Jaarlijks krijgen meer dan 31.000 Belgen een nieuwe heup. Hoe komt het dat er zo vaak sleet op komt?
Een heupoperatie is routine geworden in België. Maar wanneer ben je toe aan een nieuwe heup? En kun je heupproblemen voorkomen? Orthopedisch chirurg Stijn Ghijselings van het UZ Leuven weet er alles over.
1. Waar komen die heupproblemen vandaan?
Dr. Ghijselings: “Dat kan een val, intensief sporten of overbelasting zijn, maar de voornaamste oorzaak bij volwassenen is artrose: als het kraakbeen, een glijlaag die ervoor zorgt dat we onze heup soepel kunnen bewegen, verslijt, kunnen er pijnklachten ontstaan. Dat komt voor bij ongeveer een op de vijf zestigplussers, al heeft niet iedereen er evenveel last of pijn van.
Erfelijke aanleg speelt ook een rol bij heupproblemen. Hebben je ouders of grootouders al vroeg een heupprothese gehad, dan is de kans groter dat jij die ook nodig zult hebben. Ook overgewicht verhoogt het risico.”
2. Wat zijn typische heupklachten?
Dr. Ghijselings: “Een klassiek symptoom van heupartrose is een zeurende pijn in de lies. Ook pijn in de bil, je bovenbeen of zelfs aan je knie kan op heupartrose wijzen. Merk je dat je begint te manken tijdens het stappen, dat je je heup minder soepel kunt draaien of dat je moeite hebt om je sokken of schoenen aan te trekken, ga dan naar de huisarts.
Typisch voor artrose is dat je pijn voelt bij het bewegen, maar bij gevorderde artrose heb je zelfs pijn in rust, bijvoorbeeld als je slaapt.”
Een klassiek symptoom van heupartrose is een zeurende pijn in de lies. Bij gevorderde artrose heb je zelfs pijn in rust, bijvoorbeeld als je slaapt
3. Kun je heupartrose verminderen of voorkomen?
Dr. Ghijselings: “Kraakbeen dat weggesleten is, komt nooit meer terug. Je kunt de pijn wél verlichten door je levensstijl aan te passen. Blijf zoveel mogelijk bewegen: sterkere spieren werken als een schokdemper en verminderen de druk op het kraakbeen.
Zwemmen, wandelen en fietsen zijn ideale sporten om je heupgewricht soepel te houden en de spieren eromheen te versterken. Kamp je met overgewicht, probeer dan af te vallen. Zelfs als je maar enkele kilo’s verliest, kan dat de klachten al sterk verminderen. Meer bewegen én gewicht verliezen kunnen soms zo veel invloed hebben op de pijn dat een operatie niet meer – of minder snel – nodig is.”
4. Kun je medicatie nemen tegen de pijn?
Dr. Ghijselings: “Naast beweging en gewichtscontrole kunnen klassieke pijnstillers zoals paracetamol of ontstekingsremmers helpen, eventueel in combinatie met infiltraties in het heupgewricht. Dit zijn inspuitingen met cortisone of hyaluronzuur die de pijn en ontsteking verminderen. Ze genezen de artrose niet, maar geven je de kans om een hele tijd pijnvrij te bewegen en je spieren te versterken.”
Artrose? Blijf zoveel mogelijk bewegen: sterkere spieren werken als een schokdemper en verminderen de druk op het kraakbeen
5. Wanneer is een heupprothese nodig?
Dr. Ghijselings: “Als de klassieke behandelingen niet helpen én de klachten ernstig genoeg zijn. Een heup vervangen is een van de meest uitgevoerde én meest succesvolle operaties binnen de orthopedische chirurgie. Dankzij nieuwe operatietechnieken worden er geen spieren meer beschadigd, waardoor je minder pijn hebt na de operatie en je sneller herstelt. Een heupprothese plaatsen is op elke leeftijd mogelijk, en kan tegenwoordig zelfs onder plaatselijke verdoving.”
6. Kun je snel weer stappen met een nieuwe heup?
Dr. Ghijselings: “Een sportieve vijftiger zal sneller revalideren dan een verzwakte tachtigplusser – maar de meeste patiënten komen een paar uur na de operatie al uit hun bed. Een kinesitherapeut kan je helpen om zo snel mogelijk weer te bewegen. Na vijf tot zes weken kunnen de meeste mensen vlot zonder hulpmiddelen stappen, na drie maanden mag je zelfs weer beginnen te sporten.”
Meer tips:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!