Duurzame relaties: Hoe vermijd je de sleur? (of raak je er terug uit?)
Een druk sociaal leven, een ambitieuze job, het huis leefbaar houden en enkele kinderen opvoeden… We hebben allemaal veel ballen in de lucht te houden. En dan is er nog die partner die we niet uit het oog mogen verliezen. Hoe voorkom je dat je (liefdes)leven gaat voelen als een sleur? Wij vroegen het aan enkele experten.
Lies (35) is zes jaar samen met Stijn. “Ik ben altijd gelukkig geweest. Drie jaar geleden is Toos geboren, het leukste mannetje. Maar door slaapgebrek, corona en altijd samen thuiszitten, is er van die sprankel weinig over. Het is altijd werken, zorgen voor Toos en dan ben ik gewoon doodop. Ik heb geen zin meer om te vrijen of om diepzinnige gesprekken te houden. De sleur zit er goed in.”
“Geen alleenstaand geval”, bevestigt relatie-expert Rika Ponnet (Duet Relatiebemiddeling). “De komst van een kind zorgt voor grote uitdagingen binnen de relatie.” Al houdt ze niet van het woord ‘sleur’. “Er is altijd een onderliggend probleem, het woord wordt gebruikt om aan te geven dat een van de partners of beide partners een bepaalde kwaliteit binnen de relatie missen. Dat hoeft zeker niet altijd het einde van de relatie te betekenen. Bij de geboorte verandert de dynamiek binnen het gezin, bijna ieder koppel komt op dat moment in een soort van crisissituatie terecht: het is terug een evenwicht zoeken.”
We romantiseren te vaak die eerste verliefde fase. Er is niets mis met routines en een veilige relatie waarin er zekerheid is
Voorbij de verliefdheid
Nochtans was het grote liefde bij Lies en Stijn. “Het was zoals in de film: ik was dolverliefd, hij bracht me altijd aan het lachen en ik was steeds aan het wachten op een volgend sms’je. We hadden zoveel seks. Nu is het heel veel zorgen, en ik mis de seks niet eens. Ik heb eerder het gevoel er vaak alleen voor te staan.”
“Velen denken met een glimlach terug aan die eerste fase, maar we moeten ze ook niet overdreven romantiseren”, vindt Rika. “Die verliefdheidsfase is zeker niet waardevoller dan de periode die erop volgt. Lies vertelt hier dat ze wachtte op sms’jes en dat is iets wat vaak vergeten wordt: die verliefde fase is ook een onzekere fase. Wanneer de relatie goed zit en er stabiliteit is, geeft dat vaak een beter gevoel: er zijn veel minder onzekerheden, vragen en angsten. Allemaal dingen die er vaak wel nog zijn in die eerste fase. De passionele seks is leuk, maar zelfs daar schuilt vaak iets onzekers achter. Het is ‘veroveringsseks’, we moeten de ander nog overtuigen om bij ons te blijven. Ik wil zeker geen afbreuk aan dat passionele, maar we zien het te vaak als iets waar we zo lang mogelijk aan moeten blijven vasthouden, terwijl dat helemaal niet noodzakelijk is, integendeel zelfs: het zegt weinig over de kwaliteit van je relatie.”
En met die kwaliteit schort er volgens haar iets als het gaat over sleur. “Als koppels een lange tijd samen zijn, sluipen er een aantal routines en rituelen de relatie binnen. Dat is onvermijdelijk. Het zijn niet de routines an sich die voor problemen zorgen, maar wel het feit dat koppels elkaar uit het oog verliezen. ‘Ik krijg geen aandacht meer sinds er een kind is’, is zo’n typisch voorbeeld. ‘Wie ben ik als ouder?’, ‘Hoeveel tijd spenderen we aan óns?’, ‘Hoe benaderen we allebei het ouderschap?’… Allemaal vragen die een koppel zich op dat moment stelt.
Ik krijg regelmatig koppels over de vloer waarbij de één zich vol overgave stort op dat ouderschap en de ander zich terugtrekt. Die laatste wil zich niet noodzakelijk terugtrekken, maar doet vanuit het idee dat hij niets goed kan doen of dat zijn partner niet bij hem wil zijn. Ik zeg ‘hij’ omdat het nog steeds het vaakst de vrouwen zijn die de ouderrol volledig op zich nemen, en het moeilijk vinden om opvoedingstaken uit handen te geven. Ik sprak vandaag nog met een man die toegaf heel veel te gaan sporten om niet thuis te zijn, eigenlijk liep hij letterlijk weg van de thuissituatie. Niet omdat hij zijn rol niet wilde opnemen, maar omdat hij het gevoel had geen plek te vinden en het nooit goed genoeg te doen. Helaas is er geen gouden tip om dat op te lossen.”
We denken te weten wat onze partner denkt of welke reactie er zal komen. Door die vastgelegde scenario’s ontstaat net sleur. Door vragen te stellen, ontdek je misschien een enorme rijkdom
Plezier met vriendinnen
Niet enkel kinderen zorgen voor sleur. Sara (38) heeft geen kinderen, toch besloot ze na 7 jaar uit elkaar te gaan met Stijn. Ze hadden net een huis verbouwd. “Ik had opeens het gevoel dat ik in een heel saai leven beland was. Iedere dag werken, thuiskomen en dan in ons huis bezig zijn of erover praten. Toen het huis af was, voelde ik de nood om met vriendinnen weg te gaan. Dat gebeurde steeds vaker en opeens besefte ik dat ik meer energie haalde uit die uitstapjes met vriendinnen, dan uit mijn leven met Stijn.”
Routines en moeten
“Uiteraard bestaan er ook routines als er geen kinderen zijn”, zegt Rika. “We hebben allemaal dagen waarin het woord ‘moeten’ centraal staat. Er dienen nu eenmaal taken opgenomen te worden: een deadline op het werk, zorgen voor een ziek kind, een verbouwing… Het leven geeft ons telkens opdrachten die we misschien liever niet hebben, maar waarmee we toch geconfronteerd worden. De wijze waarop we daarmee omgaan, en of beide partners nog verbinding zoeken met elkaar, zegt iets over de kwaliteit van de relatie. Als mensen goed zijn afgestemd op elkaar, hebben ze geen tips nodig. Ze spelen in op elkaars noden en durven die zelf ook duidelijk te communiceren.”
“Ik vind het niet vreemd dat Sara spanning zocht”, vindt relatietherapeut Kris De Groof. “Een verbouwing is pittig, het is logisch dat je in dat geval soms afleiding nodig hebt. Zelfs als je geen gevoel van sleur hebt, kan het interessant zijn om af en toe eens die alledaagse gewoonten te doorbreken. Er zijn verschillende manieren om dat te doen. Enerzijds kan dat door nieuwe uitdagingen aan te gaan met je partner, eens iets te doen wat jullie gewoonlijk niet doen: een hobby, een avond weg of vrienden uitnodigen. Anderzijds is het prima om autonoom, buiten de relatie spanning op te zoeken. Het kan zelfs een meerwaarde zijn: allebei met andere mensen afspreken, geeft ook weer iets om over te babbelen. En uiteindelijk is het binnen een relatie belangrijk dat iedere partner nog voldoende eigen ruimte krijgt”, aldus Kris.
“Het wordt pas problematisch op het moment dat een van de partners het gevoel heeft enkel nog energie te kunnen halen uit anderen of zelfs geen behoefte meer heeft om te praten. Niet iedereen is trouwens op zoek naar spanning of avontuur. Mensen evolueren en als het onevenwicht te groot wordt, kan een relatie op de helling komen te staan. Zo begeleid ik een koppel waarvan de man herstelt van een zware burn-out. Zelf heeft hij vooral nood aan rust, maar zijn vrouw heeft veel behoefte om samen dingen te ondernemen, ze mist iets in haar leven. Het is terug op zoek gaan naar een evenwicht waarin de twee partners zich kunnen vinden.”
Het gevoel van sleur hoeft geen rode vlag te zijn. Het is een opportuniteit om in gesprek te gaan en elkaar terug te vinden
Praten om je relatie gezond te houden
Zit Sara in de gevarenzone? “Niet noodzakelijk, maar het is belangrijk dat Sara terug het gesprek aangaat met haar partner”, Vindt Kris. Ook volgens Rika is praten noodzakelijk. “Een belangrijke voorwaarde voor een goede relatie is dat partners volledig zichzelf kunnen zijn, kunnen zeggen wat ze voelen en zonder oordeel kunnen laten zien wie ze zijn. Een veilig klimaat is de basis.”
“Daar waar het evenwicht zoek is of er sleur wordt ervaren, is dat klimaat meestal niet optimaal. Partners zijn dan niet in staat om stress binnen de relatie te reguleren. Gevoelens als ‘ik kom niet aan mijn trekken’, ‘de ander eist te veel van mij’ of ‘de andere is er niet voldoende voor mij’ spelen dan op. Het is belangrijk dat je die mening kunt uitdrukken.”
Voorgevormde scenario’s
En net daar wringt volgens Rika regelmatig het schoentje. “Een van de grootste problemen is dat we invullen wat onze partner denkt of voelt, zonder het te vragen. We denken te weten wat een reactie of mening zal zijn, de scenario’s liggen al vast in ons hoofd. Net omdat we heel vaak invullen wat er zich in het hoofd van de ander afspeelt, creëren we sleur. ‘Als ik iets vraag, zal hij dit wel antwoorden’, of ‘hij is stil, hij is zo saai’, zijn maar enkele dingen. Wie weet zit er in hoe die ander denkt of dingen beleeft een enorme rijkdom aan variatie die helemaal geen kans krijgt om tot uiting te komen in de relatie. Door die gedachtegang te doorbreken, doorbreken we ook de sleur.”
En dat doe je door te blijven praten dus. “Vraag altijd opnieuw hoe het is, luister oprecht geïnteresseerd en vraag ook door. Eigenlijk kennen we de mensen waarmee we het meest samenleven, het minst goed. Als je pas iemand leert kennen, ben je enorm geïnteresseerd in de ander. Je wilt alles over die persoon te weten komen, vindt alles boeiend, zoekt zijn favoriete muziekbands op… Dat stuk verliezen heel wat koppels, en ze gaan zelf voor hun partner invullen. Daardoor hebben we helaas een te statisch idee van wie de ander is en wie we zelf zijn, maar iedereen is altijd in evolutie. Door op regelmatige basis te praten, voorkom je dat je jezelf vastzet in een scenario dat maar een beperkte weergave van de realiteit is.”
Volgens Kris kun je dat perfect op een speelse manier doen. “Het is een boeiende oefening om elkaar regelmatig verbindende vragen te stellen. ‘Wat zijn jouw dromen?’, ‘Welke doelen heb jij nog?’, ‘Wat vind je van het ouderschap?’, zijn zo enkele voorbeelden. Vragen die je in het begin wél stelt. Er bestaan spelletjes met zo’n vragen, specifiek voor koppels.
De wijze waarop we omgaan met routines en verplichtingen zegt vaak iets over de kwaliteit van de relatie. Als mensen goed zijn afgestemd op elkaar, hebben ze geen tips nodig
Zelfreflectie als basis
“Zelfreflectie is de basis”, aldus Rika. “Enkel zo kun je je eigen wensen en noden achterhalen en communiceren. Stel jezelf de vraag wat je écht nodig hebt als je gefrustreerd bent over de vaatwasser of een andere sleurtaak, en communiceer dat daarna eerlijk. Onderliggend gaat dat over iets anders: het gevoel hebben er alleen voor te staan bijvoorbeeld. Verwacht niet dat je partner weet waar jij nood aan hebt.
De manier waarop er gereageerd wordt, is net zo belangrijk. “Ik begeleidde onlangs een koppel, de vrouw had rugklachten. ‘Als ik zeg dat ik rugpijn heb, antwoordt hij altijd praktisch: hij zegt dat ik een pijnstiller moet nemen of moet gaan slapen’, vertelde ze. Wat ze eigenlijk zocht was troost, nabijheid en verbinding. Het probleem is hier tweeledig: zij had haar vraag anders moeten poneren en hij had anders kunnen reageren. Het is eigenlijk een vorm van empathisch afstemmen. Elkaar geven wat je nodig hebt. Je doet dat trouwens niet alleen voor de ander, je krijgt dat zo goed als altijd dubbel en dik terug in een of andere vorm.“
De nood aan affectie
“Een knuffel was voor haar waarschijnlijk voldoende geweest. Dat is ook iets wat als sleur wordt ervaren: als één van de twee het gevoel heeft dat de uitingen van affectie verminderen. Minder aanrakingen, weinig knuffels, die standaard ochtendzoen… Heel basale dingen, maar wel emotieregulerend en essentieel. Bovendien kleine manieren om te laten weten dat er nog verbinding is, dat je nog in de relatie staat. Daar gaat het eigenlijk altijd in essentie om: is die verbinding er nog? Staan we er allebei nog in? Iemand die klaagt over initiatief in het huishouden of die het erg vindt dat zijn of haar partner niet graag naar een concert gaat, doet net hetzelfde: vragen om verbinding en bevestiging.”
Een belangrijke voorwaarde voor een goede relatie is dat partners volledig zichzelf kunnen zijn, en zonder oordeel kunnen laten zien wie ze zijn. Een veilig klimaat is de basis
Tijd voor elkaar
Om die verbinding te behouden, is er nog een heel logisch aspect: tijd maken voor elkaar. Rika geeft hiervoor een confronterende tip. “Maak eens een weekplanning en vul die heel eerlijk in: hoeveel tijd gaat er naar werk, huishouden, hobby’s, maar ook naar sociale media, tv kijken… Geloof mij: dat is vaak ontstellend. En een relatie is nu eenmaal als een plant: laat je ze in de woonkamer staan, en kijk je er nooit naar om, dan gaat ze onherroepelijk dood. Steek daarom letterlijk tijd en energie in je partner.”
Minder aanrakingen, weinig knuffels, die standaard ochtendzoen… Heel basale dingen, maar wel essentieel. Het zijn kleine manieren om te laten weten dat er nog verbinding is
Wat met seks?
Hoe zit het met de sleur op seksueel vlak? “Ook dit is een mooie kans om eens anders te doen”, vult Kris De Groof nog aan. “Dat kan heel klein zijn: organiseer eens een feestje onder jullie twee in de woonkamer en dans nog eens als vroeger, wissel eens van kant in bed en ontdek of het iets doet, en praat vooral over seks. Het is goed om ook hier eens wat verbindende vragen te stellen: ‘Wat zijn je seksuele fantasieën?’ , ‘Waar droom je over?’ zijn interessante vragen. En dan kun je als koppel nog beslissen: of je praat erover en ziet dat als een soort van voorspel, of je voert het effectief uit.”
Ook hier is zelfreflectie de basis volgens Rika. “Ik heb in dertig jaar tijd nog nooit een koppel gehad dat aangaf passionele, wilde seks te willen. Veel mensen zitten daar niet op te wachten, maar krijgen het gevoel dat ze dat moeten willen omdat het lijkt alsof iedereen met een gezonde relatie dat wil. “Laten we dat gewoon normaliseren: het is helemaal prima om geen behoefte te hebben aan drie keer per week vurige seks, maar simpelweg op zoek te zijn naar verbinding.”
Enkele praktische tips om de sleur tegen te gaan:
- Schrijf een week lang al je activiteiten op: hoeveel tijd gaat er naar je partner? Hoeveel tijd verlies je aan scrollen door sociale media of tv? Bekijk waar je kunt schrappen en maak daarna bewust tijd voor elkaar.
- Stel elkaar regelmatig een vraag die je zou stellen tijdens een eerste date: ‘Wat zijn je dromen?’, ‘Welke doelen heb je?’, ‘Wat maakt je het meest gelukkig?’… Luister ook oprecht geïnteresseerd naar elkaars antwoorden.
- Voel je sleur? Stel jezelf de vraag welke noden erachter schuilen en communiceer die met je partner.
- Organiseer een feestje onder jullie twee: eet lekkere hapjes, drink een glaasje en dans terug zoals vroeger. Dat zorgt voor verbinding.
- Vertel elkaar jullie seksuele fantasieën. Beslis daarna samen of jullie ze willen uitvoeren of niet.
Meer over relaties:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!