Kidskwestie: “Ik verwen mijn kleinkinderen graag, maar mijn zoon vreest dat ze daardoor ontregeld worden. Is dat zo?”
Kinderpsychiater Lieve Swinnen beantwoordt voor Libelle vragen die elke moeder zich vroeg of laat weleens stelt. Deze week…
Agnes (67):“Ik verwen mijn kleinkinderen graag. Dus ja, bij mij mogen ze wat later naar bed, tot grote ergernis van mijn zoon. Die vreest dat ze dan thuis ook moeite krijgen met de regels. Is dat zo?”
Lieve Swinnen: “Oma’s en opa’s – en dan zeker die bij wie je als kleinkind niets verkeerd kunt doen – zijn een záligheid voor kinderen. Ik gun ieder kind zo’n grootouder. Zeker voor de kinderen die ik dagelijks ontmoet, wiens ontwikkeling niet vanzelf verloopt dus, is het een zegen om door iemand opgehemeld te worden. Verwennen hoort daarbij, en dat mag ook. Zelden worden kinderen daar slechter van! Alleen als je als grootouder een groot stuk van de opvoeding voor je rekening neemt, meer omama/opapa bent, dan moet je wel nadenken over structuur en grenzen. De term omama/opapa is bij mij gelanceerd door een oma die als pleegmoeder voor haar kleinkind zorgt. Ze wil zich geen mama laten noemen, maar beseft goed dat ze véél meer is dan gewoon oma.”
“Mijn advies voor de ‘gewone’ oma en opa: grootouder is een van de weinige rollen in je leven die je niet zelf kiest, maar hoe je die invult, is wél een keuze. Jij bent vrij om te bepalen hoeveel tijd je besteedt aan je kleinkind(eren), welke taken je op je neemt en hoe je waarden en normen hanteert. Een goed gesprek met je zoon of dochter – en doe dit voor de geboorte van je kleinkind – kan veel verduidelijken. Want eenmaal in de grootouderrol geef je best niet te veel commentaar. ‘In onze tijd…’ werkt niet. Ouders van nu moeten erg flexibel zijn en over veel dingen nadenken (computer, gsm, ingewikkelde schoolstructuren). Geef dus liever complimentjes voor wat je hen goed ziet doen.
Voor een kind is er – ik herhaal – niets leukers dan een oma/opa bij wie je niets verkeerd kunt doen. Iemand die altijd geïnteresseerd is en alleen je kwaliteiten ziet, heerlijk toch? En je kleinkind maakt heus wel het verschil tussen de regels bij jou en bij zijn mama en papa. Dat hij bij oma snoep krijgt – ook als hij even later thuis aan tafel gaat – of wat later naar bed mag, is echt geen probleem. Zolang het uitzonderingen blijven – alleen bij bezoek aan oma en opa, niet dagelijks – weet een kind best hoe daarmee om te gaan.
Maar je kleinkind dolgraag zien is nog iets anders dan alles toelaten. Kasten uitladen, met drank en eten rondlopen, roepen en schelden… dat is dan weer ettergedrag, en ettertjes zijn geen geliefde vriendjes! Maak duidelijk welke regels je graag toegepast ziet. Verwen in positieve zin. Toon je liefde, knuffel, wees fier… kortom: adoreer je kleinkind, maar bederf het niet. Laat ze niet wennen aan de verkeerde dingen. Je kleinkind houdt evenveel van je zonder al die extra’s en cadeaus.”
“Wanneer je toch meer een ‘omama’ of ‘opapa’ bent, dan heeft je kleinkind het meeste baat bij een houding waar je méé stuurt en disciplineert. Want dat is wat kinderen nodig hebben: leiding en grenzen. Dat vraagt veel overleg met de ouders. Het is dan wenselijk om in dagelijkse issues overeen te stemmen: wat met huiswerk, hoeveel tv/gamen, bedtijd… Samen opvoeden is samen afspraken maken! Heeft je kleinkind extra zorgen nodig? Praat er dan over, informeer je. Wanneer een kind bij mij in behandeling is, lokt dit nogal eens reacties uit bij de grootouders. Zij zijn hier helemaal niet mee vertrouwd, vergeten soms dat de ouders al van alles hebben geprobeerd, zelf lang nagedacht hebben. Ik nodig die grootouders dan uit om hierover te spreken. Vaak merk ik dat ze best wel zien hoeveel zorg hun kleinkind vraagt, maar dat het het onbekende is wat hen afschrikt.”
“Voor alle oma’s en opa’s hoop ik dat ze hun taak op een leuke manier kunnen uitoefenen, respect geven en respect krijgen, en niet belast worden met opdrachten die niet meer voor hen bestemd zijn. Omdat grootouders gewoon een meerwaarde zijn voor kleinkinderen! De leukste uitspraak van mijn jongste zoon vind ik nog altijd: ‘Ik word later een opa zoals opa’. Een groter compliment kan hij hem niet geven. Ik sluit me daarbij aan. Bedankt opa en oma!”
LIEVE SWINNEN • getrouwd met Ignace en mama van drie volwassen zonen • houdt van zwemmen, wandelen, lezen en Candy Crush • grote fan van Justine Henin (nog steeds)
• karakter: druk en impulsief • heeft haar eigen praktijk, De Hoeksteen.