12 dingen die je beter niét zegt tegen een chronisch zieke – of juist wel

Heb jij een vriendin of familielid die kampt met een chronische ziekte of chronische pijn? Dan weet je hoe moeilijk het soms is om hem of haar te steunen en te helpen. En vooral:  om te luisteren en de juiste dingen te zeggen.

Daarom: een overzichtje met concrete adviezen: wat je beter wel en niet kunt zeggen.

Do’s

“Ik weet niet wat ik moet zeggen.”

Je hoeft het probleem niet op te lossen. Maar in plaats van ‘ik weet precies hoe je je voelt’, vindt een pijnpatiënt het fijner om dit te horen: ‘Ik heb geen idee wat je doormaakt, maar ik ben hier als je je verhaal kwijt wilt’.

“Als je wilt huilen: ik heb genoeg zakdoekjes bij me.”

Zo nu en dan helpt een huilbui het allerbeste. Even laten uithuilen, dat is het ultieme cadeau dat alleen echte vrienden kunnen geven.

“Ik begrijp best dat je liever alles zelf zou willen doen, maar ik wil graag helpen. Dus ik neem donderdag eten mee. Wat wil je: kip of lasagne?”

Een pijnpatiënt die altijd heel zelfstandig is geweest, vindt het moeilijk om zelf hulp te vragen. Bied dus concrete hulp aan.

“Ik ga morgen naar de winkel. Wat kan ik voor je meebrengen?”

Als je toch boodschappen gaat doen, laat dit dan tijdig weten aan je zieke vriendin of buur. Breng de spullen naar binnen en vraag of je ze kunt opbergen.

“Je hebt zoveel op je bord liggen en toch ben je zo vrolijk. Hoe doe je dat toch?”

Als je vriendin goed omgaat met haar ziekte, vraag je dan af wat je daarvan kunt leren. Vraag haar hoe ze het volhoudt als ze zo’n pijn heeft. Of waar zij hoop uit put met zulke sombere vooruitzichten. Chronisch zieken leren een hoop over de ups en downs van het leven en willen die wijsheid graag met je delen.

“Ik wil je graag uitnodigen voor mijn feestje, en hoop echt dat je kunt komen, maar als het niet lukt heb ik daar alle begrip voor.”

Ook als je weet dat ze niet kan meedoen of komen, ze vindt het nog steeds leuk om gewoon uitgenodigd te worden. Dan is het aan haar om te beslissen wat ze ermee doet.

Don’ts

“Je ziet er zo goed uit. “

Waarschijnlijk goed bedoeld, maar de zieke hoort: ‘Dan kan het toch nooit zo erg zijn’. Het ontkracht iemands pijn en symptomen, terwijl de persoon met pijn juist geprobeerd heeft om er beter uit te zien dan zij zich voelt. Je kunt daarom beter zeggen: ‘Je ziet er goed uit, maar hoe voel je je eigenlijk?’.

“Je zou eens naar die dokter moeten gaan, of die therapeut, of die genezer.”

Vooral pijnpatiënten worden bedolven onder de goede tips voor al dan niet alternatieve dokters. Helaas hebben ze doorgaans al lang door schade en schande geleerd dat het veel tijd, energie, geld en hoop kost om op deze tips in te gaan. Realiseer je dat de pijnpatiënt zelf echt wel op de hoogte is van de nieuwste behandelingen.

“Ik wou dat ik de luxe had om ziek te zijn in plaats van elke dag te moeten gaan werken.”

Mensen met chronische pijn hoeven dan wel niet te gaan werken, maar misschien liggen er wel rekeningen die betaald moeten worden of leven ze met de angst dat ze zich uiteindelijk niet meer kunnen onderhouden. En al lijkt een dagje op de bank of in bed heel aanlokkelijk, besef dat de lol er snel af is als dit je leven is en je je huis bijna niet meer uitkomt.

“Ik heb veel aan je gedacht, hoor!”

Fijn dat je zoveel aan haar denkt, maar je vriendin of buur merkt daar dus helemaal niks van. Ze heeft er niets aan als jij alleen maar aan haar denkt en daar verder niets mee doet.

“Geef niet op, blijf vechten!”

Dat doet ze al, elke dag. Als je dit tegen haar zegt, ontken je haar huidige inspanningen om zo goed mogelijk haar dagen door te komen.

“Ziekte wordt veroorzaakt door stress. Je moet daar echt anders mee omgaan.”

Ziekte kan wel verergeren door stress, maar het is zelden de oorzaak van een chronische ziekte. Het zijn dit soort opmerkingen die voor stress zorgen, helaas.

Nog meer waardevolle tips, adviezen en handvatten voor mensen met chronische pijn én hun omgeving vind je in dit boek:

‘Lieve help! Steunen en gesteund worden bij chronische pijn en ander onzichtbaar leed’, door Anna Raymann, uitgeverij Boek-en-steun.