Sta even op de rem: de beste tips voor meer rust in je leven
De wereld om ons heen is vaak druk, luid en gehaast. Af en toe op ‘stop’ duwen is nodig, want rust en stilte doen meer dan je denkt. Onze experten geven tips hoe je écht tot rust kunt komen.
8 tips voor meer rust in je leven
Neuroloog Steven Laureys (Universiteit Luik): “In ons dagelijkse leven hebben we het – vaak onbewust – druk druk druk. We hebben ons werk en ons gezin en onze hobby’s, en multitasken erop los om alles gedaan te krijgen. Eigenlijk vragen we voortdurend veel inspanningen van onze hersenen, terwijl ze, net zoals onze spieren, ook de tijd moeten krijgen om op adem te komen en te herstellen. Je terugtrekken in stilte – bijvoorbeeld door een wandeling te maken in de natuur of door te mediteren – geeft je hersenen die kans.
Even geen storende geluiden of ‘ruis’ heeft een positief effect op je geheugen en je concentratie, houdt je emoties in balans en maakt je minder vatbaar voor burn-outs, depressies en andere psychische problemen. In onze huidige maatschappij is dat soms een uitdaging. We hoeven niet allemaal te gaan leven als een boeddhistische monnik. Een beetje stress is soms ook nodig om in actie te schieten en te presteren.
Het komt er vooral op neer om een evenwicht te zoeken tussen een fijn, druk leven leiden en voldoende rustpunten inbouwen. Bekijk het als een marathon die je moet lopen: als je de hele tijd sprint, zul je de finish niet halen. Af en toe moet je gewoon even op de rem gaan staan.”
Het komt er vooral op neer om een evenwicht te zoeken tussen een fijn, druk leven leiden en voldoende rustpunten inbouwen
Tip 1: Wees je bewust van je onrust
Een eerste stap om tot rust te kunnen komen, is weten wanneer je níét rustig bent. Dat klinkt logisch, maar toch is dat niet altijd zo eenvoudig.
Relaxatietherapeute Marijke De Couck: “Veel mensen zijn zich niet bewust van hun onrust. Het is niet omdat je even in de zetel gaat zitten en niets doet, dat je ook echt ontspannen bent. Of het kan ook omgekeerd: misschien ben je fysiek wel ontspannen, maar gaan je gedachten alle kanten uit.
Het vraagt wat oefening, maar probeer te luisteren naar je lichaam en geest. Zet je even neer en breng al je aandacht naar jezelf. Wat denk je, wat voel je? Zijn er bepaalde spieren gespannen of verkrampt? Hoe snel klopt je hart, is je ademhaling rustig of gejaagd? Je hoeft er verder niets mee te doen: probeer gewoon eens te benoemen en aanvaarden wat je voelt. Hoe beter je de signalen van onrust kunt herkennen, hoe beter je er iets aan kunt doen.”
Tip 2: Maak het eens écht stil
De radio die speelt, de televisie op de achtergrond, je smartphone die trilt en piept: hoe vaak is het nog écht stil in huis?
Marijke De Couck: “We zijn het verleerd om in stilte te zitten. We zijn het zo gewend dat er voortdurend prikkels binnenkomen, dat we zelfs wat ongemakkelijk worden van totale stilte. Toch is het belangrijk om af en toe alle omgevingsgeluid uit te schakelen. In het begin voelt dat misschien wat vreemd, maar je zult snel merken hoe ontspannend het is. Het is zelfs aangetoond dat twee minuten in stilte doorbrengen je hartslag en bloeddruk méér doet dalen dan twee minuten naar rustige muziek luisteren.”
Het is aangetoond dat twee minuten in stilte doorbrengen je hartslag en bloeddruk méér doet dalen dan twee minuten naar rustige muziek luisteren
Tip 3: Adem in, adem uit
Marijke De Couck: “Zonder dat we het beseffen, ademen we vaak oppervlakkig en hoog, in plaats van rustig en diep. Dat is niet abnormaal en in sommige omstandigheden nodig, maar je doet het beter niet te veel. Een onaangepaste ademhaling kan allerlei klachten veroorzaken, van stressgevoelens tot hyperventilatie. Gelukkig kun je goed ademhalen ook makkelijk léren.
Ga eens liggen op je bed en beeld je in dat er een ballon in je buik zit. Adem rustig enkele tellen in via je neus en laat je buik omhoog komen, zodat de ballon zich kan vullen met lucht. Laat vervolgens de lucht traag weer ontsnappen door je lippen, alsof je door een rietje blaast, en laat je buik weer ‘leeglopen’. Na een tijdje kun je de oefening ook staand of zittend proberen, op elk moment van de dag. Zelfs na één diepe ademhaling vertraagt je hartslag. Na vijf minuten voel je je ook echt rustiger. De buikademhaling is een van de beste manieren om te ontspannen. Oefen op momenten dat je je goed voelt, niet bij stress.”
Handige apps: Breath ball, Respiroguide Pro en Paced Breathing.
Tip 4: Druk op de stopknop
Neuroloog Steven Laureys: “In een wereld waarin alles altijd maar doorgaat en we steeds meer kunnen, willen of moeten doen, vergeten we bijna dat er nog zoiets bestaat als ‘stoppen’. Dat altijd blijven doorgaan, is zowat de ziekte van onze tijd. Daardoor heb- ben we veel stress, maken we ons zorgen en slapen we soms slecht. Druk daarom af en toe bewust de stopknop in. Daarvoor heb je geen vakantie van twee weken nodig: een korte pauze achter je bureau is even belangrijk.
Iedereen wéét dat een te lange schermtijd, of werken zonder pauze een negatieve invloed heeft op onze mentale en fysieke gezondheid. Toch zitten we vaak te lang in dezelfde houding. Sta regelmatig op, schud al je spieren los en stretch. Er bestaan ook apps die je eraan herinneren om even te stoppen, zodat je ogen en brein kunnen ontspannen.”
Handige apps: Time Out (voor Mac), Tomato Timer van Pomodoro, Break Timer (voor Chrome)
Tip 5: Brei, puzzel of lees
Helemaal zen worden? Haal je breinaalden dan maar boven.
Marijke De Couck: “Breien is een perfecte manier om je bloeddruk te doen dalen. Televisiekijken kan ook ontspannend zijn, maar het geeft je hersenen alsnog een stevige dosis prikkels. Bij breien, haken of een andere vorm van handwerk is dat veel minder. De handelingen die je uitvoert zijn repetitief en voorspelbaar, wat je brein tot rust brengt. Hetzelfde effect zien we ook bij puzzelen of lezen.
Tip 6: Zoek de natuur op
Ga elke dag even naar buiten, en dan liefst naar een plek waar bomen, gras of water het uitzicht bepalen.
Marijke De Couck: “De frisse lucht en de prikkelarme omgeving doen deugd, maar het is vooral – net zoals bij breien – de voorspelbaarheid die je hersenen deugd doet. Of je nu door een bos of over het strand wandelt, je brein hoeft weinig inspanningen te doen omdat de hele omgeving er toch een beetje hetzelfde uit ziet. Je kunt lopen zonder nadenken. Ook in een stadspark kun je dat effect bereiken. Als je maar even weg bent van de gebouwen en de auto’s.”
Wil je absolute stilte opzoeken? In Vlaanderen zijn er tal van stiltegebieden waar je kunt genieten van de rust.
Tip 7: Mediteer op ‘verloren’ momenten
Steven Laureys: “Om te mediteren, hoef je niet altijd twintig minuten op een yogamat te gaan zitten. Je kunt ook perfect mediteren op ‘verloren’ momenten van de dag. Tijdens het tanden poetsen, het leegmaken van de vaatwasser, het kiezen en aantrekken van je kleren ’s morgens… Het draait om even écht aandacht schenken aan wat je aan het doen bent, aan het ‘hier en nu’.
Ook in gesprekken met anderen kun je die techniek toepassen. Probeer eens bewust te luisteren naar wat je partner, kinderen of vriendin te vertellen hebben, zonder afleiding in de buurt of zonder de hele tijd zélf aan het woord te willen komen. Ook dat geeft rust. Voor wie nog nooit gemediteerd heeft: durf te proberen en experimenteren, want net zoals bij sporten, moet je ook bij mediteren soms een beetje zoeken naar een vorm die bij jou past.”
Handige apps: de populaire ‘Petit Bambou’ is sinds kort beschikbaar in het Nederlands. In de app vind je een ruim aanbod aan meditaties, begeleid door experts, zowel beginners als gevorderden.
Tip 8: Bouw duidelijke overgangsmomenten in
Marijke De Couck: “Van ‘inspanning’ naar ‘ontspanning’, van ‘onrust’ naar ‘rust’: dat lukt beter met een duidelijk ritueel of overgangsmoment. Zet bijvoorbeeld de radio uit in je auto wanneer je van je werk naar huis rijdt. Neem je koffiepauze niet achter je bureau, maar aan tafel of buiten. Maak na een dag thuiswerk een korte wandeling. Stap letterlijk even uit de situatie of de activiteit waar je mee bezig bent en zeg tegen jezelf: ‘En nú ga ik even ontspannen.’”
