Goede voornemens als ouder: “Maak meer tijd voor jezelf, ouderschap is namelijk meer dan opvoeden”
Voor velen staat de maand januari in het teken van goede voornemens. Voor gezinswetenschapper Philippe Noens is dat niet anders. Hij deelt – als vader van vier – zijn drie belangrijkste aandachtspunten voor het nieuwe jaar.
Wie is Philippe Noens?
- Docent opleiding Gezinswetenschappen
- Onderzoeker Kenniscentrum Gezinswetenschappen (Hogeschool Odisee)
- Auteur van het boek ‘Mogen we nog wel straffen?’
- Schrijft opiniestukken voor onder andere Knack, De Standaard, De Morgen en Humo.
Goede voornemens voor het nieuwe jaar
1. Meer tijd voor mezelf en mijn partner
Philippe: “Toen ik vorig jaar na lange tijd nog eens op een vliegtuig zat, merkte ik opnieuw de afbeelding op die instructies geeft over het gebruik van de zuurstofmaskers. Je moet altijd eerst je eigen zuurstofmasker aantrekken en dan pas dat van je kind. Hieruit komt mijn eerste voornemen. Als we over ouderschap spreken, denken we doorgaans aan ‘iets doen voor de kinderen’, maar het is natuurlijk veel meer dan dat.
Als je zelf niet goed in je vel zit, dan verloopt het opvoeden ook moeizamer
Kijken we naar de context, dan zien we dat ouderschap ook in relatie staat tot je partner, je job, je financiële situatie, het huishouden dat je moet runnen, de relatie tot jezelf, … Hebben we enkel oog voor het opvoeden van onze kinderen, dan denk ik dat we ons als ouders tekortdoen. Opvoeden is maar één van de ballen die we in de lucht moeten houden, al is het wel een erg grote.
Denk even terug aan het zuurstofmasker. We hebben ons allemaal wel eens wat minder gevoeld. Wel, als je zelf niet goed in je vel zit, dan verloopt dat opvoeden ook moeizamer. Daarom hebben mijn partner en ik nu al elke maand een babysitter vastgelegd. Die is al geboekt tot aan de zomermaanden, zodat we er zeker niet meer onderuit kunnen.
Het lijkt misschien een vreemd voornemen, omdat het niet rechtstreeks over de kinderen gaat, maar het heeft indirect wel een positief effect op hen. Ik zorg voor zuurstof voor mezelf en mijn partner(relatie), om op die manier een goede ouder te kunnen blijven.”
2. Meer dingen ondernemen met mijn tieners
Philippe: “Ik heb vier kinderen van verschillende leeftijden en ik merk dat ik wel een voorkeur heb. Ik besef dat er een enorm taboe over bestaat, de ervaring dat je het beter kunt vinden met één van jouw kinderen, maar ik vind dat persoonlijk vreemd. Het is toch normaal dat je een voorkeur hebt voor mensen? Met de ene collega schiet je beter op dan met de andere, dat geldt ook voor familieleden en zelfs voor de microkosmos van je gezin. Uiteraard kunnen die voorkeuren verschuiven, niets is voor eeuwig. Maar ik merk dat ik op dit moment makkelijker connectie maak met mijn jonge kinderen. Zij zijn nog enthousiast, en spontaan! Ze kijken letterlijk naar je op en zijn oprecht blij als je thuiskomt van het werk. Dat is bij mijn tieners helemaal anders.
Ik merk dus dat de voorkeur een stukje leeftijdsgebonden is. Ik hou namelijk van die verwondering van kleinere kinderen waar je als volwassene helemaal in wordt meegezogen. Hoe ver vliegen de wolken, waarom zit er zeep in bier – dat soort kolder. Die verwondering vlakt af naarmate de kinderen ouder worden. Mijn tienerzoon is ook wat ruw in de omgang. Hij is kortaf tegen ons als ouders en negeert zijn jongere broertjes. Ik begrijp het wel. Tieners zijn als bootjes, ze willen liefst van al hun eigen zee bevaren. Maar zonder ons ouders, zonder anker, kan die boot weleens stuurloos worden.
Heel wat zaken die mijn tienerzoon interesseren, kunnen mij echt niet bekoren. Toch wil ik me wat dieper in zijn wereld wringen…
Mijn goede voornemen is om meer tijd te spenderen met mijn tienerzoon. Als hij niet naar mij komt, ga ik wel naar hem, en wring ik me wat dieper in zijn wereld. Hij speelt bijvoorbeeld korfbal, dus een eerste stap is om wat meer naar matchen te gaan kijken. Die verplaatsingen zijn best ver. Of hij dat leuk zou vinden, weet ik niet, dat valt nog af te wachten. Om een voornemen te laten slagen, moet het van twee kanten komen natuurlijk.
Ik merk dat heel wat zaken die hem interesseren mij echt niet kunnen bekoren. Dat kost dus wel moeite. Ik kan me bijvoorbeeld niet voorstellen dat we samen een half uur naar TikTok zouden kijken, mijn hoofd zou ontploffen! Moest het korfbal-idee niet slagen, dan kunnen we nog altijd een keer per maand samen naar een film kijken. De ene keer kiest hij, de andere keer ik. Het belangrijkste is dat we wat meer tijd samen spenderen.
Het is niet erg om als ouder wat meer aandacht te geven aan een van je kinderen. Ouderlijke liefde is geen taart die je altijd netjes in even grote stukken verdeelt. Misschien is het wel zo dat hij, sinds hij in zijn tienerjaren zit, moet toekomen met een minder groot stuk taart. Dat we wat minder naar hem omkijken, ons vooral richten naar de jongste kinderen.”
3. Mijn smartphone achterlaten in de hal
Philippe: “Ik heb een vriendin die een heel mooie keramieken schaal voor ons gemaakt heeft. Die staat nu in de hal en als ik thuiskom, dan leg ik daar mijn smartphone in. Ik neem ’m dus niet meer mee in onze leefruimte. Dat heeft een beetje te maken met het smartphoneverbod in de lagere school en de eerste en tweede graad van het middelbaar dat onlangs door de Vlaamse regering werd ingevoerd. Dit is toch een duidelijk maatschappelijk signaal dat er wat aan de hand is met die smartphone.
Mijn smartphone zorgt ervoor dat ik niet met mijn volledige aandacht bij mijn gezin ben
Ik doe dit niet omdat ik denk dat telefoongebruik het brein van mijn kinderen zou beschadigen of een invloed zou hebben op ons mentaal welzijn. Uit onderzoek blijkt namelijk dat schermgebruik je hersenen niet beschadigt en ze ook niet aantoonbaar hervormt. ‘The great rewiring of the brain’, zoals je wel eens leest, klopt dus niet. Je moet er natuurlijk niet te ver in gaan, extreem gebruik kan leiden tot verslaving. Vergelijk het met de taart van zonet. Als je tien stukken taart eet, voel je je ook misselijk. Overdaad schaadt, altijd.
Voor mij gaat het vooral om het feit dat ik merk dat ik door mijn telefoon snel afgeleid ben, en niet met mijn volledige aandacht bij mijn gezin ben. Ik vind samen eten met de kinderen bijvoorbeeld heel belangrijk, maar als ik mijn telefoon voel of hoor trillen, dan wil ik eigenlijk weten waarom dat is. En mijn aandacht is sneller dan me lief is weg! Het ding is een echte aandachtsmoordenaar. Ik kan namelijk niet multitasken – ik denk trouwens dat heel weinig mensen dat kunnen –, dus blijft mijn smartphone vanaf nu in de hal liggen.
Het zegt ook iets over verschuivende waarden en normen, en hierin heeft de smartphone ons in snelheid gepakt. Wat vinden we ervan, wat kan en wat niet? Ineens was die slimme telefoon er en hij kan steeds meer dingen. Wij lopen als ouders een beetje achter de feiten aan en zijn nog steeds aan het uitzoeken hoe die etiquette daaromtrent eruit moet zien. We vinden het ongepast dat kinderen de smartphone bovenhalen aan tafel, maar zelf zijn we de eerste om hem te gebruiken in de wachtrij van de supermarkt.
Het klinkt oubollig, maar wat zou het? Ik laat de smartphone voortaan achter bij het binnenkomen. Zo stel ik alvast het goede voorbeeld. In de stille hoop dat mijn vrouw en kinderen me daarin volgen.”
Meer tips voor ouders:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!