Buikje rond je vijftigste: waar komt het vandaan en wat kun je eraan doen?

Rond hun vijftigste zien heel wat vrouwen het ineens opduiken: een buikje. Waar komt dat zo plotseling vandaan? En wat kun je eraan doen? 

Van je billen naar je buik 

Of je nu je hele leven een stabiel gewicht had of een echte jojo bent, een zandloper- of peerfiguur hebt, veel of weinig last ondervindt van de menopauze: alle vrouwen krijgen na hun vijftigste te maken met een extra vetrolletje op hun buik. “En dat is perfect normaal”, vertelt menopauzeconsulente Chris Van Gaver.

“Rond je vijftigste zit je immers in de overgang. De productie van oestrogeen in je eierstokken daalt dan geleidelijk aan, om uiteindelijk helemaal tot stilstand te komen in de menopauze. En dat heeft zo z’n gevolgen. Zo wordt het vet in je lichaam herverdeeld: zaten de kilo’s voordien vooral op je heupen of bovenbenen, dan hopen ze nu op rond je middel. Je taille wordt met andere woorden minder zichtbaar, je figuur rechter.

Nog een gevolg van die dalende oestrogeenproductie is dat je metabolisme vertraagt. Dat gebeurt sowieso al door ouder te worden, maar schakelt een versnelling hoger door de menopauze. Je lichaam heeft dus minder calorieën nodig dan voordien. Blijf je wel hetzelfde eten, dan kom je snel bij. Beide factoren zorgen zo rond de leeftijd van vijftig jaar voor dat typische buikje en een gewichtstoename.” 

Vanaf 45 à 50 jaar hebben we gemiddeld 200 calorieën per dag minder nodig om op hetzelfde gewicht te blijven.

Slimme bescherming van je lichaam 

Van Gaver: “Meer vet opslaan op je buik is eigenlijk een heel vernuftige manier van het lichaam om onze gezondheid te ondersteunen. Oestrogeen heeft een beschermende werking tegen hart- en vaatziekten, osteoporose, allerlei kankers, diabetes type 2 en depressies. Die bescherming valt stilaan weg tijdens de overgang.

Om de daling gedeeltelijk op te vangen, maakt ons lichaam gebruik van een andere hormoon: testosteron. Dat wordt namelijk omgezet in oestron – een stofje dat sterk lijkt op oestrogeen. En twee keer raden waar die omzetting precies gebeurt: in het buikvet en in de bijnieren. Oestron biedt weliswaar niet dezelfde bescherming als oestrogeen, maar geeft toch reserve, ook wanneer de oestrogeenproductie in de eierstokken volledig is stilgevallen.

En dat is maar goed ook, want met de huidige gemiddelde levensverwachting van 84 jaar zitten vrouwen nog tientallen jaren in hun postmenopauze. Die wil je natuurlijk het liefst zo gezond en fit mogelijk doorbrengen. In feite moet je dat buikje dus koesteren!” 

Chris Van Gaver, menopauzeconsulente: “Algemeen geldt dat drie tot vijf kilo extra volkomen normaal is. Alles daarboven is te wijten aan een niet aangepaste levensstijl.”

Het ene buikje is het andere niet 

Is dat buikje dan enkel het gevolg van je veranderende hormoonhuishouding? Van Gaver: “Iedere vrouw krijgt te maken met oestrogeendaling en dus een veranderende vetverdeling en trager metabolisme. Maar ook het natuurlijke verouderingsproces speelt een rol. Zo verliezen we met de jaren spiermassa en stijgt de vetmassa. Daarnaast verliest de huid aan elasticiteit. Allemaal factoren die ertoe bijdragen dat alles, dus ook onze buik, verslapt.

Hoewel al die factoren inherent zijn aan ouder worden, uiten ze zich niet bij iedereen op dezelfde manier. Zo ziet de een enkel een buikje verschijnen, terwijl bij de ander de kilo’s blijven aantikken. Ook je levensstijl speelt dus een zeer belangrijke rol. Blijf jij stelselmatig te veel eten zoals voordien, terwijl je metabolisme – en dus ook je caloriebehoefte – daalt, dan komen de kilo’s er onverbiddelijk bij. En dat kan heel goed onbewust gebeuren.

Precies daarom is het belangrijk om een onderscheid te maken. Enerzijds heb je het typische vetrolletje op je buik door de dalende oestrogeenproductie en anderzijds een sluimerende gewichtstoename doordat je levensstijl niet is aangepast aan je tragere metabolisme. Het eerste type buikvet is gunstig voor je gezondheid en je menopauzeklachten, terwijl het tweede zorgt voor dieperliggende vetopslag rondom je organen. En dat is nefast voor je gezondheid.” 

Stress is een dooddoener voor je buikje: het blokkeert het omzetten van testosteron naar oestron én zorgt ervoor dat je meer gaat emo-eten.

Hou je omtrek onder de 80 cm 

Wanneer ben je niet meer gezond bezig? Van Gaver: “Algemeen geldt dat drie tot vijf kilo extra volkomen normaal is. Alles daarboven is in principe te wijten aan een niet aangepaste levensstijl. Dat wil zeggen:

• te weinig beweging;
• slechte en ongezonde voeding;
• te hoge calorie-inname.

Om te bepalen of je buikvet onder controle blijft, hou je best je buikomtrek goed in de gaten. Die moet altijd onder de 80 centimeter blijven om gezond te zijn.” 

Wat met hormonen? 

Van Gaver: “Vrouwen met ernstige overgangsklachten zijn vaak gebaat bij hormoontherapie. In samenspraak met je arts worden extra oestrogenen toegediend via tabletten, gels of pleisters. In sommige gevallen heeft dat ook een gunstig effect op buikvet, maar wonderen moet je op dat vlak niet verwachten.” 

Dit doe je er (niet) aan 

1. Laat het los 

Van Gaver: “Het is onrealistisch om te denken dat je op je 50ste hetzelfde lichaam kunt hebben als op je 25ste. Onze lichaamsvorm en -samenstelling veranderen, daar kunnen we niet onderuit. Leuk is dat niet, maar je kunt het niet tegenhouden. Bovendien zal het je meer moeite kosten om op gewicht te blijven. Wees jezelf dus bewust van die veranderingen en accepteer ze als deel van de nieuwe levensfase die je nu ingaat.” 

2. Begin op tijd 

Van Gaver: “Als dat nog kan, start dan halverwege de veertig al met je ongezonde gewoontes aan te pakken: beperk je alcoholgebruik en ga minder en gezonder eten. Integreer ook extra beweging in je dagelijkse leven. Het is de meest efficiënte manier om extra kilo’s voor te blijven. Zo vermijd je dat je op een later moment het roer drastisch moet omgooien.” 

3. Blijf eten 

Van Gaver: “Een crashdieet is echt het allerslechtste dat je kunt doen. Je valt er misschien wel mee af, maar eens je weer normaal gaat eten, komt het gewicht er in sneltempo weer bij, en vaak zelfs nog extra kilo’s. Ons lichaam is niet gemaakt voor een drastische caloriebeperking: na een tijd geraakt het helemaal ontregeld en slaat het alles wat binnenkomt op als vetreserve. Beter is om blijvend je porties te verkleinen en pure, gezonde, natuurlijke voeding te eten.” 

4. Beweeg! 

Van Gaver: “Beweging is een must als je je gewicht onder controle wilt houden. Je calorieverbruik gaat de hoogte in en je houdt je spiermassa op peil. Maar hou wel in het achterhoofd dat het bijzonder moeilijk is om specifiek je buikje weg te sporten. Het is immers onmogelijk om lokaal, op één plek vet te verbranden.

Met buikspieroefeningen alleen zul je er dus niet komen. Ga dus voor een combinatie van kracht- en interval cardiotraining. Fietsen, wandelen en zwemmen zijn ideaal. Op die manier bouw je conditie en spiermassa op én stimuleer je de vetverbranding. Bovendien werkt beweging ook preventief tegen hart- en vaatziekten, osteoporose en diabetes.” 

Met dank aan menopauzeconsulente Chris Van Gaver

DIT VIND JE VAST OOK INTERESSANT:

• Zo ontbijt je gezond én blijf je langer verzadigd (+ 10x recepten)
• Te veel gegeten? Dit gebeurt er met je lichaam
• Hormoonverstoorders: wat is het en zijn ze echt zo slecht voor ons?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!