Alle ouders willen hun kinderen financieel de beste start geven. Maar is sparen voor je kinderen vandaag nog haalbaar? Voor wat spaar je het best en hoe pak je het aan? We legden de meest prangende vragen voor aan Chris Sugira, financieel expert bij o.a. VRT en co-host van de podcast ‘Money Time’.
Sparen voor je kinderen
De meeste ouders doen hun best om te sparen voor hun kinderen. Hoe pakken ze het doorgaans aan?
Chris Sugira: “De meeste ouders kiezen voor de veiligste optie: het spaarboekje. Wil je je kind enkel een spaarcentje meegeven, dan is dat prima. Hou er wel rekening mee dat tegen de tijd dat je kind groot is, je kapitaal wel gestegen is door de rente, maar het leven ook duurder is geworden. Wat is dan nog de waarde van je kapitaal?
Ik zeg altijd tegen de ouders – of de grootouders, want die willen soms ook voor hun kleinkinderen sparen – dat het geen kwaad kan om een beetje risico te nemen als het gaat over een duurtijd van achttien of eenentwintig jaar. Veel (groot)ouders maken de fout om te denken vanuit hun perspectief, maar eigenlijk moet je vanuit het kind denken.
Sparen voor je kinderen moet realistisch zijn. Het mag niet voelen alsof je er alles voor moet opgeven.
We mogen ook niet uit het oog verliezen dat niet iedereen even financieel geletterd is. Ken je weinig van sparen of beleggen, dan ben je misschien bang om risico’s te nemen. In dat geval is het de taak van je bankier om je te informeren.
Een belangrijke tip: stel eerst een doel. Sparen zodat je kind op kot kan gaan bijvoorbeeld, of voor de aankoop van een huis. Zo’n doel helpt je om het tastbaar te maken en vaak is er ook een tijdsbestek aan verbonden. Het moet vooral realistisch zijn en het mag niet voelen alsof je alles ervoor opgeeft. Discipline is mooi meegenomen, maar als je een keer niet kunt sparen, is dat geen probleem. Afhankelijk van je doelstelling kun je dan een spaarplan maken. Dit kan een spaarrekening zijn, maar ook beleggingen op de beurs.”
Spaar je het best op naam van het kind of op naam van de ouders?
“Beide opties hebben voor- en nadelen. Als je ervoor kiest om geld op naam van je kind te zetten, is het officieel van het kind en kan het hen later financieel ondersteunen, bijvoorbeeld bij hun studies of de aankoop van een eerste woning. Daarnaast zorgt dit voor een duidelijke scheiding tussen jouw financiën en die van hen. Er zijn echter ook nadelen. Zodra je kind de leeftijd van achttien jaar bereikt, kan het vrij over het geld beschikken. Als het nog niet klaar is om verantwoord met een groot bedrag om te gaan, kan dit een risico vormen.
Een andere optie is om het geld op naam van de ouders te houden. Dit biedt het voordeel dat de ouders de controle over het geld behouden en het op een verstandige manier kunnen gebruiken of overdragen. Je kunt het geld aan je kind geven zodra je denkt dat het er klaar voor is.”
Wanneer is je kind klaar om op een verstandige manier met geld om te gaan?
“Er is geen vaste leeftijd, maar er zijn enkele tekenen die erop kunnen wijzen dat ze de verantwoordelijkheid aankunnen:
- Begrip van de waarde van geld: als je kind begrijpt dat geld niet zomaar komt en dat sparen tijd kost, is dat een goed teken. Ze weten dat uitgaven soms moeten worden uitgesteld voor grotere doelen.
- Ervaring met budgetteren: kinderen die al ervaring hebben met zakgeld of klusjesgeld en hebben laten zien dat ze een budget kunnen maken en volgen, zijn vaak beter voorbereid.
- Verstandige financiële beslissingen: als je ziet dat je kind bij kleine aankopen nadenkt over waar ze hun geld aan uitgeven en spaardoelen stelt, is het waarschijnlijk klaar voor meer verantwoordelijkheid.
- Begrip van risico’s: meestal gaat het om het risico van online aankopen, het vermijden van schulden of het begrijpen van basisconcepten zoals rente. Als ze weten dat geld verliezen ook mogelijk is, zijn ze realistischer in hun verwachtingen.
- Betrokkenheid bij hun financiën: kinderen die vragen stellen over sparen, beleggen of zelfs hoe banken werken, tonen interesse en bereidheid om hun geld verstandig te beheren.
Het is verstandig om te sparen, maar ook om te investeren, zodat je vermogen kan meegroeien met de economische ontwikkelingen.
Een financieel gezonde start
Waarvoor spaar je eigenlijk: om te gaan studeren of om een huis te kunnen kopen? En hoeveel heb je daarvoor nodig?
“Met 80.000 euro kon je vroeger nog wel wat, tegenwoordig is dat nog steeds veel geld, maar ook weer niet. Stel, je wilt in tien jaar tijd 80.000 euro sparen voor een huis. Door inflatie en stijgende huizenprijzen kan dit bedrag over tien jaar echter minder waard zijn. Daarom is het verstandig om niet alleen te sparen, maar ook om te investeren, zodat je vermogen kan meegroeien met de economische ontwikkelingen.
Puur focussen op een bedrag is volgens mij niet het belangrijkste. Een financieel gezonde start is eigenlijk vooral een gezonde mindset. Het is goed om een doel te stellen, maar om de zoveel tijd moet je bekijken of je iets moet aanpassen en wat. Je moet ook rekening houden met de inflatie en de levensduurte.”
Is het voor jongeren nog haalbaar om een eerste eigen woning te kopen? En is het überhaupt een goed idee om te willen kopen?
“De Belg heeft nog steeds een baksteen in de maag en die wordt doorgegeven van generatie op generatie. Maar een huis kopen is erg duur geworden, omdat we uit een periode komen van lage rentevoeten die de prijzen de hoogte injoegen. Daarnaast hebben we te maken met de vergroening van de woningmarkt, wat ook een boel geld kost. Ten derde hebben we het probleem van vraag en aanbod: als er meer mensen zijn die willen kopen en er slechts een beperkt aantal huizen te koop staan, dan zal de prijs sneller stijgen.
Of het nog steeds een goed idee is om een huis te kopen, hangt af van wat je wilt. Als investering is een huis een defensieve belegging.
Voor een eerste lening kun je doorgaans 90% van de aankoopprijs lenen. Dit betekent dat je voor een huis van 400.000 euro ongeveer 40.000 euro zelf moet ophoesten. Maar daarmee ben je er nog niet, want je hebt ook te maken met bijkomende kosten zoals notariskosten en registratierechten. In totaal moet je al snel rekenen op minstens 66.000 euro aan eigen middelen. Voor koppels is dit haalbaarder dan voor alleenstaanden, tenzij zij hulp krijgen van familie.
Of het nog steeds een goed idee is om een huis te kopen, hangt af van wat je wilt. Ben je op zoek naar gemoedsrust op lange termijn, dan zou ik ervoor gaan. Zie je het puur als investering, dan zou je een huis een defensieve belegging kunnen noemen.”
Doe je beter wat anders met het geld dat je ouders voor je gespaard hebben?
“Iedereen verdient het om zijn of haar droomhuis te vinden. Toch moeten we soms realistisch zijn en inzien dat dit niet altijd meteen mogelijk is. Mijn eerste appartement kocht ik met het idee dat het geen droomhuis was, maar een investering. Ik hield rekening met fiscale voordelen en ontdekte dat Brussel het meest gunstige was vanwege de korting op de eerste schijf van 175.000 euro, tegenwoordig zelfs 200.000 euro.
Sommige jongere vrienden hebben dit nog slimmer aangepakt door een appartement met meerdere slaapkamers te kopen, het te renoveren en te kiezen voor co-housen. Hoewel het niet hun droomhuis is, zien ze het als een investering op lange termijn, waarbij de huurders hun lening afbetalen, soms zelfs met winst. Voor hen is dit de ideale combinatie van fiscaal voordeel en huurinkomsten.”
Het is positief dat jongeren interesse tonen in financiële zaken. Als ouder kun je die interesse erkennen en hen helpen om die op een verantwoorde manier te ontwikkelen.
Is het als ouder belangrijk om je kind aan te moedigen om zelf te sparen?
“Generatie Z is superondernemend en ik vind dat alleen maar positief. Je ziet dat ze niet enkel voor een klassieke studentenjob kiezen, ze kijken ook verder. Ondernemen betekent ook risico’s nemen en hierin ligt de grootste valkuil voor de jongeren. Ze worden tegenwoordig overspoeld met informatie over snel rijk worden, vaak onder invloed van zogenaamde finfluencers. Dit kan echter riskant zijn, omdat het hen kan aanzetten tot het nemen van onnodige risico’s en hen kan blootstellen aan scams.
Het is positief dat jongeren interesse tonen in financiële zaken, en als ouder kun je die interesse erkennen en hen helpen om die op een verantwoorde manier te ontwikkelen. Bij VRT doen we dat bijvoorbeeld met initiatieven zoals NWS NWS NWS, het jongerennieuwskanaal van VRT NWS, en de podcast Money Time. Hierin proberen we jongeren te waarschuwen voor de risico’s, maar ook te omarmen en te empoweren in hun financiële zoektocht.”
Wat kunnen jongeren het best doen met hun geld?
“Wat je het best met het geld doet, hangt af van je persoonlijke situatie. Als je schulden hebt, zoals studieleningen of kredietkaartschulden, is het verstandig om deze zo snel mogelijk af te lossen. Daarnaast is het een goed idee om een noodfonds te hebben voor onvoorziene uitgaven. Probeer een buffer op te bouwen die je kan helpen in noodgevallen. Je wilt natuurlijk ook je studiekosten dekken. Als je studiekosten hebt, zoals collegegeld, boeken of andere benodigdheden, kan het verstandig zijn om je verdiende geld hiervoor te gebruiken.
Daarnaast wil ik als tip geven om te investeren in jezelf. In mijn studententijd heb ik bijvoorbeeld dj-materiaal en een MacBook gekocht. Dat was een investering in mezelf, waardoor ik tien jaar lang heb kunnen draaien en veel plekken heb mogen zien. Het waren mijn eerste stappen in het ondernemerschap.
Het hoeft natuurlijk geen dj-materiaal te zijn. Volg een cursus online marketing, nagelstyling of fotografie of koop enkele boeken over beleggen. Het maakt niet uit wat het is, zolang het je maar helpt om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen en je horizon te verbreden. Probeer out-of-the-box te denken, maar verlies je studie niet uit het oog. Denk ook aan de lange termijn en hoe deze investeringen je in de toekomst kunnen helpen.”
Met dank aan Chris Sugira, senior fund analist bij Belfius Asset Management. Hij is daarnaast de co-host van de VRT MAX podcast Money Time financieel expert bij Win Win (Radio 2) en NWS NWS NWS, het jongerenkanaal van VRT NWS..
Meer tips:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!