“Schaf huiswerk af (ook al werkt het)”
Zorgt huiswerk ervoor dat je kind beter presteert op school, of geeft het enkel stress en schaffen we het beter af? Gezinswetenschapper Philippe Noens laat er graag zijn licht op schijnen.
Wie is Philippe Noens?
- Docent opleiding Gezinswetenschappen
- Onderzoeker Kenniscentrum Gezinswetenschappen (Hogeschool Odisee)
- Auteur van het boek ‘Mogen we nog wel straffen?‘
- Schrijft opiniestukken voor onder andere Knack, De Standaard, De Morgen, Humo
Moeten we huiswerk afschaffen?
Op de scholen van onze kinderen, in de lerarenopleiding waar ik lesgeef, onder bevriende ouders: een discussie over de (on)zin van huiswerk komt om de zoveel tijd bovendrijven. Tja, hoe zit het nu eigenlijk met dat huiswerk?
Wordt een kind er slimmer door, of doet het weinig met de hersentjes? Gaan de prestaties op school omhoog door thuis extra oefeningen te maken? Of zorgt al dat extra werk thuis voor onnodige stress en (plan)last? En in dat geval: moeten we het dan maar afschaffen?
Heeft huiswerk zin?
“Het korte antwoord op deze vraag: ja. Tot die conclusie kwam in elk geval John Hattie, een gerenommeerd onderwijswetenschapper uit Nieuw-Zeeland, die er wetenschappelijk onderzoek naar deed. Huiswerk zorgt ervoor dat onze kinderen beter presteren op school. En dat geldt trouwens voor alle kinderen. Ook kinderen die in moeilijke omstandigheden opgroeien, zonder eigen studieplekje, in een luide of muffe omgeving, met ouders die niet kunnen of willen meehelpen.
Het effect van huiswerk op het (bij)leren is niet gigantisch, maar ook niet verwaarloosbaar. Vergelijk het met het innemen van een aspirientje tijdens een migraine- aanval: ook dat werkt best goed, al mag je er geen wonderen van verwachten.”
Jonge kinderen hebben eigenlijk weinig aan huiswerk
Huiswerk en huiswerk is twee
“Alleen is het volledige antwoord van Hattie: ‘ja, maar …’ Een wetenschapper spreekt altijd met twee woorden. Veel hangt bijvoorbeeld af van het soort huiswerk dat wordt gegeven. Iets inoefenen – de maaltafels bijvoorbeeld – kan nog wel. Daarmee kan jouw kind aan de slag zonder uitleg of verdere hulp.
Maar als er iets gevraagd wordt van mama of papa, werkt huiswerk eerder contraproductief. Omdat niet elke ouder begrijpt wat er wordt gevraagd. Of het anders uitlegt dan op school. En dan zit het kind in de problemen. Of komt er ruzie van. Weg gezellige sfeer in huis.”
Toch pleit ik ervoor het huiswerk af te schaffen, om tijd te winnen waarin ze niet met school bezig zijn
Jong begonnen, oud geleerd?
“De leeftijd van het kind speelt natuurlijk ook een rol. Jonge kinderen, ruwweg tot het vijfde leerjaar, hebben eigenlijk weinig aan huiswerk. Aan het einde van de basisschool is dat effect al wat groter, en in het middelbaar onderwijs heeft huiswerk het meeste impact. Omdat leerlingen dan beter kunnen plannen en zelfstandig kunnen studeren, hun eigen leerproces meer in handen kunnen nemen.
Een halfuur per week voor 10- tot 12-jarigen is overigens genoeg. Vanaf twaalf jaar kan dat dan rustig worden opgebouwd tot een uurtje (max. 90 minuten) per week. En de kleinsten? Goh, een paar keer per week een kwartiertje wat schrijf- of rekenoefeningen is meer dan voldoende.”
Bewegingsarmoede
“Toch pleit ik zelf ervoor het huiswerk af te schaffen. Minstens tijdens de lagereschooltijd. Waarom? Om tijd te winnen. Tijd om niet met school bezig te zijn. Om bijvoorbeeld buiten te spelen. Uit recent onderzoek leren we dat maar 1 op de 10 kinderen elke dag buiten speelt. Een bedroevend laag cijfer met rampzalige gevolgen: meer kinderen voelen zich letterlijk en figuurlijk niet goed in hun vel. Meer kinderen beginnen slecht te zien door te weinig zon. Bewegingsarmoede, noemen we dat. Steeds minder kinderen kunnen een eenvoudige koprol maken.
Als samenleving zouden we met het afschaffen van huiswerk een krachtig signaal naar gezinnen met jonge kinderen kunnen sturen: geen ‘huiswerk’ maar ‘buitenwerk’! Er is een tijd voor school, en een tijd voor het gezin. Elk zijn domein, want we verwachten toch ook niet van leerkrachten om onze strijk verder af te werken?”
Meer over opvoeden:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!