Wereld Diabetes Dag: al je vragen beantwoord door de Diabetes Infolijn

Meer en meer mensen krijgen te maken met diabetes en daarbij spelen meerdere factoren een rol. Omdat er nog heel wat vragen circuleren over de ziekte, bundelde de Diabetes Infolijn, naar aanleiding van haar 25-jarig bestaan, 111 vragen en antwoorden in een boek. Wij lichten hieronder al een tipje van de sluier.

Stijgend aantal diabetespatiënten

Het percentage diabetespatiënten in België tussen 2008 en 2017 is gestegen van 5,1% naar 6,1%. In totaal leven in Vlaanderen naar schatting 500.000 mensen met diabetes en krijgt elke 17 minuten iemand de levenslange diagnose.

De meest voorkomende vormen zijn:

• diabetes type 1, een auto-immuunaandoening die meestal ontstaat bij kinderen of jongvolwassenen en die niet te voorkomen is. Bij dit type maak je helemaal geen insuline meer aan. Het afweersysteem is in de war en vernielt per ongeluk de cellen die insuline aanmaken. Daarom moeten mensen met deze vorm zelf insuline inspuiten. Ongeveer 10% van de mensen met diabetes heeft type 1.
• diabetes type 2, een ziekte die insulineresistentie en een verminderde insulineproductie met zich meebrengt en waarvan het ontstaan verband houdt met verschillende risicofactoren die grotendeels voorkomen kunnen worden. Het is de meest voorkomende vorm. Dit type wordt ook wel ‘ouderdomsdiabetes‘ genoemd, maar steeds meer jonge mensen krijgen ermee te maken. In veel gevallen komt dat door een ongezonde levensstijl: we eten te veel en bewegen te weinig. Zo ontstaan er ontstekingen in het lichaamsvet die tot ongevoeligheid voor insuline leiden.

Naar schatting weet trouwens een derde van de patiënten met type 2 in België niet dat ze diabetes hebben.

Niet alleen suiker speelt een rol

Vroeger was diabetes gewoon suikerziekte: als je het had, kon je maar beter geen suiker eten. Nu hebben onderzoekers ontdekt dat diabetes niet alleen met suiker te maken heeft, maar ook met andere factoren, waaronder cholesterol, overgewicht, hoge bloeddruk of roken. Mensen die roken hebben 30 tot 40% meer kans op diabetes dan niet-rokers.

Bij mensen met diabetes kan het lichaam de suikerspiegel niet in balans houden. Normaal worden de koolhydraten uit onze voeding, zoals aardappelen en pasta, in onze maag en darmen opgesplitst in kleine suikerdeeltjes. Die komen in het bloed terecht, en daar haalt het lichaam energie uit.

Omdat te veel suiker in het bloed niet goed is, maakt ons lichaam insuline aan. Dat is een hormoon uit de alvleesklier dat ervoor zorgt dat die suikerdeeltjes in de cellen terechtkomen. En daar gaat het mis bij diabetespatiënten: hun lichaam maakt te weinig of zelfs geen insuline aan.

Vaak zijn mensen met diabetes ook minder gevoelig voor de insuline die er nog wel is: hij doet zijn werk niet meer. De suiker kan dan niet weg en hoopt zich op in het bloed. En dat is gevaarlijk.

Symptomen van diabetes

De symptomen van diabetes zijn niet altijd even duidelijk. Naar schatting 1 op de 3 mensen met diabetes heeft de ziekte zonder dat zelf te weten. Sommigen komen er pas na jaren achter.

• De klachten zijn vaak vaag: vermoeidheid, misselijkheid, slecht zicht, kortademigheid, soms pijn in de benen. Dingen die we gemakkelijk negeren, maar die een indicatie van diabetes kunnen zijn.
• Vaak dorst hebben en veel moeten plassen kunnen ook symptomen zijn. Het lichaam voert de overtollige suikers namelijk via de urine af en om al dat afgevoerde vocht weer aan te vullen, krijg je dorst.
• Wie type 1 heeft, voelt zich behoorlijk ziek en gaat echt wel naar de dokter. Mensen met deze vorm van diabetes verliezen vaak veel gewicht in korte tijd – soms wel 15 kilo in een paar weken – omdat het lichaam geen energie meer uit suiker kan halen en daarom vet verbrandt. Omdat daar veel afvalstoffen bij vrijkomen, kan het ook zijn dat de adem naar aceton ruikt. Diabetes type 1 komt voor bij 0,4% van de Belgische bevolking, of zo’n 40.000 Belgen.

Gelukkig kan diabetes snel vastgesteld worden. De huisarts heeft aan een druppeltje bloed genoeg om te testen of iemand de ziekte heeft. Risicofactoren zijn overgewicht, vooral rond de buik, roken, hoge cholesterol en een hoge bloeddruk. Als je een of meerdere van die factoren hebt, is het verstandig om af en toe je bloedsuiker te laten testen om te kijken of je diabetes type 2 kunt hebben.

Insuline of medicijnen?

• Mensen met diabetes type 1 moeten precies berekenen wat hun eten met hun bloedsuiker doet en hoeveel insuline ze dus nodig hebben. Type 1 is alleen te behandelen met insuline.
• Mensen met diabetes type 2 krijgen eerst een aangepast dieet. Er zijn ook medicijnen die zorgen dat het lichaam meer insuline aanmaakt of dat het lichaam gevoeliger wordt voor insuline. Sinds kort zijn er nieuwe geneesmiddelen die de hormonen in de darmen beïnvloeden.

111 vragen beantwoord door de Diabetes Infolijn

Correct informeren en sensibiliseren is belangrijk in de strijd tegen diabetes. De Diabetes Liga legt daarom de nadruk op preventie, want door een gezonde levensstijl kun je het risico op diabetes type 2 met meer dan de helft verminderen.

Ter gelegenheid van het 25-jarige bestaan van de Diabetes Infolijn lanceert de Diabetes Liga het boek ‘111 vragen over diabetes’. Daarin worden de vragen die het vaakst gesteld zijn aan de Diabetes Infolijn gebundeld per thema.

Wist je bijvoorbeeld dat:

• De overgang van werk naar vakantiesfeer het suikergehalte in je bloed kan beïnvloeden?
• Alcoholvrij bier niet automatisch een gezonde keuze is, aangezien het tot wel 8,5 g koolhydraten per 100 ml bevat (ter vergelijking: cola bevat 10,5 g koolhydraten)?
• Glutenintolerantie en diabetes type 1 een gemeenschappelijke genetische achtergrond delen?
• Zowel een gewoon als een voorlopig rijbewijs aangepast moet worden als je een diabetesdiagnose krijgt?
• Stress een negatieve impact kan hebben op je bloedsuikerspiegel?

Je krijgt in dit boek niet alleen een zicht op alles wat bij een diabetesdiagnose komt kijken, het staat ook boordevol nuttige tips, van gezonde voeding voor diabetespatiënten tot het afsluiten van verzekeringen.

Meer lezen?

111 vragen over diabetes, beantwoord door de Diabetes Infolijn bij Borgerhoff & Lamberigts, adviesprijs: € 15. Shop hier.

Meer info?

• www.diabetes.be
• Diabetes Infolijn: 0800 96 333

Ook op weg naar een gezondere levensstijl?

• Goedkoop en gezond koken doe je zo: 8 handige tips
• Zo beleef je plezier aan een gezonde levensstijl
• Gezond vegetarisch eten: zo pak je het goed aan

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!