De winterblues? Dit zijn de feelgoodtips van de expert én de Libelle-redactie

De eerste maanden van het jaar zijn traditioneel lang, koud en donker. En dat stemt ons somber. Januari en februari worden niet voor niets één langgerekte Blue Monday genoemd. Maar hoe komt dat nu juist? En vooral: wat doe je eraan? 

Nee, je beeldt het je niet in. De winterblues is een wetenschappelijk bewezen fenomeen. De Amerikaanse psychiater Norman Rosenthal beschreef het al in 1984 en bestudeerde het decennialang. Voor de meesten blijft het bij een gewone winterdip, maar sommigen krijgen echt last van een winterdepressie en kunnen zelfs een extremere vorm, SAD (Seasonal Affective Disorder), ontwikkelen.

Één op tien

Bijna iedereen voelt zich weleens somber in de winterperiode. Maar naar schatting heeft één op de tien mensen er zoveel last van dat goed functioneren moeilijk of bijna onmogelijk wordt. Vrouwen hebben vier maal meer last van een winterdepressie dan mannen. Dit zou liggen aan de verhoogde gevoeligheid van vrouwen voor cyclische veranderingen, seizoensveranderingen en hormonen.

Ook kinderen kunnen er last van hebben, weliswaar iets minder dan volwassenen, omdat ze overdag vaker buiten spelen. Zoals tijdens de speeltijd op school, bijvoorbeeld.

Wat zijn de symptomen van de winterblues?

Een winterdip of -depressie herken je hieraan:

• Veranderde eetgewoontes (vet- en koolhydraatrijker)
• Gewichtstoename
• Slaapproblemen (soms te veel, soms te weinig)
• Uitputting
• Prikkelbaarheid
• Lusteloosheid
• Geen zin in sociaal contact
• Gebrek aan interesse in wat je normaal graag doet
• Neerslachtigheid
• …

Wat zijn de oorzaken?

Psychiater Dirk De Wachter: “Het is een wetenschappelijk feit dat te weinig daglicht onze stemming beïnvloedt. Dat maakt ons somber. Daglicht helpt immers vitamine D aan te maken én onderdrukt het slaaphormoon melatonine, dat ons lichaam produceert wanneer het donker wordt. Waardoor we ons ook overdag lustelozer en vermoeid voelen. Het gevolg is de beruchte vicieuze cirkel: als het grijs en koud is buiten, blijven we meer binnen, waardoor we nog minder daglicht krijgen en nog minder naar buiten willen. Zo geraakt onze biologische klok ontregeld.”

Maar daarnaast speelt ook voeding een grote rol. In de winter koken we hartiger, rijker en zoeter. Tegenwoordig betekent dat: ongezondere vetten, ‘snelle’ koolhydraten en geraffineerde suikers. Wel lekker natuurlijk, maar ze voeden ons lichaam niet echt en geven het ook geen energie. En die hebben we wel nodig, zeker in de winter. Bovendien vertaalt al die comfortfood zich meer dan eens in een hoger getal op de weegschaal. En daar worden we ook al niet vrolijker van.

Wat doe je eraan? Tips van lifecoach Sara Van Wesenbeeck

Sara Van Wesenbeeck van Barking Dogs is life & business coach, personal organizer, conflictbemiddelaar en auteur van vier bestsellers, waaronder ‘Rust in je huis en je hoofd’. Ze geeft een paar tips om de winterblues te slim af te zijn:

1. Tank extra licht

Door allerlei chemische processen in je hersenen kan een tekort aan daglicht neerslachtigheid in de hand werken. Je biologische klok, die het slaap- en waakritme aanstuurt, kan verstoord raken en dat kan invloed hebben op je gemoed. Ga dus regelmatig een frisse neus halen.

2. Een goede voorbereiding is het halve werk

De eerste stap van een geslaagde dag, zonder winterblues, begint bij een goede voorbereiding: ga tijdig naar bed, dek ’s avonds de ontbijttafel al, ruim je huis op, plan je dag en zet je wekker een kwartiertje vroeger. Zo heb je wat extra ‘me-time’ en geef je de winterblues minder kans.

3. Las een pieker-stop in

Denk niet te veel aan negatieve dingen. Relativeren, accepteren en loslaten is dé sleutel om er een opgewekte dag van te maken.

4. Fake it till you make it

Recht je rug en je schouders, maak jezelf letterlijk groot. Trek een mooie outfit uit je kast en maak jezelf (eens wat meer) op. Door je zelfvertrouwen op te krikken, straal je ook meer zelfvertrouwen uit en ga je je ook steeds beter voelen.

5. Doe iets leuks

Zet wat vaker dingen op je agenda die je leuk vindt, dat geeft energie: koekjes bakken met de kinderen, een wandeling met je partner, heerlijk genieten van een guilty pleasure,… Maakt niet uit wat het is, zolang je er maar plezier aan beleeft.

6. Zet wat vaker groenten en fruit op het menu

Eet minder koolhydraten en suikers, en zet wat meer groenten en fruit op je menu. Dat geeft je meer energie en maakt je dus minder vatbaar voor winterdipjes.

7. Vind het geluk in een potlood

Ja, je leest het goed. Je kunt je stemming beïnvloeden aan de hand van deze eenvoudige truc: neem een potlood en klem hem tussen je tanden. Dit tovert automatisch een lach op je gezicht, want deze houding ‘forceert’ de lachspieren naast je mond en in je wang. Als je die ‘lach’ even volhoudt, minstens 15 tot 30 seconden, denken je hersenen dat je iets leuks gaat doen en beginnen ze endorfines of ‘geluksstofjes‘ aan te maken.

8. Zoek hulp

Last but not least: als de somberheid en neerslachtigheid lang aanhouden, is er wellicht meer aan de hand. Een bezoek aan de huisarts brengt dan raad. Die kan een juiste diagnose stellen en je, indien nodig, verderhelpen. Er is immers altijd een kans op winterdepressie en dat is niet zo onschuldig.

Nog een boost nodig? Probeer dan de tips van onze redactie eens:

Scroll eens door je vakantiefoto-archief – online coördinator Els

“Bij mij werkt op zo’n sombere januarizondag niks beter dan terugdenken aan onze zonovergoten gezinsvakanties! Dus neem ik de laptop erbij en kijk ik gezellig reiskiekjes: de kinderen die regenboogijsjes smullen, dat terrasje aan het strand waar we uren zaten, die vriendenavond met een beetje te veel sangria… Dan is die winterdip echt wel ver weg!”

Luister naar je favoriete muziek – eindredactrice Isabelle

“Muziek is mijn therapeut, altijd en overal. Als ik een mindere dag heb, dan zet ik mijn favoriete muziek wat luider, thuis of in de wagen. En zing (en soms dans) ik enthousiast mee… ahum. 🙂 Hét nummer waar voor mij de hemel instant mee opklaart? ‘September’ van Earth, Wind & Fire!”

Stuur eens een lief berichtje naar iemand – redactrice Celine

“Iemand anders een goed gevoel geven, daar word ik zelf ook meteen blij van. Dus onverwacht stuur ik eens een lief berichtje naar mijn lief, mijn zus of een vriendin. De reactie die ik dan terugkrijg, tovert een glimlach op mijn gezicht. Weg baaldag!”

Neem een ‘verwenbad’ – redactrice Rani

“Als ik me eens wat down voel op die donkere, koude dagen, dan neem ik een goed bad. Met àlles erop en eraan: mijn favoriete badproducten, een gezichtsmaskertje, kaarsjes, tasje warme thee, Netflix… Nadien voel ik me écht herboren!”

Volg het ritme van de natuur – Libelle Mama-redactrice Inge

“Ik heb erg veel last van de winterblues, maar ik leg me erbij neer. En net dat helpt. Niets forceren en gewoon het ritme van de natuur volgen. De fauna en flora hebben ook de blues, alles is dor en kaal en de dieren houden hun winterslaapje. Dus doe ik het ook rustiger aan, ik slaap veel meer dan anders.”

Breng wat kleur in je dag – redactrice Jolien

“Alles is al zo donker en grauw in deze periode, dus breng ik graag wat kleur in mijn dag. Een mooi kleurtje op mijn lippen of nagels, dat kan me helemaal opkikkeren!”

Bronnen: vrt.be/gezondheid.be

Deze opkikkertjes zijn ook het lezen waard:

• 6x voedingstips voor meer fut en energie
• Zo maak je komaf met smoesjes om niet te sporten
• Acht uur geslapen en toch nog moe? Dit kan de oorzaak zijn!

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes! seconden