voelt, dan is dat zo. Daar valt gewoon niet over te discussiëren. Opmerkingen als ‘ik geloof je niet’ of ‘je hebt toch veel vrienden’ maken het echt niet beter. Luisteren is het enige wat je kunt doen. Al is het maar vijf minuten, of een hele avond lang. Oprecht luisteren, dat is een begin. Van wat precies weet ik niet, maar het is een begin. En dat is beter dan niets.”
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Eenzaam: vanaf woensdag 20 november om 20u20 u op Canvas en vanaf dan ook integraal op het Canvas-kanaal van VRT NU.