Kidskwesties: “Hoe geef ik mijn zoon (8) meer zelfvertrouwen?”

Kinderpsychiater Lieve Swinnen beantwoordt voor Libelle vragen die elke moeder zich vroeg of laat weleens stelt. Deze week…

“Mijn zoon zit nog maar in het tweede leerjaar, maar kan zich zo onzeker voelen. Nog voor hij met een taak begint, denkt hij al dat het zal mislukken. Hoe kan ik hem wat meer zelfvertrouwen geven?” Joke (36)

Lieve Swinnen: “Falen doen we allemaal, dat hoort bij opgroeien. Faalangstig kun je worden doordat je – vaak, of te vaak – falen ervaart. Bij kleuters gebeurt dat vooral doordat de mensen rondom hen het als ’tekortschieten’ benoemen, bij oudere kinderen komt er nog bij dat ze zélf te kritisch zijn voor zichzelf. Ze merken dat mama en papa niet tevreden zijn, dat de juf corrigeert, dat ze extra moeten oefenen… en worden daar onzeker van. Nu: het ene kind is het andere niet. Gevoelige kinderen trekken zich alles gemakkelijk aan, ook falen, wat hen nóg onzekerder maakt.”

“Geeft jouw kind zichzelf telkens de boodschap dat het ‘toch gaat mislukken’, dan heeft het weinig zin om hierover in discussie te gaan. Accepteer het gevoel van je kind met boodschappen als: ‘Je bent bang dat het je niet lukt, hé’ of ‘Je bent er niet zeker van dat je dit kunt, merk ik’. Wanneer je kind begrip en erkenning ervaart, zal het negatieve gevoel al wat minderen, en pas dan kan het openstaan voor een opbeurende boodschap of goede raad. Zeg bijvoorbeeld: ‘Wil je het samen proberen?’. Of: ‘Ik denk dat jij die oefening wel kunt’. Vergeet hierbij niet dat de ‘Ik denk dat…’ heel belangrijk is. ‘Je kunt dat wel’ kan je kind onzekerder maken en druk leggen. ‘Ik denk dat jij dat wel kunt’ laat meer ruimte om fouten te maken.”

“Vaak draait faalangst om te weinig zelfvertrouwen. Jij als ouder kunt het zelfvertrouwen wel degelijk stimuleren. Geef zo veel mogelijk blijk van waardering. Als je tegen je baby zegt hoe lief hij is, dan voelt en hoort hij de appreciatie. Je zoon trekt misschien een scheef gezicht als je hem knap noemt, maar horen doet hij het wel. Overdrijven doe je niet snel, de intensiteit waarmee mensen zich boos maken is veel groter. Schenk meer aandacht aan wat goed gaat, zo moedig je positief gedrag aan en bevorder je tegelijkertijd het positieve zelfbeeld van je kind. Vergelijk niet te veel met anderen, maar accepteer dat er verschillen zijn. Sport, muziek, jeugdbeweging, academie, dans… zoek samen met je kind naar activiteiten waarin het zijn kwaliteiten kan ontplooien.”

“Nu, jij als ouder moet niet alles voor je kind gaan oplossen. Door alles in de plaats van je kind te doen, ontneem je het de ervaring dat het zelf problemen kan oplossen. Een kind krijgt zo het gevoel dat het voor alles de hulp van volwassenen nodig heeft. In zelfvertrouwen zit niet voor niets het woord ‘zelf’. Mijn motto is: help je kind daar waar nodig, maar laat het wat het kan ook zélf doen. Dus: laat je kind zelf z’n boterhammen smeren eens het daartoe in staat is, de voetbaltas zelf in- en uitladen, zelf kiezen welke kleren het die dag aandoet, de scoutspullen zélf klaarleggen. Een andere manier om zelfvertrouwen te stimuleren, is je kind leren problemen zelf op te lossen, daar leert het veel van. Laat een goede oplossing die je kind verzint voorrang krijgen op jouw misschien nog betere suggestie. Wanneer je kind een moeilijk woord niet kent, zal het dat woord niet snel meer vergeten door het zélf op te zoeken.”

Meer lezen? Dr. Lieve Swinnen schreef kanttekeningen bij het boek ‘Faalplezier en andere leuke dingen die kinderen mij hebben geleerd’ van Marc de Bel. Uitgeverij Abimo, € 14,95

LIEVE SWINNEN • getrouwd met Ignace en mama van drie volwassen zonen • houdt van zwemmen, wandelen, lezen en Candy Crush • grote fan van Justine Henin (nog steeds)
• karakter: druk en impulsief • heeft haar eigen praktijk, De Hoeksteen.

Lees ook:

• Cora, mama en plusmama: Er is 1 belangrijke regel en dat is dat iedereen in dit huis gelijk is.
• Topdokter Ruth Van der Looven: Als mama kan ik me intens tevreden voelen als de dingen gewoon goed gaan