Is een enig kind minder sociaal dan kinderen met broers of zussen?

Een kind dat opgroeit tussen broers en zussen zal later socialer in het leven staan dan een kind dat opgroeit zonder. Klinkt aannemelijk, toch? Maar is dat eigenlijk wel zo?

Nee: een enig kind is niet per se minder sociaal

Over enige kinderen doen heel wat vooroordelen de ronde:

• termen als ‘verwend’, ‘egoïstisch’ en ‘een beetje zielig’ durven al eens vallen. Stuk voor stuk boutades waar geen enkele grond van waarheid in zit, natuurlijk.
• ze zouden ook minder sociaal zijn dan kinderen die wel tussen broertjes en zusjes opgroeien. Ook dat blijkt echter niet zomaar waar.

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat kinderen die opgroeien tussen broers en zussen meer mogelijkheden hebben om hun sociale vaardigheden te oefenen, maar dat wil nog niet per se wil zeggen dat ze ook tot een meer sociaalvaardige volwassene zullen uitgroeien. Enige kinderen kunnen die vaardigheden immers ook perfect oefenen met andere personen uit hun omgeving, zoals ouders, zorgverleners of leeftijdgenootjes.

Vooroordelen over enige kinderen weerlegd

De wetenschap weerlegt trouwens al die vooroordelen. Voor haar boek ‘Enig Kind‘ dook klinisch psychologe en orthopedagoge Jacqueline van Swet in het wetenschappelijk onderzoek rond het thema én volgde ze anderhalf jaar lang achttien ouderparen en hun kind. En wat blijkt: zowat alle vooroordelen die je ooit al over een enig kind hebt horen vallen, zijn compleet uit de lucht gegrepen, zo vertelt ze aan het Nederlandse tijdschrift Margriet:

• Zo zijn enig kinderen perfect even (niet-)dominant als kinderen met broers of zussen.
• Zijn ze even volwassen, gecontroleerd, populair en succesvol in hun sociale omgang met anderen.
• Hebben ze net zo veel vrienden en vertonen ze niet meer gedragsproblemen dan andere mensen en voelen zich maar even eenzaam als de gemiddelde mens mét broers of zussen.

De voordelen van een groot gezin

Toch kunnen kinderen uit een groot gezin op sociaal vlak wel degelijk een klein streepje voor hebben: hoewel ze niet letterlijk méér sociale skills ontwikkelen, zouden de vaardigheden die ze ontvouwen dankzij hun broers en zussen wel diepgaander en complexer kunnen zijn. Althans, zo beweert Shane G. Owens, een Britse psycholoog en onderzoeker, in een interview met Romper. 

HOE KOMT DAT?

Kinderen uit een groot gezin worden van jongs af aan geconfronteerd met veel verschillende sociale interacties, die zich ook nog eens uitstrekken over verschillende niveaus dankzij alle verschillende leeftijden in het gezin.

“Niet alleen moeten niet-enige kinderen vaak delen met broers of zussen, ze moeten ook samen taakjes opknappen en moeten meer ingewikkelde vaardigheden oefenen zoals reflectief luisteren, empathisch reageren en leren om een gebeurtenis vanuit veel verschillende perspectieven te bekijken.

Een kind dat geen broers of zussen heeft, kan al die dingen uiteraard ook oefenen tijdens het spelen met andere kindjes uit de buurt of in de opvang, maar de mogelijkheden daar zijn meestal toch iets beperkter.” 

Enig kind: pechvogel of bofkont?

Maar toch is een enig kind niet de pechvogel. Integendeel. Uit het onderzoek van van Swet kwam bovendien ook iets heel opmerkelijks naar voren: in tegenstelling tot wat mensen vaak denken, voelen enige kinderen zich niet ongelukkiger dan kinderen met broers of zussen, maar vaak zelfs net beter dan hen. Uit een langlopend onderzoek naar het Britse gezinsleven van Understanding Society bleek dat enige kinderen, naast het feit dat ze gelukkiger zijn, vaak ook meer zelfvertrouwen hebben.

HOE DAT KOMT?

Daarvoor wees het onderzoek volgende oorzaken aan:

• Enige kinderen krijgen veel minder dan kinderen met broers of zussen te maken met pesterijen binnen het gezin.
• Enige kinderen hoeven niet om de aandacht van hun ouders te vechten, waardoor ze minder jaloezie ontwikkelen en minder vaak het gevoel hebben te moeten ‘presteren’ voor liefde en aandacht.

Nog voordelen die enige kinderen erop nahouden in vergelijking met hun leeftijdsgenoten uit een groot gezin?

• Onderzoek toont aan dat ze zich sneller ontwikkelen en gemiddeld een hoger
  IQ hebben dan kinderen die opgroeien tussen andere kinderen.
• Enige kinderen presteren vaak beter op school en halen hogere cijfers dan klasgenoten met broers en zussen.
• Tot slot, blijken enige kinderen ook coöperatiever, ijveriger en netter te zijn en beschikken ze blijkbaar vaar over meer doorzettingsvermogen en verantwoordelijkheidsgevoel.

Als er dus al verschillen zijn tussen enige kinderen en kinderen uit een groot gezin, dan lijken die dus grappig genoeg vaak uit te pakken in het voordeel van die eersten. Al heeft de maatschappij blijkbaar wel een beetje moeite om dat zomaar te geloven.

Meer lezen over ontwikkeling en opvoeding:

• Concurrentiestrijd tussen broers en zussen: zo ga je er als ouder mee om
• Intensive parenting: waarom opvoeden vaak voelt als een hele klus 
• Je kind anti-racistisch opvoeden: zo pak je het aan 

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!