6 lezeressen eerlijk en open over emo-eten

Niks mis met een stukje chocola als troost. Maar wat als je ervan blijft eten, om negatieve emoties of stress te verdringen? Zes lezeressen vertellen, psychologe en diëtiste Hanna Aerts geeft tips.

Emo-eten: 6 getuigenissen

Zelfs mét een gastric bypass lukt het Ellen niet om bewuster te eten

Ellen (51): “Mama had vroeger een snoepwinkeltje zoals in ‘De Kotmadam’, zoet en lekkers waren dus nooit veraf toen ik jong was. Wanneer mama mij als kind al eens strafte en naar boven stuurde zonder eten, sloop ik stiekem gewoon terug naar de winkel om wat koekjes en snoepjes te halen. Ik ben dus nooit met honger gaan slapen. Ik geloof dat mijn drang naar zoet toen begonnen is.

“Alleen als ik eet, kan ik een paar seconden wegvluchten van de miserie”

Het gevolg is dat ik elke tegenslag in mijn leven probeerde te verzachten met eten. Als ik eet, kan ik een paar seconden wegvluchten van de miserie… In moeilijke periodes kwam ik tientallen kilo’s bij, in betere tijden verloor ik ze weer. Jaren terug liet ik een gastric bypass uitvoeren, maar toch veranderde er niet veel aan de manier waarop ik met eten omging.

Als ik me slecht voel, ga ik eten, dat is mijn manier om met pijnlijke emoties om te gaan. Dan stop ik alles in mijn mond wat ik tegenkom: chocolade, pralines, koekjes, een croque-monsieur, een kommetje fruitsla mét slagroom… soms spring ik in de auto om datgene te gaan kopen waar ik op dat moment zin in heb.

Ik wil wel slanker zijn, maar het lukt me gewoon niet om te stoppen met eten. Sinds kort word ik begeleid door een psychiater. De gesprekken helpen en zonder te diëten ben ik de afgelopen twee maanden toch al tien kilo afgevallen. Ik blijf eten, maar grijp nu ook soms naar snoeptomaatjes in plaats van naar chocolade.”

Sofie vecht al haar hele leven tegen haar overgewicht

Sofie (39): “Mijn eetgedrag liep jarenlang uit de hand: op een gegeven moment woog ik meer dan 90 kilo. Ik at soms werkelijk alles wat ik vond, de hele dag door: chips, koekjes, boterhammen…. Ik dacht daar zelfs niet bij na, het was een soort automatisme. Ik vond het verschrikkelijk om mezelf in de spiegel te zien, maar toch stopte ik elke keer weer iets in mijn mond. Heel even voelde ik me dan wat beter, maar kort daarna werd ik overvallen door een schuldgevoel. Dan dacht ik: wat heb ik nu toch gedaan?

“Ik vond het vreselijk om mezelf in de spiegel te zien, maar toch stopte ik elke keer weer iets in mijn mond”

Ik zocht hulp bij verschillende diëtisten, volgde het programma van de Weight Watchers, deed een ketokuur en ging veel wandelen. Maar het effect was altijd tijdelijk en uiteindelijk verloor ik de moed. Vorig jaar ben ik gestart met speciale inspuitingen om te vermageren en sindsdien verloor ik al 25 kilo. Maar het emo-eten blijft. Nog niet zo lang geleden verloor ik mijn papa en als ik verdriet heb, grijp ik naar iets zoets: chocolade biedt nu eenmaal meer troost dan een appel.”

Kirsten leed lichamelijk én geestelijk onder haar eetbuien

Kirsten (35): “Of ik nu blij ben of me net ongelukkig, eenzaam, teleurgesteld of verveeld voel: er is altijd een reden om naar eten te grijpen. Heel even voel ik me dan beter, maar daarna komt het besef wat ik allemaal naar binnen heb gespeeld en voel ik me nog slechter. Zo’n emotionele eetbui is echt niet goed voor mijn lichaam en geest.

“Heel even voel ik me beter, tot ik besef wat ik allemaal naar binnen heb gespeeld. En dan voel ik me nog slechter”

Ik zocht hulp bij een therapeut en ben blij dat ik er met hem over kan praten. Stilaan begrijp ik waarom ik steeds weer naar eten grijp en leer ik om op een gezondere manier met emoties om te gaan: ik probeer nu regelmatig dingen van me af te schrijven, ga vaker wandelen in de natuur, ga sporten… Sinds ik therapie volg, ga ik veel bewuster om met wat ik eet en slaag ik erin om in de winkel de zak chips in het rek te laten liggen. Zo kan ik op een zwak moment toch al niet in díé val trappen.”

Lieve slikte eetlustremmers om haar gewicht onder controle te krijgen

Lieve (66): “Tijdens de eerste lockdown, hoorde ik dat mijn dochter ging scheiden. Ik begon te snoepen en kwam bijna tien kilo bij. Dat is zo typisch voor mij: als ik me verdrietig of ongelukkig voel, troost ik mij met iets zoets. Vroeger kon mijn echtgenoot zaliger zoveel commentaar geven op mijn eetgedrag dat ik op den duur stiekem begon te snoepen.

“Ik kocht dieetpillen, maar at erna gewoon koffiekoeken”

Mijn vriendinnen waren allemaal nogal fanatiek bezig met hun lijn en die onderlinge strijd zorgde ervoor dat ik in de winkel pillen en eetlustremmers ging kopen om mijn gewicht weer onder controle te krijgen… om daarna toch bij de bakker binnen te stappen en iets zoets te kopen. Ik schaamde mij daarvoor, maar soms was die koffiekoek zelfs al op voor ik weer thuis was. En dan was ik vooral opgelucht dat niemand mij gezien had onderweg.”

Suzannes eetgedrag veranderde door een opmerking over haar figuur

Suzanne (28): “Op de middelbare school hoorde ik toevallig een klasgenoot zeggen dat ik toch brede heupen had. Dat raakte me, want de rest van mijn lichaam was best slank. Door die opmerking begon ik overdag zo weinig mogelijk te eten, maar als ik thuiskwam, was ik uitgehongerd, lastig en nam ik meteen een koekje uit de kast.

“Dat ik wel brede heupen had, zei die klasgenoot. Dat raakte me, en ik begon veel minder te eten”

Dat gedrag is nooit meer veranderd, vrees ik. Ik probeer nu wel een appel en een gezond koekje in mijn lunchbox te stoppen, maar als ik ’s avonds nog een onlinemeeting heb, dan trek ik een zak chips open en is die op voor ik het besef. Ik stel meestal hoge eisen aan mezelf en ben dan woedend dat ik me niet aan mijn plan heb gehouden. Ik schaam me er echt voor dat ik me op die momenten zo laat gaan.”

Sandra begint te snoepen als ze de controle kwijtraakt

Sandra (49): “Nu ik zoveel thuiswerk, heb ik heel vaak de kans om te snoepen. Ik heb een tijdje een dieet gevolgd en viel 22 kilo af. Maar zodra mijn zoon weer begon te sukkelen met zijn mentale gezondheid had dat een directe impact op mijn eetpatroon: als ik de controle kwijtraak, begin ik te snoepen en dat kan ik heel moeilijk veranderen…

“Het vele thuiswerken, de problemen met mijn zoon… De afgelopen tijd ben ik weer tien kilo bijgekomen”

Ik ben de afgelopen zes maanden dan ook alweer tien kilo bijgekomen. Dat geeft mij een slecht gevoel en daardoor ga ik nog meer snoepen. Het is een vicieuze cirkel die ik niet kan doorbreken.”

Wat zegt de expert?

Hanna Aerts, psychologe en diëtiste: “Emo-eten is een strategie om met emoties om te gaan en in extreme vorm een soort van eetverslaving, te vergelijken met drankmisbruik. We eten of drinken allemaal weleens iets op vrolijke momenten, het is vaak een onderdeel van sociale activiteiten en eigen aan onze cultuur, maar we eten soms ook om negatieve emoties te verdringen. Eten wordt dan een snelle manier om te vluchten van een gevoel dat we niet willen ervaren.

Op korte termijn werkt het, maar in extreme mate is het ongezond en kan het leiden tot te veel of te weinig eten, eetbuien en overgewicht. Bovendien lost eten de emoties niet op en krijg je er vaak een schuldgevoel bovenop.”

Wanneer wordt het een probleem?

“Jezelf af en toe belonen met een stukje chocolade is niet verkeerd. Maar zodra chocola eten een strategie wordt om met emoties om te gaan, ga je er toch het beste mee aan de slag. Zeker als je steeds hetzelfde eetgedrag vertoont bij bijvoorbeeld stress, verdriet, frustratie of boosheid.

“Zodra chocola eten een strategie wordt om met emoties om te gaan, ga je er best mee aan de slag”

Als je er zelf last van hebt, je er achteraf schuldig over voelt of als je eetgedrag botst met je waarden (je bent bijvoorbeeld iemand die veel belang hecht aan gezonde voeding), is het misschien een idee om er met iemand in alle vertrouwen en openheid over te praten.”

Wat zijn de belangrijkste oorzaken?

“Als je als kind altijd beloond werd met iets lekkers, is de kans groter dat je dat als volwassene ook gaat doen. Opvoeding speelt dus zeker een rol, maar er is ook een biologische component: sommige mensen zijn nu eenmaal gevoeliger voor beloning in de hersenen dan anderen.

Natuurlijk speelt er meer mee: vaak zien we dat emo-eters een gebrek aan controle over hun leven ervaren of met gevoelens zoals (faal)angst, verveling, frustratie, vermoeidheid en chronische stress kampen.”

10 tips om te stoppen met emo-eten

1. Je eetgedrag aanpakken is mogelijk, maar vraagt wel veel energie. Pak dus eerst eventuele vermoeidheid aan: je zult zien dat je minder een speelbal van je emoties bent als je uitgeslapen bent.
2. Voel jij je bang, blij, boos, verdrietig of speelt er nog iets anders? Probeer de emotie te benoemen en kijk naar je gedrag: waarom pak je nú die zak chips? En stel jezelf de vraag of je in plaats daarvan iets anders kunt doen.
3. Haal maar een beperkte voorraad eten in huis en train jezelf om er niet voortdurend aan te denken of alles op korte termijn op te eten. Als dit lukt, kun je je voorraad steeds uitbreiden en steeds ‘moeilijkere’ voedingsproducten in huis halen.
4. Plak post-its met motiverende quotes op de koekjeskast en moedig jezelf aan.
5. Zoek manieren om het eten zo lang mogelijk uit te stellen: ga wat wandelen, neem een ontspannende douche of neem je kat op schoot als dat helpt om te voorkomen dat je tijdens de reclame op tv naar de keuken loopt.
6. Wie kan je helpen om beter met een moeilijke situatie om te gaan? Zoek steun bij familie, vrienden of een therapeut.
7. Zorg dat je overdag voldoende eet, zodat je ’s avonds niet gaat compenseren. Doorbreek die vicieuze cirkel.
8. Probeer mindful en intuïtief te eten en sta stil bij wat je lichaam nodig heeft. Stel jezelf de vraag: waar heb ik nu écht behoefte aan?
9. Zoek andere manieren om meer rust te ervaren, zoals relaxatie- en ademhalingsoefeningen.
10. Wees mild voor jezelf: de meeste emo-eters doen zo hun best om ermee te stoppen dat het gevoel van schuld en schaamte nog groter wordt. Wees blij met elke stap in de goede richting en verwacht niet dat het meteen zal lukken.

Uit: Libelle 09/2022 – Tekst: Evy Kempenaers

MEER OVER ETEN:

• Intuïtief eten: wat is dat eigenlijk, en hoe begin je eraan?
• Het 5:2 dieet, wat is dat?
• Gezond eten en toch een opgeblazen gevoel? Misschien is dit de reden

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!