Familie
Gezonde kindertanden: “Beperk gesuikerde dranken tot twee keer per week, ook water met een smaakje!”
Door Sara Dekens

Twee keer per dag poetsen, dat is cruciaal voor gezonde kindertanden. Maar ook welke tandpasta je gebruikt of wat je je kind laat eten en drinken heeft een invloed op het gebit en daar staan we niet genoeg bij stil. “Ik ben ervan overtuigd dat ouders het beste willen voor hun kinderen, maar ze zien door de bomen het bos niet meer of zijn zelf niet goed geïnformeerd”, zegt kindertandarts Charlotte Lint. Daar brengen wij graag verandering in!

Kindertanden: meer gaatjes

Hoe is het gesteld met het gebit van het Vlaamse kind? Zien jullie tegenwoordig meer gaatjes?

Dr. Lint: “Dat klopt, wij zien héél veel kinderen met gaatjes, de laatste jaren is het inderdaad erger geworden. Wat wil je, als je het aanbod aan suiker in de supermarkt ziet? Iedereen weet intussen dat snoep niet goed is voor de tanden, maar er zijn zoveel producten bijgekomen waarbij het niet steeds duidelijk is.

Zoals die hele rayon met water met een smaakje bijvoorbeeld. Veel ouders denken dat dit gezond is voor hun kinderen − het gaat tenslotte om water − maar deze drankjes bevatten veel suiker. Het wordt voor veel ouders gewoon moeilijk om door de bomen het bos nog te zien.”

Wat zijn andere problemen die regelmatig voorkomen bij (jonge) kinderen?

Dr. Lint: “Wat naast de gaatjes ook heel vaak voorkomt, zijn de kaasmolaren. Tot nu toe weten we eigenlijk nog altijd niet wat de exacte oorzaak van dit probleem is. We zien wel dat kindjes die bijvoorbeeld in hun eerste levensjaar veel antibiotica genomen hebben er makkelijker last van hebben. Het gaat eigenlijk om defecten in het glazuur van de kiezen waardoor die overgevoelig zijn, ook voor gaatjes natuurlijk.

Als we er vroeg genoeg bij zijn, dan kunnen we de tanden maken met behulp van een witte vulling of een stalen kroontje. Je wilt liever niet dat een kind van bijvoorbeeld zes jaar al een kies verliest, want dat is nefast voor de verdere ontwikkeling van het gebit.”

De oorzaken van een slecht kindergebit

Wat zijn de oorzaken van een slecht gebit bij (jonge) kinderen? Speelt erfelijkheid een rol?

Dr. Lint: “Dat wordt in de volksmond vaak gezegd, maar dat klopt dus niet. Gaatjes hebben drie oorzaken:

  • bacteriën in je mond, maar die op zich veroorzaken geen gaatjes; wél in combinatie met (een van) de andere twee
  • suikers
  • aanwezigheid van tandplak

Heb je een kind dat bijvoorbeeld zijn tanden niet goed poetst, veel suikers eet of drinkt én hoge aantallen van de bacteriën in zijn mond heeft, dan is zijn vatbaarheid voor gaatjes groter.

Een andere factor die kan meespelen is de stand van de tanden. Heb je veel ruimte tussen je tanden, dan kun je goed poetsen en krijg je minder snel gaatjes. Staan de tanden echter super dicht bij elkaar, dan heb je een groter contactoppervlak en kun je minder nauwkeurig poetsen.”

Is het eigenlijk gevaarlijk? Heeft een slechte mondhygiëne ook risico’s voor onze algemene gezondheid?

Dr. Lint: “Tuurlijk! Het gaat om bacteriën die zich in je mond bevinden. Als je een gaatje hebt dat je niet laat behandelen, gaat het ene gaatje het volgende aansteken. Daarnaast bestaat ook de kans dat je een abces krijgt. Heb je een lagere weerstand, dan kan dat abces ineens heel acuut worden en zit je met een kind met een dikke kaak dat antibiotica nodig heeft, of in sommige gevallen zelfs een infuus in het ziekenhuis. Ja, het is dus héél belangrijk dat gaatjes behandeld worden.”

Er is veel te doen rond ademen, ook door de mond ademen zou niet goed zijn voor kindertanden?

Dr. Lint: “Het is niet zo dat het rechtstreeks gaatjes veroorzaakt, maar als je kind door de mond ademt gaat deze uitdrogen. Je hebt je speeksel nodig als buffer en beschermer tegen gaatjes. Je ziet dat ook bij kindjes die een puffer gebruiken bijvoorbeeld. Die gaat ook de mond uitdrogen, dus is het cruciaal om na het puffen een glas water te drinken en liefst ook de tanden te poetsen.

Ademt een kind door de mond, dan moet je eerst kijken wat de oorzaak is. In bepaalde gevallen kan logopedie helpen, maar soms zijn de amandelen ook te groot en is een operatie de beste oplossing.”

Veel ouders denken dat fruitsap gezond is, maar dat is eigenlijk het allerergste voor de kindertanden!

Eten en drinken

Waar moet je op letten wat eten en drinken betreft?

Dr. Lint: “Ik heb vooral moeite met al die gesuikerde dranken. Ik heb veel liever dat een kind af en toe een koekje eet dan dat het de hele tijd naar gesuikerde drankjes grijpt. Mijn advies is, beperk die drankjes tot twee per week.

Je zou verschieten van wat de kinderen tegenwoordig allemaal drinken. Elke ochtend een Fristi en ‘s avonds nog een glas frisdrank is echt geen uitzondering. Dan moet je toch niet verbaasd zijn als die kinderen gaatjes krijgen? Het enige wat je dan kunt doen is dat patroon wijzigen, want als die gewoontes niet veranderen, heb je binnen de kortste keren opnieuw een gaatje.

Veel ouders denken ook dat fruitsap gezond is, maar dat is eigenlijk het allerergst! Dat heeft niet enkel een hoog suikergehalte, maar ook een gigantisch hoge zuurtegraad. Ook fruit zelf is niet goed voor onze tanden. Het is gezond voor ons lichaam, maar niet voor de tanden. Die maken namelijk geen onderscheid tussen suiker uit een koek of uit fruit.

Je mag je kind gerust fruit geven, maar liefst één keer per dag. Eventueel meerdere stukken in een keer, maar beperk het aantal momenten. Meteen gaan poetsen na het eten van fruit is trouwens ook geen goed idee. Het zuur gaat ons glazuur verzwakken, als je dan meteen poetst, poets je het helemaal weg. In dit specifieke geval van fruit(sap) kun je beter 20 tot 30 minuten wachten.”

Een goede tandpasta is cruciaal om de kindertanden gezond te houden. Helaas is niet alles wat je in de supermarkt of kinderwinkels vindt goed om de tandjes te beschermen tegen gaatjes

Wat kun je als ouder doen om zorg te dragen voor de tanden van onze kinderen? Heb je praktische tips?

Dr. Lint: “Heel graag, want ik ben ervan overtuigd dat iedere ouder het beste wil voor zijn kind, maar vaak niet goed geïnformeerd is.

  • kies een goede tandpasta om de kindertanden te poetsen: een tandpasta zonder fluoride zal de tandjes niet beschermen tegen gaatjes. Kind en Gezin geeft wel informatie over de juiste tandpasta, maar zolang je pasta’s zonder fluoride of te weinig in de winkel vindt, is het moeilijk voor ouders. Vanaf het moment dat de eerste melktand doorbreekt moet je poetsen met een tandpasta van 1000 ppm fluoride. Bij kindjes van 0 tot 2 is het een rijstkorreltje, tussen 2 en 6 een erwtje. Vanaf 6 jaar gebruik je een junior tandpasta met evenveel fluoride (1450 ppm) als voor volwassenen. Bekijk dus de tube die je thuis hebt liggen eens kritisch. Staat er maar 500 ppm fluoride op, dan is het te weinig.
    Tip: ga je soms naar een Nederlandse supermarkt, dan is het dubbel opletten geblazen, want de regels en normen zijn er anders. Kijk dus goed naar het gehalte fluoride van de tandpasta!
  • beperk de eet- en snackmomenten tot vijf per dag. Onze tanden hebben steeds een half uur nodig om te recuperen. Geef je een dessertje, geef het dan meteen na het eten en niet een half uur nadien.
  • stop op tijd met nachtvoedingen, deze zijn heel slecht voor de tanden als je dit blijft voortzetten na de leeftijd van twee jaar. Ik denk niet dat er één mama is die de tandjes poetst in het midden van de nacht. Op dit vlak is er trouwens geen verschil tussen borstvoeding en kunstvoeding. Als je dus langdurig nachtvoedingen geeft, weet dan dat de kans op gaatjes een stuk groter is. ‘s Nachts maak je namelijk veel minder speeksel aan, wat betekent dat de natuurlijke bescherming wegvalt.
  • let ook op met plantaardige melk, daar voegen ze vaak suiker aan toe. Kies altijd voor de suikervrije variant!

Kindertanden poetsen

Wat is de beste manier om kindertanden te poetsen, elektrisch of niet?

Dr. Lint: “Het is zo dat je met een elektrische tandenborstel efficiënter gaat poetsen, ook bij kindjes. Wees ook hier kritisch over wat je in de winkels vindt. Heb je zelf een elektrische tandenborstel, mag je gerust een kopje voor kindjes op die van jou zetten. Vanaf een jaar of drie zijn de meeste kindjes er wel klaar voor. Laat je kind er stapsgewijs aan wennen, want die trillingen kunnen in het begin best vreemd aanvoelen.”

Wat als het tandenpoetsen een strijd is?

Dr. Lint: “Ik kan alleen maar zeggen dat je best zo vroeg mogelijk begint zodat je kind het gewoon is op het moment dat ze het vervelend beginnen vinden. Niets belet je om het zo leuk en aangenaam mogelijk te maken. Door liedjes te zingen, of met behulp van een app zoals de Magic Timer app. Als ze twee minuten gepoetst hebben krijgen ze een sticker voor in hun digitale stickerboek. Je kunt ook met poetskalenders werken. Een zoektocht op Google levert meteen super veel resultaten op.”

Tot je kind tien jaar is moet je als ouder steeds napoetsen! Dat vergeten we vaak jammer genoeg…

En steeds napoetsen waarschijnlijk? Tot welke leeftijd?

Dr. Lint: “Kinderen willen snel alles zelf doen, en dat is prima, maar tot je kind tien jaar oud is moet je als ouder napoetsen. Dat is super belangrijk, maar we zien dat het hier vaak fout loopt. Ik zie kindjes van vier jaar die alleen hun tanden poetsen. Heb je er ‘s morgens écht geen tijd voor in de drukke ochtendrush, zorg er dan voor dat je zeker ‘s avonds de tijd neemt om het op de correcte manier te doen. Kinderen poetsen enkel wat ze kunnen zien. Onder de lip of ter hoogte van de achterste kiezen is er vaak nog veel tandplak aanwezig.

Een goede tip: ga als ouder in kleermakerszit zitten en laat je kind met zijn hoofd in jouw schoot liggen. Op die manier zie jij eigenlijk wat ik zie als je kind hier in de tandartsstoel ligt. Zo blijven ze meestal ook mooi liggen waardoor jij rustig de kindertanden kunt poetsen. Als ze rechtop staan heb je weinig zicht en voor je het weet draait je kind zijn hoofd en schiet je uit met de tandenborstel. Dat kan pijnlijk zijn!”

Tot slot, wanneer moet je met je kind voor het eerst op controle bij de tandarts?

Dr. Lint: “Zeker niet vanaf het eerste tandje, niet voor je kind en ook niet voor ons. Ervaring leert me dat drie jaar de ideale leeftijd is om een eerste keer in de tandartsstoel te liggen. Is er een jonger broertje of zusje, mogen die natuurlijk wel meekomen om het een keer gezien te hebben. De échte controle doen we pas vanaf drie jaar.”

Met dank aan kindertandarts Charlotte Lint van Kindertand.

Meer tips voor ouders:

Mijn kind is perfectionistisch: “Als je zoon of dochter worstelt met perfectionisme, wat kun jij doen als ouder?”
Kinder- en perfectionismecoach Vicky heeft tips voor ouders
Gezonde voeding voor tieners: “Het lijkt alsof tieners altijd honger hebben, maar we vergeten dat ze in volle groei zitten”
Oogarts roept op: “Stuur je kinderen alsjeblieft meer naar buiten als je niet wilt dat ze bijziend worden”

Volg ons op FacebookInstagramPinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!

Partner Content

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."