Zo herken je schoolmoeheid bij je kind: symptomen en tips
Als je tiener opstandig wordt omdat het naar school moet, maakt dat je als ouder radeloos. Deskundige Philippe Noens schept duidelijkheid over het fenomeen. Zo herken je schoolmoeheid bij je kind.
Schoolmoeheid herkennen: 4 vragen aan de expert
1. Zijn sommige scholieren vatbaarder voor schoolmoeheid dan andere?
“We weten dat jongens wat vatbaarder zijn voor schoolmoeheid dan meisjes, en dan met name jongens van allochtone afkomst. Zij ervaren niet zelden een taalbarrière. Ook jongeren die opgroeien in een sociaal-economisch meer kwetsbare situatie ervaren makkelijker schoolmoeheid. Hun ouders wíllen misschien wel betrokken zijn maar worden ingehaald door andere prioriteiten, zoals lange werkdagen of persoonlijke besognes.
Als een van de ouders bovendien laaggeschoold is, dan associeert die de schoolomgeving misschien zelf ook met aversie en wantrouwen – wat dan weer niet bevorderlijk is voor de motivatie van het kind. Maar ook een ouder die de lat te hoog legt voor zijn kind(eren) kan verstikkend werken. Verder zijn hoogbegaafde kinderen ook iets vatbaarder voor schooluitval, alsook zittenblijvers, en leerlingen uit het vroegere BSO en vroegere TSO.
Ook niet onbelangrijk om te vermelden: we weten dat er vaak een dip in schooltevredenheid komt bij de overgang van lager naar middelbaar.”
2. Welke omstandigheden versterken schoolmoeheid?
“Een kind dat gepest wordt op school of thuis geconfronteerd wordt met geweld, kan het moeilijk krijgen. Maar onderschat ook niet het gevoel dat je goed ligt in je klasgroep en de betrokkenheid van leerkrachten. Graag naar school gaan dankzij leerkrachten en medeleerlingen die je opmerken en appreciëren voor wie je bent, doet wonderen.
Daarnaast speelt ook de betrokkenheid thuis een rol – wordt de agenda gecheckt, vraag je als ouder al eens hoe het op school gaat? Voor kinderen maakt dat een groot verschil. Wat ook meespeelt: de grootte van de school. Steeds meer scholen smelten samen met andere scholen in de buurt of bieden steeds meer studierichtingen aan. Een opgroeiende jongere is niet gebaat bij zulke grote leerfabrieken. Dat werkt anonimiteit in de hand.”
3. Hoe uit het zich?
“Zo herken je schoolmoeheid bij je kind. De ene leerling begint vaak te spijbelen, de andere leerling komt nog wel naar school maar neemt een eerder passieve houding aan. De ene leerling verstoort de lessen voortdurend, terwijl de andere leerling begint te experimenteren met drank of drugs. Soms dragen leerlingen die demotivatie ook in stilte en belanden ze in het watervalsysteem, waardoor het pas jaren later duidelijk wordt wat er echt aan de hand is.
Schoolmoeheid is vaak ook verbonden met andere problemen: een moeilijke thuissituatie of een nog niet vastgestelde psychopathologische stoornis.”
4. Wat kun je als ouder doen?
“Als ouder kun je je kind helpen door bijvoorbeeld thuis het belang van school te benadrukken. Maar, neem je kind ook serieus als het aangeeft niet langer graag naar school te gaan. Wacht niet af en onderneem zelf actie: informeer de school direct wanneer er iets aan de hand is met jouw kind, bijv. door aan te dringen op een extra oudercontact.
Betrek er zeker altijd ook je kind bij. Je kunt samen met het leerkrachtenteam op zoek gaan naar de mogelijke oorzaken en aan een stappenplan werken. Alles start met een goede dialoog. En wees ook niet te beroerd om steun en erkenning te vragen voor de uitdagingen waar jouw gezin mee te maken krijgt.”
Onze expert
Philippe Noens (°1985, 40 jaar)
- Werkt als onderzoeker en docent aan het Kenniscentrum Gezinswetenschappen in Schaarbeek (Odisee Hogeschool)
- Doctoreerde in de pedagogische wetenschappen aan de KULeuven, met een proefschrift over gezinsopvoeding
- Schreef het boek ‘Mogen we nog wel straffen?’, uitgegeven bij Borgerhoff & Lamberigts
Meer tips:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!