Darmkanker: wat zijn de symptomen en kun je het voorkomen?

Opvallend: wereldwijd krijgen steeds meer jonge patiënten te maken met darmkanker. In België is 6 procent van de patiënten jonger dan 50 jaar en in de Verenigde Staten is dat zelfs al 10 procent. Harde cijfers, zeker als je weet dat veel mensen sterven aan de ziekte door onwetendheid. Tijd om daar verandering in te brengen, want de juiste kennis (delen) kan levens redden.

Wat is darmkanker?

Darmkanker wordt in de medische wereld ook wel ‘colorectale kanker’ genoemd, de verzamelnaam voor tumoren in de dikke darm en de endeldarm. Darmkanker begint meestal als een kleine, goedaardige poliep die kan uitgroeien tot een kwaadaardig gezwel. Dat gebeurt heel traag en neemt gemiddeld 8 à 10 jaar in beslag. Poliepen zijn goed te herkennen en makkelijk te verwijderen, waardoor darmkanker in heel veel gevallen voorkomen kan worden.

De ziekte is dus een veel groter probleem dan ze hoeft te zijn, net omdat de poliepen een soort ‘waarschuwing’ geven. Toch is darmkanker nog steeds een taboeonderwerp en laten te weinig mensen zich (gratis) testen. Gek als je weet dat je bij een vroegtijdige ontdekking maar liefst 95 procent kans hebt om te genezen.

Als darmkanker op tijd wordt ontdekt, heb je maar liefst 95 procent kans om te genezen

Enkele confronterende cijfers

• Volgens de Wereld Gezondheidsorganisatie zijn er jaarlijks bijna 2 miljoen nieuwe gevallen van darmkanker.
• Bijna 1 miljoen families verloren in 2020 een dierbare als gevolg van de ziekte.
• In België krijgen jaarlijks zo’n 8000 mensen darmkanker. Dat zijn er 23 per dag.
• Jaarlijks sterven zo’n 3000 Belgen aan darmkanker. Dat zijn er 9 per dag.
• Darmkanker kan worden beschouwd als ’50-plusziekte’. Toch merken we nu wereldwijd een opmerkelijke toename van darmkanker bij patiënten jonger dan 50 jaar. In België is dat ondertussen al 6 procent en in de Verenigde Staten zelfs 10 procent.
• Slechts de helft van de Vlamingen doet mee aan het gratis bevolkingsonderzoek om darmkanker op te sporen. In Wallonië ligt het cijfer nog veel lager.
• Na longkanker heeft darmkanker het hoogste sterftecijfer.

Wat zijn de symptomen van darmkanker?

Darmkanker wordt weleens een stille sluipmoordenaar genoemd. En dat is niet zo verwonderlijk, als je weet dat de symptomen pas boven water komen als de kanker zich al verder ontwikkeld heeft. De helft van de patiënten bevindt zich in een gevorderd stadium op het moment dat de diagnose wordt gesteld.

Belangrijk om te weten is dat er geen enkele klacht typisch is voor darmkanker. De symptomen hangen af van de grootte en het stadium waarin de kanker zich bevindt.

In de beginstadia, wanneer een poliep of gezwel 1,5 à 2 centimeter groot is, heb je weinig tot geen klachten. Je voelt je goed, je hebt een gezonde eetlust en de vertering en de stoelgang verlopen normaal. Eventueel kan er bloed in je stoelgang zitten dat nog niet met het blote oog zichtbaar is. Vandaar het belang om je te laten testen: via het bevolkingsonderzoek kan darmkanker vroegtijdig worden opgespoord. Indien er een poliep wordt ontdekt, kan die verwijderd worden voor ze uitgroeit tot kanker.

In latere stadia, als het gezwel groter wordt, kunnen er wel klachten optreden. De ontlasting kan moeilijker passeren, waardoor je last kunt krijgen van krampen, pijn en bloedverlies. Ook je stoelgang kan er anders uitzien. Weet wel dat andere darmziekten gelijkaardige klachten kunnen veroorzaken. Sla dus niet meteen in paniek, maar neem contact op met je huisarts als je last hebt van de volgende kwaaltjes:

• een onverklaarbare en aanhoudende verandering in de stoelgang (constipatie, diarree)
• een valse nood om naar het toilet te gaan
• bloed in de stoelgang
• aanhoudende buikpijn
• een opgeblazen gevoel
• gewichtsverlies zonder een duidelijk aanwijsbare reden
• bloedarmoede met een tekort aan ijzer: dit uit zich dikwijls in vermoeidheid, een ijl gevoel in het hoofd of kortademigheid.

Doe de test!

Met een eenvoudige iFOB-test kan darmkanker vroegtijdig worden opgespoord. Die krijgen mensen tussen de 50 en 74 jaar via het bevolkingsonderzoek gratis toegestuurd. Dankzij de test kunnen onderzoekers sporen bloed in je stoelgang terugvinden die niet met het blote oog te zien zijn. Bij zo’n 5 procent van de geteste mensen is het resultaat afwijkend, maar dit betekent niet per se dat het bloed afkomstig is van darmkanker.

Bij afwijkende resultaten moet men een darmonderzoek (coloscopie) laten uitvoeren. Als de test negatief is en er dus geen bloed werd teruggevonden, is het verstandig om de stoelgang na een jaar opnieuw te laten controleren. Een kleine poliep die nog geen bloed gaf, kan namelijk een jaar later groter geworden zijn en wél bloed afgeven.

Een darmonderzoek op een leeftijd van 20 jaar zou ervoor kunnen zorgen dat darmkanker vroeg gedetecteerd en voorkomen kan worden. Alleen zijn dat geen makkelijke onderzoeken, moet de gezondheidszorg daar de capaciteit voor hebben en moet er voldoende budget voor zijn. Waarschijnlijker is dat de leeftijd van de screening verlaagd zou worden naar 45 jaar. Dat is onlangs ook in de Verenigde Staten gebeurd.

De test neemt slechts 2 minuten in beslag, is volledig gratis en kan je leven redden.

Poepsimpel, zo’n stoelgangtest

De test komt elke twee jaar toe in een gesloten enveloppe en ziet eruit als een klein ‘mascaraborsteltje’ in een tube. Hiermee neem je een kleine staal van je stoelgang. De test neemt slechts 2 minuten in beslag, is volledig gratis en kan je leven redden. Dankzij het bevolkingsonderzoek worden duizenden darmkankers in een vroeg stadium ontdekt. De poliep wordt verwijderd en de patiënt pikt z’n leven weer op. De test doen, kan je dus heel wat leed besparen.

Nog geen test ontvangen?

Ben je tussen de 50 en 74 jaar, maar heb je nog nooit een test ontvangen via het bevolkingsonderzoek? Neem dan contact op met het Centrum voor Kankeropsporing op het gratis nummer 0800 60 160. De medewerkers helpen je met plezier verder.

Ook na 74 jaar

De iFOB-test wordt verstuurd naar 50 tot 74-jarigen, maar ook daarna blijft het belangrijk om je stoelgang te laten onderzoeken. Zo’n 20 procent van de mensen bij wie darmkanker wordt vastgesteld, is namelijk ouder dan 74 jaar.

Je kunt de test doen via je huisarts of apotheek. In het laatste geval haal je zelf een test in huis. De prijs van een Fec-o-test, Mytest of Veroval varieert tussen de 15 en 18 euro.

Is het erfelijk?

Moet je je zorgen maken als een dicht familielid te maken kreeg met darmkanker? Niet meteen. Zo’n 20 procent van de gevallen van darmkanker is familiaal of erfelijk. De grote meerderheid is dus ‘sporadisch’ en heeft geen erfelijk karakter, waardoor het nog steeds van levensbelang blijft om je te laten testen.

Wat kun je doen om het risico op darmkanker te verkleinen?

Darmkanker valt helaas niet helemaal te vermijden, maar er zijn wel enkele dingen die je kunt doen om het risico te verkleinen.

• Vermijd overgewicht.
• Drink niet te veel alcohol.
• Stop met roken.
• Beweeg voldoende.
• Drink minstens 1,5 liter water per dag.
• Eet gevarieerd en zet voldoende vezelrijke voeding op het menu.

Wist je dat …

Het blauwe lintje symbool staat voor de strijd tegen darmkanker, net zoals het roze lintje voor borstkanker staat? Helaas weten maar weinig mensen dit, terwijl de cijfers voor darmkanker vergelijkbaar zijn met borstkanker. De maand maart werd daarom uitgeroepen tot de internationale maand voor de strijd tegen darmkanker.

Preventie tegen darmkanker

Maagdarmspecialist dr. Luc Colemont maakt er zijn persoonlijke missie van om iedereen zo goed mogelijk te informeren over de gevaren van darmkanker. Hij richtte vzw Stop Darmkanker op en geeft regelmatig boeiende (digitale) lezingen. Er zijn heel wat manieren om je te engageren in het initiatief en zo mogelijk mee levens te redden:

• Start zelf een actie via acties.stopdarmkanker.be.
• Steun de vzw financieel met een donatie (vanaf € 40 krijg je een fiscaal attest).
• Koop een boek: een informatief exemplaar van Dr. Colemont of het stripverhaal ‘Dirk: het leven is een strijd waard’.
• Haal een paar ‘Stop Darmkanker-steunsokken‘ in huis, of een ander item uit de webshop, zoals een button, mondmasker of drinkfles.
• Like de Facebookpagina en volg zo hun motto: ‘Kennis delen kan levens redden’.
• Meer informatie vind je op stopdarmkanker.be.

Bekijk zeker deze interessante video met dr. Luc Colemont:

Bron: Stop Darmkanker

Ook over je gezondheid:

• Wat zijn nierstenen en hoe voorkom je ze?
• Lage rugpijn: zo ontstaat het en dit kun je eraan doen
• Last van ontstekingen? Maak zelf gemberkompressen

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!