De zomervakantie inkorten? “De riem gaat er enkel dan écht af, behalve voor kwetsbare kinderen”

In Franstalig België wordt de zomervakantie volgend schooljaar ingekort. Ook in Vlaanderen gaan al enkele jaren stemmen op om de grote zomervakantie naar zes weken te brengen, al zijn de meningen verdeeld. Wat zou het betekenen voor leerlingen en leerkrachten? We vroegen het aan Sarah De Schryver, orthopedagoog in het buitengewoon basisonderwijs.

Zomervakantie inkorten: pro en contra

ECHT ONTSPANNEN TIJDENS DE ZOMERVAKANTIE

In een rondvraag van Libelle.be kwamen verschillende reacties binnen van ouders. Veel middelbare scholieren en hun ouders zijn voorstander om de lange vakantie van twee maanden te behouden. Tieners genieten op dat moment volop van die heerlijke twee maanden, combineren vakantiewerk met kampen en hebben dan pas het gevoel dat ze de riem er even af kunnen gooien.

Want tijdens andere vakanties blijven schooltaken gewoon komen en het is nu eenmaal leuker om in de zomer vrijaf te hebben dan in november of februari. Bovendien zijn tieners zelfredzamer en is het overbruggen met opvang geen probleem.

PROBLEMEN MET OPVANG EN VERLOFPLANNING

Voor veel ouders van jonge kinderen is het dan weer moeilijk om twee maanden opvang te vinden. Anderzijds hebben bedrijven met veel werknemers (met kinderen) het nu al moeilijk om iedereen tijdens de zomervakantie zijn verlof te gunnen. Want de organisatie moet wel blijven draaien. Als iedereen die vakantie dan moet inplannen in zes weken, wordt dat nog moeilijker.

VEEL VERGETEN NA TWEE MAANDEN

Ouders en leerkrachten van lagereschoolkinderen geven aan dat kinderen best wel wat vergeten zijn na twee lange zomermaanden. Anderzijds geldt dat eigenlijk ook al na een vakantie van twee weken (en die zouden er nu meer zijn). Na de zomervakantie wordt opfrissing van leerstof uit het vorige leerjaar systematisch ingepland. Of dat na een langere herfst- en krokusvakantie zo eenvoudig te organiseren is, zou moeten blijken.

Visie van de expert

Sarah De Schryver is orthopedagoog in het beleidsteam van een Gentse school voor buitengewoon basisonderwijs. In de school zitten kinderen met autisme, gedrags- en emotionele stoornissen, motorische beperkingen en een algemeen vertraagde leerontwikkeling. Zij geeft haar visie op de huidige situatie in buitengewoon onderwijs en voor kinderen uit het gewone onderwijs.

TERUGVAL NA NEGEN WEKEN

Sarah: “Na een vakantie van bijna negen weken zien we altijd een terugval in het leerrendement. Onze kinderen komen uit heel diverse contexten. School is niet in elk gezin de hoogste prioriteit. Niet alleen cognitief (taal, rekenen, Frans…) zien we dat een deel van onze kinderen te weinig aanbod heeft gehad. Dat geldt ook op vlak van sociale en emotionele ontwikkeling.

Na een vakantie van bijna negen weken zien we altijd een terugval in het leerrendement. Onze kinderen komen uit heel diverse contexten. School is niet in elk gezin de hoogste prioriteit.

Ten tweede is het na een zomervakantie best wel wat werk om onze werking opnieuw op gang te trekken. Klasregels rond orde in de klas (je jas en boekentas opbergen), je agenda netjes invullen, dat zijn allemaal zaken waarbij de routine opnieuw geoefend moet worden. Vijf dagen per week naar de les is weer wennen voor onze kinderen.

De meeste leerkrachten, begeleiders en coördinatoren vinden negen weken in vakantiesfeer heerlijk. In juli en augustus trekken wij net als kinderen echt de stekker eruit. Tijdens andere schoolvakanties ben je toch weer aan het voorbereiden voor het volgend semester en maak je je zorgen over leerstof die je nog niet voldoende ingeoefend hebt. Tijdens de zomer vallen die zorgen allemaal weg. Voor het schoolteam is het daarom ook telkens weer wennen in september.”

Zes weken is nog steeds lang voor veel kinderen en ik denk dat de terugval gelijkaardig zou zijn.

“Maar of al die problemen én voordelen wegvallen bij een kortere vakantie van zes weken? Dat denk ik niet. Zes weken is nog steeds lang voor veel kinderen en ik denk dat de terugval gelijkaardig zou zijn. Anderzijds kun je op zes weken ook al even helemaal de stekker eruit trekken en je hoofd leegmaken.”

VOORDELEN VOOR KWETSBARE KINDEREN

“Voor kwetsbare kinderen in een zorgbarende context zou een ingekorte vakantie wel voordelen opleveren. Eind mei proberen we op school die vakantie al zinvol in te vullen. Welke opvang of kampjes zijn mogelijk? Zijn de kinderen thuis veilig en kunnen we hen een noodnummer geven? Sommige van die kinderen zien we wenen omdat de vakantie start. Anderen in een gezonde thuissituatie kijken dan weer wel uit naar een lange vakantie.”

Voor kwetsbare kinderen in een zorgbarende context zou een ingekorte vakantie wel voordelen opleveren.

MINDER COGNITIEVE DRUK

Sarah: “Of de vakantie nu ingekort wordt of niet, ik hoop dat de cognitieve druk op kinderen niet verhoogd wordt. De klemtoon ligt nog altijd veel op rekenen, spelling, Frans en schoolse vaardigheden. Maar kinderen moeten zich later zien te redden in een superdiverse context. Dus een focus op andere niet-schoolse vaardigheden is ook nodig.

Hoe moet je omgaan met leeftijdsgenoten, met sociale media en diversiteit? Hoe red je je in het verkeer? Waarom zorg je best voor je lichaam en beweging? Waar vind je een stageplaats die bij jou past? Wanneer kies je een communicatiekanaal zoals WhatsApp, mail of telefoon? Kun je kritisch, maar beleefd je mening formuleren?

Dat zijn allemaal heel complexe uitdagingen en niet alleen voor leerlingen uit het buitengewoon onderwijs. Je plan trekken in deze snel evoluerende maatschappij is niet evident en dat geldt voor elk kind. Wat er ook gebeurt met de schoolvakanties, ik hoop dat daar aandacht voor komt.”

AFSPRAKEN VANUIT DE OVERHEID

“Wanneer tieners aangeven dat ze in andere vakanties nog altijd met school bezig moeten zijn, hebben ze een punt. Ik ben er daarom voorstander van om vanuit de overheid afspraken te maken over wat wel kan en mag tijdens de andere schoolvakanties, zodat kinderen ook dan even alles kunnen loslaten.

Ik ben er voorstander van om vanuit de overheid afspraken te maken over wat wel kan en mag tijdens de andere schoolvakanties, zodat kinderen ook dan even alles kunnen loslaten.

Als je scholen daar zelf over laat beslissen, creëer je onvermijdelijk verschillen. Bepaalde scholen zullen zich elitair profileren en die cognitieve druk hoog houden. In andere scholen krijg je dan automatisch meer kinderen met leermoeilijkheden.

Het doel van ons onderwijssysteem moet net zijn om zoveel mogelijk gelijke kansen te creëren. Iedereen heeft baat bij een goede mix op scholen.”

MEER NIEUWTJES UIT DE KLAS:

• Mijn zoon gaat naar een Brusselse concentratieschool: ‘De naturel waarmee ons ketje die diversiteit omarmt is geweldig’
• Hoogbegaafdheid: Heb ook oog voor de onderpresteerders!
• Naast oudercontacten ook kindcontacten: wat zijn de voordelen?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!