Eczeem: hoe verzacht je de klachten?

Iedereen die ermee te maken krijgt, weet dat eczeem geen pretje is. We leggen je graag uit wat het is, hoe je het herkent en misschien nog het allerbelangrijkste: hoe je de klachten verzacht.

Eczeem: wat is het?

Eczeem is een allergische ontstekingsreactie van de huid. Het is een van de bekendste huidaandoeningen en komt meestal voor in de huidplooien, op het gezicht, de hals en de oogleden. Eczeem uit zich in verschillende symptomen waarvan er enkele gemeenschappelijk zijn, zoals roodheid en jeuk. Het is niet besmettelijk, wat wil zeggen dat je het niet van iemand anders kunt krijgen of overdragen.

De aandoening kan zowel acuut als chronisch zijn:

• Bij acuut eczeem is er sprake van een opstoot. Het eczeem ontstaat en kan snel weer verdwijnen. De blaasjes drogen in tot korstjes, de huid schilfert en de roodheid neemt af.
• Bij chronisch eczeem houdt de ontsteking aan. De roodheid neemt af, maar de huid verdikt en er kunnen (dikwijls pijnlijke) kloven ontstaan.

Wat zijn de oorzaken?

De precieze oorzaak van eczeem is soms lastig te achterhalen, maar deze factoren kunnen alvast aan de basis liggen:

• droge huid
• erfelijkheid (eczeem in de familie)
• astma en hooikoorts
• daling van de weerstand (ziekte, vermoeidheid, stress)
• allergieën (huisstofmijt, huisdiervacht, stuifmeel, voedingsmiddelen zoals koemelk of pinda’s en noten, …)
• een verstoorde spijsvertering

Als je denkt eczeem te hebben, dan is het belangrijk om te achterhalen wat de oorzaak is. In sommige gevallen gaat het immers om een aandoening die lijkt op eczeem, maar dat niet is. Enkele voorbeelden zijn psoriasis, huidgriep en een zonneallergie. Neem daarom contact op met je dermatoloog.

Wat zijn de symptomen?

Eczeem gaat bijna altijd gepaard met jeuk. De oorzaak daarvan is de droge huid die mensen met eczeem vaak hebben: de huid verliest meer vocht en bevat minder vetten, zelfs op plaatsen waar geen eczeem lijkt voor te komen. Eczeem komt ook vaker voor bij mensen met een droge huid.

Door wrijven en krabben wordt het in stand gehouden en kan het zelfs verergeren. Krabeffecten en wondjes kunnen meer jeuk, pijn en infecties uitlokken. Je komt in een soort krab-cyclus terecht, waarbij het krabben de jeuk onderhoudt.

Afhankelijk van het soort eczeem, kunnen naast jeuk ook deze verschijnselen voorkomen, die zowel op hetzelfde moment als opeenvolgend na elkaar kunnen opduiken:

• roodheid
• schilfering
• warmte
• zwelling
• rode bultjes
• vochtafscheiding, dikwijls in de vorm van blaasjes,
• korstjes
• hyperpigmentatie

Welke soorten zijn er?

Er zijn verschillende vormen eczeem die er dikwijls bijna hetzelfde uitzien. De verschillen zitten vooral in de oorzaak en de plaats waar ze tot uiting komen. Dit zijn de 5 meest voorkomende soorten:

1. Constitutioneel eczeem (en atopisch eczeem)

Constitutioneel eczeem is een veel voorkomende, sterk jeukende vorm van eczeem die meestal in de pubertijd verdwijnt, maar zich ook kan voortzetten of zich pas op latere leeftijd kan ontwikkelen.

Het atopisch eczeem is de meest voorkomende vorm van constitutioneel eczeem. Dit type ontstaat door een combinatie van erfelijke aanleg, irritatie en ontstekingen.

• Het komt meestal voor op het gezicht (vooral rondom de ogen), hals en buigzijden van je lichaam (zoals elleboogplooien en knieholtes).
• Vaak gaat het gepaard met andere allergieën zoals astma en hooikoorts, door de aanwezigheid van allergeen-specifieke IgE anti-lichamen.

2. Contacteczeem

Ook wel contactallergie genoemd. Deze vorm van eczeem ontstaat bij herhaaldelijk contact met bepaalde planten, cosmetica, medicatie (zoals antibiotica), metalen (zoals nikkel), wol, wasmiddelen of chemische stoffen (zoals latex). De precieze oorzaak van contacteczeem kan opgespoord worden door middel van huidtesten, de zogenaamde ‘plaktesten’.

3. Dyshidrotisch eczeem

Dit type komt voor aan de handen, vooral aan de zijkanten van de vingers, en soms de voetzolen. Er ontstaan kleine blaasjes die jeuk uitlokken. De uitlokkende factoren van dyshidrotisch eczeem zijn gevoeligheid voor allergieën, een contactallergische reactie, een voetschimmel of stress.

4. Seborroïsch eczeem

Seborroïsch eczeem duikt op waar veel talgklieren zitten, zoals op het hoofd, de neus, de borst, tussen de schouderbladen of achter de oren. Dit type ziet eruit als een verdikte, gelige, vette uitslag met roodheid en schilfers. Het komt vaak voor bij baby’s, maar verdwijnt meestal vanzelf. Als het bij volwassenen voorkomt op de hoofdhuid, spreekt men van hoofdroos.

5. Erytrodermie

Deze vorm is de meest ernstige en vereist meestal een behandeling in het ziekenhuis. De huid is rood, warm en gezwollen met schilferingen en extreme jeuk. De bloedvaatjes in je huid verwijden enorm, waardoor je kunt uitdrogen en nierproblemen kunt krijgen.

En wat met zwemmerseczeem?

Wist je dat zwemmerseczeem eigenlijk geen vorm van eczeem is, maar een schimmelinfectie aan de voet? Het wordt zo genoemd omdat je het meestal oploopt in zwembaden (waar de besmettelijke schimmel talrijk aanwezig is) en er bijna hetzelfde uitziet als eczeem. Een voetschimmel wordt behandeld met schimmeldodende producten.

Hoe behandel en verzacht je het?

De oorzaak van het eczeem en de allergische aanleg zijn helaas niet te genezen, maar je kunt de symptomen wel onder controle houden:

1. Stop met krabben. Door te krabben, beschadig je de huid waardoor infecties om de hoek loeren. Smeer eventueel een koelzalf tegen de jeuk, verkrijgbaar bij de apotheek.
2. Hydrateer je huid met producten die geschikt zijn voor een eczeemgevoelige huid, bij voorkeur hypo-allergene, niet-geparfumeerde producten.
3. Let ook op met andere geparfumeerde cosmetica. Kies, indien mogelijk, altijd voor parfumvrij.
4. Minder lang en minder heet douchen kan eczeemklachten doen verminderen, zeker in de winter.
5. Dep je huid droog in plaats van te wrijven, dat is een pak vriendelijker voor je velletje.
6. Gebruik geen wasverzachter en kies bij voorkeur voor hypo-allergene wasproducten.
7. Draag ademende kleding uit stoffen als katoen en linnen. Vermijd wol of nylon en kies bij voorkeur voor kleding die niet té strak zit.
8. Lijkt niets te helpen, dan kan de arts je aanraden om een zalf of crème op voorschrift te smeren. Die bevatten meestal vette stoffen (zoals vaseline) en werkzame stoffen (zoals corticosteroïden) om het eczeem aan te pakken. Volg de raad van de arts op en hou je goed aan de hoeveelheid die je moet gebruiken.
9. De arts kan ook tabletten voorschrijven zoals ontstekingsremmers of immunosuppressiva. Er bestaan trouwens ook antihistaminica: pillen tegen de jeuk.
10. Patiënten met een ernstige vorm van eczeem kunnen baat hebben bij lichttherapie.

Kan het ook bij baby’s en kinderen voorkomen?

Ja, eczeem kan ook bij baby’s en kinderen voorkomen. Wist dat je maar liefst één kind op de vijf last heeft van atopisch eczeem? Het slaat meestal op zeer jonge leeftijd toe, vaak nog voor de eerste verjaardag. De kans bestaat wel dat het tijdens de tienerjaren afneemt en zelfs volledig verdwijnt. Als je meer wilt lezen over eczeem bij baby’s en kinderen, dan verwijzen we je graag door naar dit artikel van Libelle Mama.

Bron: Huidarts Kenniscentrum

Meer over je huid:

• Couperose en rosacea: hoe herken en behandel je ze?
• Pigmentvlekjes: hoe kun je ze verminderen (en voorkomen)?
• (Volwassenen)acne: wat doe je eraan?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!