Anticonceptie zonder hormonen: hoe betrouwbaar is dat?
Er is méér dan alleen de pil. Heel wat andere anticonceptiemiddelen beschermen je eveneens tegen zwangerschap, ook zónder hormonen. Wat zijn de mogelijkheden als je kiest voor anticonceptie zonder hormonen? En hoe gaat dat precies in z’n werk?
Met of zonder hormonen?
Anticonceptie is een verzamelnaam voor middelen die ervoor zorgen dat je niet zwanger wordt na het vrijen. Je kunt daarbij twee soorten onderscheiden: anticonceptie met hormonen of anticonceptie zonder hormonen.
De pil, het bekendste anticonceptiemiddel, werkt door hormoonafgifte. Ook andere middelen met een gelijkaardige werking, zoals het spiraaltje of de anticonceptiering, zijn erg populair. De hormonen in deze anticonceptie zorgen ervoor dat er geen eicel vrijkomt, dat de baarmoederwand ongeschikt wordt voor het innestelen van een bevruchte eicel en dat zaadcellen minder goed kunnen doordringen. Hormonale anticonceptie is heel betrouwbaar, op voorwaarde dat je het consequent gebruikt.
Voor heel wat vrouwen is anticonceptie met hormonen echter geen goede oplossing. De hormonen kunnen namelijk heel wat lastige bijwerkingen geven. Daarom is er ook anticonceptie zonder hormonen. Die werkt vooral door de bevruchting fysiek te verhinderen of blokkeren.
Anticonceptie zonder hormonen: de opties
1. Een mannencondoom
De meest populaire vorm van niet-hormonale anticonceptie is het mannencondoom. Het is een dun rubberen hoesje dat over het mannelijk geslachtsdeel wordt geschoven net voor het vrijen. Het rubbertje vormt een fysieke barrière, waardoor zaadcellen niet in de vagina terechtkomen. Het is de beste bescherming tegen soa’s en hiv, samen met het vrouwencondoom.
Betrouwbaarheid: op een jaar heb je 2 tot 5% kans op zwangerschap (afhankelijk van het correcte gebruik)
Prijs: € 0,30 per stuk
2. Een koperspiraal
Een koperspiraal, niet te verwarren met een hormoonspiraal, is een klein plastic T-vormig frame met een koperdraadje eromheen. Het spiraaltje wordt in de baarmoeder geplaatst door een arts.
Het koper zorgt ervoor dat er geen bevruchting kan plaatsvinden. Zodra je een koperspiraaltje laat plaatsen, hoef je er 5 of 10 jaar niet meer aan te denken. Omdat het voorkomt dat een eicel zich innestelt in de baarmoeder, kan het ook gebruikt worden binnen de 5 dagen na onveilige seks.
Betrouwbaarheid: jaarlijks 0,8 tot 1,8% kans op zwangerschap (afhankelijk van het correcte gebruik)
Prijs: € 9 – € 26 per jaar
3. Sterilisatie
Als je geen kinderen (meer) wilt, kun je ook kiezen voor een eerder definitieve vorm van anticonceptie: sterilisatie. Deze ingreep zorgt er namelijk voor dat je onvruchtbaar bent.
Een sterilisatie is een (kleine) operatie en gebeurt altijd in het ziekenhuis. Zowel mannen als vrouwen kunnen zich laten steriliseren. Bij vrouwen worden de eileiders afgesloten, bij mannen zijn dat de zaadleiders (vasectomie).
De ingreep is zo goed als permanent, al kan ze in sommige gevallen ongedaan gemaakt worden. De kans van slagen is afhankelijk van de tijd tussen de sterilisatie en de hersteloperatie, maar ook andere factoren hebben een invloed. Sowieso is de kans op zwangerschap daarna wel kleiner.
Betrouwbaarheid: 0,05% kans op zwangerschap bij sterilisatie van de man, bij sterilisatie van de vrouw is het risico 0,5%
Prijs: bij mannen: € 40 – € 400, bij vrouwen: € 100 – € 800
4. Een diafragma of pessarium
Een diafragma of pessarium is een rond kapje van zacht silicone dat je voor het vrijen in de vagina inbrengt. Het sluit de baarmoederhals af, waardoor het sperma geen eicellen kan bereiken. Het diafragma wordt het best gecombineerd met een zaaddodend middel. Na de daad moet je het kapje ook minstens 6 uur laten zitten.
Hoewel er een one-size-fits-all versie bestaat, zijn de meeste soorten op maat van je lichaam. Als je afvalt of aankomt, moet je dan ook een nieuw diafragma kopen. Na 1 à 2 jaar gebruik is het diafragma sowieso aan vervanging toe.
Betrouwbaarheid: de kans op zwangerschap is in de praktijk 16%, omdat het niet altijd correct wordt gebruikt
Prijs: tussen € 36 en € 70 per stuk
5. Een vrouwencondoom
Het vrouwencondoom is een alternatief voor het gekende mannencondoom. Het is een soort zakje van polyurethaan of latex dat je voor het vrijen inbrengt in de vagina. Het condoom houdt, net zoals bij het mannencondoom, sperma tegen, waardoor het geen eicel kan bereiken.
Het vrouwencondoom kan al 8 uur voor het vrijen ingebracht worden. Het beschermt je ook tegen soa’s en hiv.
Betrouwbaarheid: jaarlijks 5 tot 21% kans op zwangerschap (afhankelijk van het correcte gebruik)
Prijs: gemiddeld ongeveer € 2 per stuk
6. Zaaddodende middelen
Zaaddodende middelen zijn verkrijgbaar in allerlei soorten: crèmes, schuim en zetpillen. Ze worden niet zo vaak als enige anticonceptie gebruikt, maar meestal in combinatie met condooms of pessariums, aangezien ze alleen niet zo betrouwbaar zijn.
Het zaaddodende middel wordt dicht bij je baarmoederhals aangebracht, al dan niet met behulp van een applicator. Spermiciden vertragen het sperma en zorgen ervoor dat het niet in de baarmoederhals terechtkomt.
Betrouwbaarheid: jaarlijks 21% kans op zwangerschap
Prijs: tussen € 8 en € 10
7. Vruchtbaarheidsbewustzijn
Anticonceptiemethodes zonder gebruik van externe middelen winnen de laatste jaren aan populariteit. Bij deze techniek ga je je ovulatie en vruchtbare dagen voorspellen op basis van je menstruatiecyclus. Als je niet zwanger wilt worden, vermijd je seks gedurende je ovulatie, of gebruik je op dat moment toch een andere vorm van anticonceptie.
Sensiplan is een afgeleide vorm van deze anticonceptiemethode. Je bepaalt dan je vruchtbare periode door elke ochtend je temperatuur op te nemen, je baarmoederhalsslijm te onderzoeken en de ligging van je baarmoedermond te controleren. Ook urinetests worden gebruikt om de ovulatie na te gaan.
Deze vorm van anticonceptie lukt enkel als je je cyclus goed begrijpt en bijhoudt. Daarvoor kun je gebruik maken van een app zoals Natural cycles (de enige app die is goedgekeurd als betrouwbare anticonceptie). De betrouwbaarheid kan ook beïnvloed worden door de regelmatigheid van je cyclus.
Betrouwbaarheid: de methode van Natural cycles kan even betrouwbaar zijn als de pil als je je gegevens nauwgezet bijhoudt, maar in de praktijk is er zo’n 24% kans op zwangerschap.
Prijs: gratis, tenzij je kiest voor een betalende app om je cyclus bij te houden
8. Coïtus interruptus
Tot slot is er ook coïtus interruptus of het spreekwoordelijke ‘voor het zingen de kerk uitgaan’. Dit houdt in dat je partner de penis net voor het klaarkomen uit de vagina haalt. Deze anticonceptiemethode is niet zo’n aanrader. Niet alleen worden er ook vóór het klaarkomen spermacellen verspreid, de meeste mannen vinden het moeilijk om zich op tijd terug te trekken net voor het hoogtepunt.
Betrouwbaarheid: jaarlijks 15 tot 40% kans op zwangerschap
Prijs: gratis
Bronnen: womenshealthcarecenter.nl, anticonceptie.nl, .guudwoman.com
Meer interessante artikels:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!