Preteaching: 7x tips voor ouders en leerkrachten om het goed aan te pakken

Vandaag begint voor veel ouders een aartsmoeilijke opdracht: hun kinderen heelhuids door de ‘preteaching’-periode loodsen. Wat preteaching precies inhoudt, wat er daarbij juist van ouders verwacht wordt, en hoe je je kind het best kan ondersteunen bij de verwerking van nieuwe leerstof? Kinder- en jeugdpsychologe Katelijne Van Lommel zet een paar tips op een rij!

Preteaching: wat wil dat zeggen?

Omwille van de aanslepende corona-maatregelen, starten onze scholen vandaag met preteaching. Dat wil zeggen dat je kinderen de komende weken vanop afstand nieuwe leerstof voorgeschoteld krijgen, maar dat die leerstof – eens de scholen terug opengaan – op school zelf nog eens een keertje herhaald zal worden.

Bij ‘preteaching’ krijgt je kind de leerstof dus niet één, maar twee keer aangeboden:

• Een eerste keer thuis, vanop afstand.
• Een tweede keer tijdens de les op school. De leraar komt dan nog eens terug op de leerstof. De leraar kijkt hoe ver de leerlingen staan en houdt daar rekening mee.

Voor ouders die vrezen dat hun kind achterstand zal oplopen doordat ze de stof niet op de juiste manier kunnen aanbrengen, of doordat ze onvoldoende tijd hebben om hun telewerk met thuisonderwijs te combineren, geen nood: er wordt op die leerstof op school zelf dus nog teruggekomen.

7 x tips om ‘preteaching’ zo goed mogelijk aan te pakken

Desondanks wil je er als ouder natuurlijk voor zorgen dat je kind deze ‘preteaching’-periode zo goed mogelijk doorkomt en wil je er – in de mate van het mogelijke – zijn om hem of haar te ondersteunen én te begeleiden. Hoe je dat best aanpakt? Een paar tips van Katelijne op een rij!

1. Stel als gezin een realistische dag- of weekplanning op

Katelijne: “Voor zowel ouders als leerkrachten en leerlingen zelf zal het de komende dagen nog behoorlijk zoeken worden. Een van de grootste uitdagingen voor ouders is om voor hun gezin de specifieke puzzel te leggen waarin ze hun eigen werk, het schoolwerk van de kinderen en alles van gezinsleven daarbuiten gecombineerd krijgen. Een belangrijkste kompas om die puzzel op een haalbare manier te leggen, is het opmaken van een goede dag- of weekplanning.

Mijn eerste advies aan ouders daarin is: hou het realistisch. Je hoeft niet zoals op school elk uur van de dag minutieus vast te leggen, want zo’n planning kun je toch niet naleven. Wat wel handig is: probeer eerst zicht te krijgen op je eigen werkuren en de verplichte lesmomenten van je kind. Schrijf die al op in de planning. Afhankelijk van hoeveel ondersteuning je kind nodig heeft, kun je vervolgens de momenten inplannen waarop je kind zelfstandig werkt of je samen schoolwerk maakt.”

Baken ‘school’ af in tijd

“Leg de begin- en einduren van die momenten op voorhand vast; zo vermijd je zoveel mogelijk uitstelgedrag en conflicten. Elk kind is anders: voor sommige kinderen en gezinnen zal het al een hele prestatie zijn om 1 à 2 uur per dag met school  bezig te kunnen te zijn en dat is oké. Tussen die vastgelegde werk- en lesmomenten is het belangrijk dat we ruimte voorzien voor spontaniteit en ontspanning. Hang tot slot de tijdsplanning op in de keuken of de huiskamer, op een goed zichtbare plaats waar iedereen vaak langskomt.”

2. Vorm een team met de leerkrachten

Katelijne: “Ouders zijn geen leerkrachten, en het is ook niet de bedoeling dat ze van zichzelf verwachten deze rol opeens volledig te kunnen vervullen. Daar hebben ze de ruimte en ook de didactische achtergrond immers niet voor. Wat ze door de omstandigheden soms wel wat zullen gaan doen, is de rol van ‘hulp-juf of -meester’ opnemen, maar ik ben er zeker van dat elke ouder dat naar eigen vermogen probeert te doen.

Om te weten hoe je je kind het best kan bijstaan in het aanleren van nieuwe leerstof, is het goed om een sterk team te vormen met de leerkracht van je kind. Elk kind is immers anders, en de juf of meester van je zoon of dochter weet het best hoe hij of zij in elkaar zit op leervlak, waar hij of zij het vermoedelijk moeilijk mee zal hebben en wat voor hulp jouw kind nodig heeft.”

3. Werk als leerkracht met visuele stappenplannen

Katelijne: “Om ouders zelf zo duidelijk mogelijk te begeleiden in hoe zij hun kinderen door het verwerken van de aangeboden leerstof kunnen loodsen, raden we scholen en leerkrachten aan zoveel mogelijk te werken met visuele stappenplannen. Bekijk het als de folder die je meekrijgt om thuis zelf je IKEA-kastje in elkaar te zetten: omdat ouders vaak niet weten hoe ze aan ‘het aanleren’ van een nieuwe taak moeten beginnen, is het handig als leerkrachten hen stap per stap visueel uitleggen hoe ze dat precies moeten aanpakken.

Voor de leerlingen geldt hetzelfde: we adviseren scholen om bij elke opdracht of elk stuk nieuwe leerstof een visueel stappenplan te stoppen dat toelicht wat kinderen precies moeten doen om aan de opdracht te beginnen, hoe ze ‘m het best aanpakken, wat ze moeten doen om die opdracht uit te werken of in te studeren en wat het resultaat moet zijn. We weten dat het werken met afbeeldingen en foto’s in zulke stappenplannen onmisbaar is. Een beeld trekt veel sneller de aandacht dan een woord. “

4. Gebruik verhalen en creativiteit om de afstand te overbruggen

Katelijne: “Elke beperking vraagt om creativiteit. Het is een hele uitdaging om kinderen te motiveren in deze periode van preteaching. Maar we weten bijvoorbeeld dat het gebruik van verhalen, storytelling, een sterke methodiek is om nieuwe leerstof over de afstand heen te doen beklijven. Leerstof in de vorm van verhalen brengen, verhoogt de aandacht van leerlingen en houdt hen betrokken.”

Hoe werkt storytelling?

“Veel bekende verhalen die we graag lezen of waar we graag naar luisteren, verlopen eigenlijk min of meer volgens eenzelfde patroon – denk maar aan Harry Potter, de Lion King of Lord of the Rings: altijd is er een held die een soort van queeste moet vervullen, het daarbij moet opnemen tegen een vijand, op dat pad allerlei hindernissen moet overwinnen en daarbij meestal geholpen wordt door een paar vrienden die mee op queeste gaan.

In samenwerking met Uitgeverij Averbode hebben we op basis van deze wetenschap de Tocht van de Held samengesteld. Een creatieve methodiek om álle leerlingen mee te nemen in het verhaal van preteaching. Op hun website is hierover kant-en-klaar materiaal ter beschikking zoals onder meer afbeeldingen van de personages die meespelen in verhalen. Met een moeilijkere term noemen we dit ‘Archetypen’: Denk bijvoorbeeld aan de Held, de Leraar, de Avonturier, de Magiër.”

Wat kun je als ouder concreet doen?

“Wat je als ouder of leerkracht vanop afstand bijvoorbeeld zou kunnen doen, is je kind bij het vervullen van een taak voor school in een van de archetypische rollen van zo’n verhaal plaatsen: laat hem of haar de rol van held, magiër of detective innemen en vanuit die positie de opdracht voor school aanvatten.

Heeft je kind bijvoorbeeld een taak voor geschiedenis waarbij hij zelf online op zoek moet gaan naar informatie over de Tweede Wereldoorlog, zet hem of haar dan in de rol van detective en zo weet het kind meteen welk gedrag van hem of haar verwacht wordt, namelijk: op onderzoek uitgaan om zoveel mogelijk te weten te komen over WOII en zoveel mogelijk clues en informatie verzamelen.”

5. Wees mild voor je kind, de leerkracht én voor jezelf

Katelijne: “Ook scholen en leerkrachten zelf beseffen maar al te goed dat deze situatie voor veel ouders geen evidentie is. Lukt het omwille van je eigen werk – of eender welke andere reden ook – niet om elke dag de gewenste doelen te behalen, wees dan ook niet te streng voor jezelf. Het zijn uitzonderlijke tijden, en je best doen is in dit geval zeker goed genoeg.

Neem voldoende me-time

“Een gestresseerde ouder is niet alleen niet bevorderlijk voor de schoolprestaties van je kind – want een brein in stress-modus kan minder goed informatie verwerken en opnemen dan een brein dat wel ontspannen is – maar ook niet voor de emotionele gezondheid van je kind, en dat is en blijft natuurlijk wel het belangrijkst. Neem als ouder dus zeker voldoende tijd en ruimte voor jezelf: probeer op tijd en stond te ontspannen en je eigen batterijen op te laden. Zo kun je nadien weer volop klaarstaan voor je kind.”

6. Geen paniek: reken op de veerkracht van je kind

“Wie bovendien vreest dat zijn of haar kinderen door een gebrek aan tijd of knowhow een achterstand zullen oplopen, hoeft zich ook niet ongerust te maken”, stelt Katelijne gerust. “Krijg je niet alles gecombineerd of heeft je kind moeite met leren op afstand, sla dan niet in paniek. Kinderen beschikken over zeer veel veerkracht: zelfs al mochten ze een theoretische achterstand oplopen, dan nog kan die nadien op school weer goedgemaakt worden. Ook onze scholen en leerkrachten zelf beschikken trouwens over die veerkracht: ook zij weten maar al te goed dat dit ongewone tijden zijn en zetten in op een alternatieve aanpak.

Op dit moment zijn scholen en leerkrachten druk aan de slag met het uitwerken van allerlei nieuwe methodes om de leerstof ook vanop afstand zo vlot mogelijk op je kind over te brengen. Ook in de periode na de effectieve lockdown zullen de scholen samen met hun leerkrachten extra inspanningen blijven doen en blijven zoeken naar de beste manier en naar alternatieve methodes om leerstof ondanks de veranderde omstandigheden toch zo goed mogelijk aan álle kinderen aangeleerd te krijgen.”

7. Bekijk het als een kans

Katelijne: “Tot slot kan je de lastige situatie waarin we nu allemaal zitten ook bekijken als een kans. Misschien leert je kind wel net iets minder ’theorie’ dan hij of zij op school zou doen, maar wat moeilijke periodes als deze ons wél bijbrengen, is mentale veerkracht. Je kinderen leren omgaan met moeilijke ervaringen en emoties: ze leren zich aanpassen aan veranderende situaties en leren mentaal hindernissen accepteren, verwerken en vervolgens ook weer overwinnen. En ook dat is een érg waardevol iets om bij te leren.”

Meer vragen over ‘preteaching’ of interesse in beklijvende methodieken om nieuwe leerstof vanop afstand over te brengen? Surf naar www.uitgeverijaverbode.be/preteaching of bel de helpdesk via het nummer 013 780 319 op maandag (13-15u), dinsdag (10-12u) en vrijdag (10-12u).

Meer lezen over ouderschap in tijden van corona:

• Liefde in coronatijd: 12 x tips om je relatie te laten overleven
• Ouderschap in coronatijd: samen binnen met een gezin van 7
• Corona-tip: leuke online activiteiten voor je kind   

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief (onderaan de homepage) om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!