Ik ben zo eenzaam… met jou. Hoe ga je om met eenzaamheid binnen je relatie?
Wie eenzaamheid zegt, denkt al snel aan oude mensen die geen partner hebben. Maar ook binnen je relatie kun je je alleen voelen. Vanwaar komt het gevoel? Wat kun je eraan doen? Relatietherapeut Katrien Koolen legt het uit.
Eenzaamheid, ook bij jonge mensen
Sinds de coronacrisis is eenzaamheid een hot topic geworden. Uit onderzoek blijkt dat goede relaties de kans verhogen op een lang en gelukkig leven. Wie denkt dat eenzaamheid enkel gaat over weduwen(aren) of oude mensen in rusthuizen die wachten op een bezoekje van familie, heeft het mis. In het recente boek ‘Omarm mij’ heeft het auteur Kim Nelis het uitgebreid over het thema.
Ze schrijft dat steeds meer jonge mensen aangeven dat ze eenzaam zijn. Voor velen lijkt een liefdesrelatie een ultieme tool tegen eenzaamheid. Maar dat nuanceert de auteur in haar boek. “Een liefdesrelatie is geen aaneenschakeling van het ene orgasme na het andere en het is geen continuüm van rozengeur en maneschijn. Meer zelfs, als eenzaamheid binnen je relatie om de hoek loert, kan dat negatieve effecten hebben. Je verliest de verbinding met je partner, je zelfbeeld kan rake klappen krijgen en je relatie staat op losse schroeven.”
Je niet begrepen voelen
Een kleine rondvraag leerde ons dat vrouwen die zich weleens eenzaam voelen binnen hun relatie, dat om verschillende redenen doen. “Ik voelde mij vooral alleen toen ik besefte dat er iets niet juist zat in onze relatie”, vertelt Inge (39). Ze was vier jaar samen toen ze besloot uit elkaar te gaan. “Het eenzame gevoel was al minstens een jaar daarvoor ontstaan. Rob ging veel uit en leek minder geïnteresseerd in mij dan in het begin. We hadden constant ruzie. Ik voelde mij alleen omdat hij veel minder sms’te dan in het begin en tegelijkertijd vaak met zijn gsm bezig was als hij bij mij was.” Sara (35) ondervindt momenteel eenzaamheid in haar relatie. “Ik ben nogal onzeker en ik krijg niet altijd de bevestiging die ik nodig heb. Dat maakt dat ik mij heel alleen kan voelen.” Ook Fien (36) voelde zich een tijd lang alleen. “Ik voelde me het meest eenzaam toen ze een burn-out kreeg. Ik voelde mij zo onbegrepen.”
In verschillende vormen
Volgens relatietherapeut Katrien Koolen kan eenzaamheid veel verschillende vormen aannemen. “Er komen zelden mensen in mijn praktijk die zeggen dat ze zich eenzaam voelen, maar ik denk dat het vaak het onderliggend gevoel is waar ze mee zitten. Er is bijvoorbeeld veel ruzie. Ze voelen zich onbegrepen door hun partner en hebben het gevoel dat ze er niet meer toe doen. Of ze voelen zich niet meer verbonden met hun partner. Ook naast elkaar leven is zo’n typisch voorbeeld. Er wordt wel veel tijd samen doorgebracht, maar de kwaliteit van het samen zijn voelt minder goed aan voor een of beide partners. Ten slotte zorgt een gebrek aan seks voor een gevoel van alleen zijn. Het is normaal dat mensen steeds op zoek zijn naar verbinding, we kunnen niet bestaan zonder groep. Je verbonden voelen is een fundamentele behoefte van de mens.“
Verlies van verbinding is eigen aan relaties. Een relatie is een afwisseling van verbonden voelen en onverbonden voelen
Ups en downs
Ze benadrukt dat het normaal is af en toe die gevoelens te hebben. “Verlies van verbinding is eigen aan relaties. Een relatie is eigenlijk een afwisseling van verbonden voelen en onverbonden voelen. De ultieme tip is dan om zelf actief op zoek te gaan naar die verbinding. Enerzijds fysiek: ‘Kom bij mij, ik wil je voelen.’ Anderzijds mentaal: ‘Ik mis je, ik wil contact met jou’.”
Waarom voelen we ons eenzaam?
“Intense levensgebeurtenissen kunnen een gevoel van eenzaamheid veroorzaken”, vertelt Katrien. “Denk maar aan het verlies van iemand: als partners daar op een verschillende manier mee omgaan kunnen ze zich alleen voelen. Maar ook positieve gebeurtenissen – zoals de geboorte van een kind – kunnen bij partners een gevoel van eenzaamheid uitlokken. Ze moeten elk hun weg vinden in dat nieuwe ritme.
De verdeling van huishoudelijke taken kan daarnaarst een rol spelen. Het gaat dan niet zozeer om de hoeveelheid taken – het is quasi onmogelijk om alles fiftyfifty te verdelen – maar wel om het gevoel van erkenning of het gebrek daaraan. Als je elke dag de was doet, doet het zoveel deugd als je gezien wordt en een dankjewel te horen krijgt. Dat geldt langs twee kanten, want zelf zie je waarschijnlijk niet alle taken die je partner op zich neemt. Af en toe laten horen dat je dankbaar bent, werkt heel verbindend.“
Eenzaamheid bespreekbaar maken
“Het gesprek aangaan is heel belangrijk, maar Katrien raadt aan zo positief mogelijk aan te geven wat je voelt. “Als je zegt dat je eenzaam bent, klinkt dat zwaarbeladen, een partner weet waarschijnlijk niet goed hoe die daarmee om moet of voelt zich aangevallen en schiet zelfs in de verdediging.
Door zinnen te gebruiken als ‘ik mis jou’ of ‘ik wil meer tijd met jou doorbrengen’, klink je zachter en minder beschuldigend.
Ga eerst te rade bij jezelf voor je een gesprek start met je partner. Enerzijds bepaal je zo wat verbinding voor jou is. Anderzijds mag je ook niet té hoge verwachtingen van je partner hebben
Daarnaast is het nuttig om eerst bij jezelf te rade te gaan voor je start met het gesprek. Enerzijds is het belangrijk om te bepalen wat verbinding voor jou is en wat belangrijk is voor jou binnen de relatie. Anderzijds mag je niet té hoge verwachtingen bij je partner leggen.
Natuurlijk mag je verbinding willen, maar iedereen vult die op een andere manier in. Tijdens mijn sessies vraag ik koppels vaak om een auto te tekenen. Iedereen kent een auto, toch komt er altijd een ander resultaat naar boven. Als je bij een auto al heel verschillende invullingen hebt, is dat bij vagere begrippen als verbinding of seksualiteit zeker zo. Hou er rekening mee dat je partner ook maar een mens is.
Het is een kwestie van jouw invulling van verbintenis duidelijk te maken aan je partner. Misschien laat je partner zijn verbinding zien door een dekentje te geven als je het koud hebt, maar heb jij eerder nood aan lieve woorden. Met beiden is niets mis, het is dan een kwestie van een compromis te vinden. Misschien kan je partner soms het gesprek aangaan, maar hoeft dat niet noodzakelijk een uur te duren.”
Niet alle druk bij je partner
Fien had inderdaad nood aan die gesprekken. Voor ze een burn-out kreeg, ging het al een tijdje niet goed. Ze had behoefte om te praten met haar partner over haar werk, maar ze had het gevoel dat dat niet kon. “In het begin luisterde hij nog als ik ’s avonds wilde ventileren over mijn werk. Maar na een tijdje begon hij steeds vaker over iets anders. Ik had dan het gevoel dat hij niet geïnteresseerd was.”
Volgens relatietherapeut Katrien Koolen is het belangrijk niet alle druk bij je partner te leggen. “We kunnen niet verwachten van een partner dat die constant ‘aan’ staat en alle rollen moet opnemen. Het is heel belangrijk dat je als partner kunt aangeven wanneer je iets niet kunt geven.
De kans is groot dat Fiens partner wel degelijk interesse had in haar verhaal, maar vaak zelf moe was van het werk, en er geen energie voor had. Op zulke momenten is het beter om dat eerlijk toe te geven. Als Fiens partner had aangegeven dat hij zelf een zware dag had, was er vanzelf een verbindend moment: Fien had het begrepen en een knuffel was misschien al voldoende geweest. Bovendien heeft elk mens meerdere relaties. Veel willen van je partner is normaal, maar mag geen constante vanzelfsprekendheid zijn. Misschien kon Fien naar een vriendin bellen, met haar moeder babbelen of met haar collega afspreken voor een goed gesprek?”
Geef erkenning voor taken die je partner opneemt. Het zorgt voor een gevoel van verbinding
Staat mijn relatie op de helling?
Inge voelde na een eenzame periode van ongeveer een jaar de nood om de stekker eruit te trekken. En ook Sara had al verschillende keren het gevoel dat haar relatie niet goed zat. Is eenzaamheid een reden om de handdoek in de ring te gooien?
“Neen”, stelt Katrien gerust. “Als je je eenzaam voelt in je relatie, wilt het niet noodzakelijk zeggen dat die op de helling staat. Het is aan te raden om met dit gevoel aan de slag te gaan en zelf op zoek te gaan naar verbinding. Je kunt dan wel verwachten dat je partner verbinding zoekt, maar je kunt daar ook zelf een grote rol in spelen.
Dat kan op verschillende manieren. Zo kun je zelf spontaan initiatief nemen om het gesprek aan te gaan. Tegelijkertijd is het belangrijk om de signalen van je partner op te vangen. Als je partner ’s avonds praat over zijn werkdag, moet je dat niet zien als klagen over zijn werk, maar wel als connectie zoeken met jou.
Daarbij is het wel belangrijk dat je het aangeeft als je hoofd even te vol zit voor een gesprek. Als je niet goed luistert, krijgt je partner zelf het gevoel dat je niet geïnteresseerd bent. Stel liever uit als het niet lukt, en benoem dat duidelijk.
Ten slotte help je jouw partner door heel duidelijk met concrete voorbeelden aan te geven wat verbinding voor jou is. Als jij graag regelmatig op date gaat en dan intieme gesprekken voert, is het handig dat jouw partner dat weet. Op die manier kunnen die momenten regelmatig ingepland worden. En zo heeft je partner een concrete tip als je aangeeft dat dat gevoel van gemis weer eens opduikt.”
5 praktische tips om eenzaamheid te doorbreken
- Geef aan dat je je partner mist, niet op een verwijtende manier, wel door jezelf kwetsbaar op te stellen.
- Maak aan je partner duidelijk wat verbinding voor jou betekent.
- Neem initiatief om zelf connectie te zoeken: start spontaan een gesprek, geef een knuffel…
- Heb oog voor de dingen die je partner allemaal doet. Geef erkenning voor de (huishoudelijke) taken die je partner aanpakt.
- Durf aan te geven als je even geen ruimte hebt voor een verbindend gesprek.
Katrien Koolen geeft webinars over verschillende relatiethema’s, maakt de podcast ‘Over ons’ en begeleidt als relatietherapeut koppels. Meer ontdekken? Neem zeker een kijkje op haar website.
Meer over relaties:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!