Help, mijn kind wordt online gepest! Dit kun je doen om te helpen

Van 10 tot 17 februari is het weer de Week tegen Pesten. Een thema dat jammer genoeg altijd actueel blijft, en dus de nodige aandacht verdient. Pesten anno 2023 gebeurt ook via smartphones, vaak tot ver na middernacht. Wat kun je dan doen, als ouder en kind?

Je kind online laten gaan: 10 tips van de experts

Hoe vaak je kind op social media zit en wat er zich daar afspeelt, heb je als ouder vaak geen weet van. Uit een enquête van de Onafhankelijke Ziekenfondsen blijkt dat bij de 12- tot 15-jarigen 4 op de 10 ouders helemaal niet waken over het socialmediagebruik van hun kinderen. Maken ouders wél goede afspraken met hun kinderen, dan waarderen hun tieners dat ook. Bij de 12- tot 15-jarigen is dat zelfs 7 kinderen op de 10.

Door je kind voor te lichten én zelf het goede voorbeeld te geven, maak je de kans op online pesten beduidend kleiner. Tien tips van onze experten:

1. Wegwijs maken

Prof. Heidi Vandebosch: “Maak je kind wegwijs op internet en social media door te wijzen op de leuke kanten, maar ook op de gevaarlijke aspecten. Overloop met hen de privacy-instellingen. Begin hier op tijd mee, op de leeftijd van tien jaar al: praat over social media en wat er leeft in hun digitale wereld, stel grenzen en geef als ouder het goede voorbeeld.”

2. Maak het concreet

Prof. Heidi Vandebosch: “Leer je kind bewust omgaan met gsm’s met camera’s en digitale camera’s. Maak het erg concreet: wil je kind dat deze foto getoond wordt op een groot scherm op de speelplaats? Want dat is wat social media doen met beelden. Bovendien geraken digitale foto’s snel in de verkeerde handen, ze kunnen gemanipuleerd worden en gebruikt worden bij pesterijen.”

3. Laat je kind zijn eigen conclusies trekken

Anti-pestcoach Jeroen: “Laat je kind zelf nadenken over het gebruik van sommige social media. Wil je zoon op Sayat.me, vraag dan waarom en vertel hem over de leuke kanten, maar ook over de risico’s. Je kind eigen conclusies laten trekken is waardevoller dan te strenge regels opstellen.”

4. Leer je kind screenshots maken

Leerlingbegeleider Lien: “Leer kinderen screenshots te maken van online pestsituaties en signaleer het op die manier aan de directie en hun ouders.”

5. Kijk uit met ‘sharenting’

Prof. Heidi Vandebosch: “Kijk uit met ‘sharenting’, oftwel beelden of filmpjes van je kinderen ongevraagd online zetten. Je tieners zijn er dikwijls niet mee opgezet, én de video’s en foto’s kunnen aanleiding geven tot pesterijen.”

6. Leer je kind troosten

Prof. Heidi Vandebosch: “Wordt er gepest in de klas van je kind, en is het slachtoffer kwetsbaar en beduidend minder sterk dan de pestkop? Dan kan je kind een belangrijke rol spelen. Vertel je kind dat hij/zij op een subtiele manier troost kan bieden door met een berichtje of in een persoonlijk gesprek te tonen dat de gepeste niet alleen is. De steunende woorden van een leeftijdsgenoot zijn waardevoller dan die van een volwassene.”

7. Wees online verbonden met je kind, maar overdrijf niet

Prof. Heidi Vandebosch: “Wees verbonden met je kind op social media, maar zorg ervoor dat je niet te zichtbaar bent: like niet alles en reageer niet op elke foto of status. En besef dat je niet alles ziet van wat er zich in het online leven van je kind afspeelt.”

8. Zorg voor sociale controle

Therapeut Sven Bussens: “Plaats computers en tablets in een ruimte waar er genoeg sociale controle is. En interesseer je voor de online bezigheden van je kind door bijvoorbeeld te vragen op welk platform hij nu zit en wat de bedoeling ervan is. Jij verwerft online kennis en ondertussen leert je kind meteen kritisch nadenken over de verschillende sites en apps.”

9. Maak duidelijk wat je belangrijk vindt

“Maak duidelijk wat je als ouder belangrijk vindt: geen paswoorden delen, niet ingaan op verzoeken van onbekenden en datgene je schrijft of deelt, zou je dat ook voor een vol marktplein in het echte leven durven te delen?”

10. Praat met je kind

Therapeut Sven Bussens: “Verschijnt er iets in de actualiteit over social media, op een positieve of negatieve manier? Praat er dan eens over met je kind.”

Meer informatie nodig? Op veiligonline.be, medianest.be en mediawijs.be vind je alles over veilig online gaan en online pesten. Op zoek naar boeiende boeken rond het onderwerp?

• ‘Help. Mijn kind leeft online’, een boek van prof. Lieve Swinnen en Stefaan Lammertyn
• ‘@elindo’, een boek op maat van kinderen, dat hen veilig wegwijs maakt in de online wereld.

Wat doe je als ouder als je kind online gepest wordt?

Uit onderzoek blijkt dat 1 op de 10 tieners al eens het slachtoffer werd van online pesten. En evenveel jongeren gaven aan weleens dader te zijn geweest. Therapeut Sven Bussens legt uit wat jij kunt doen wanneer jouw kind slachtoffer is van online bullying:

Negeer de pesterijen

“Leer en help je kind om de online pestberichtjes te negeren. Reageren is vaak olie op het vuur. Niet reageren ontmoedigt de pester meteen.”

Verzamel bewijsmateriaal

“Hou alle pestberichtjes bij of maak er screenshots van. Zo hebben jij en je kind indien nodig bewijsmateriaal.”

Beveilig de account

“Bekijk samen wat je kind kan doen om zijn account beter te beveiligen. Kies een andere gebruikersnaam, een nieuw mailadres, blokkeer bepaalde personen … Het is héél belangrijk om deze stappen te zetten: het kan het pesten stoppen, en tegelijkertijd kunnen deze acties jouw kind helpen om uit de slachtofferrol te komen en de pesterijen niet langer te ondergaan. Zo kan je kind opnieuw zelfvertrouwen winnen.”

Schakel hulplijnen in

“Bekijk samen met je kind de hulplijnen, zoals het CLB, een vertrouwenspersoon op school … en breng hen, als je kind daarmee instemt, op de hoogte. Het doorbreken van de stiekeme, anonieme sfeer die rond pesten hangt, is een stap in de goede richting.”

Bel naar Awel

“Is het heftig en weet je je als ouder even geen raad meer, dan kan het nuttig zijn om je kind uit te nodigen om te bellen naar Awel. Het is een gratis en anoniem luisterend oor, met goede en professionele raad. Zo’n gesprek brengt opluchting en perspectief. Surf naar awel.be of bel 102. Als ouder kun je terecht bij de opvoedingslijn.be (bereikbaar op 078 15 00 10).”

Tekst: Els De Ridder – Met medewerking van prof. Heidi Vandebosch, therapeut Sven Bussens en anti-pestcoach Jonathan Van Stichel

Lees ook:

• Pesten op school: zo herken je het en dit kun je als ouder doen 
• Pesten bij kinderen: zo maak je je kind weerbaar
• S.O.S. pesten: deze impact heeft het op je kind

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!