Fibromyalgie: 7 vragen aan de expert
Fybromyalgie, wat is dat eigenlijk? Hoe wordt de diagnose gesteld? En wat kun je doen om de klachten te bestrijden? We vroegen het aan fibromyalgie-experte Brenda De Petter, diensthoofd fysische geneeskunde en revalidatie in AZ Rivierenland Bornem.
1. Wat is fibromyalgie en wat zijn de symptomen?
Brenda De Petter: “Het is een chronisch pijnsyndroom waarbij je pijn hebt in je gewrichten en je spieren. Daarnaast zijn er nog drie andere symptomen: abnormale vermoeidheid, slaapstoornissen die zorgen voor een niet-verkwikkende slaap en cognitieve uitval, dus concentratie- en geheugenstoornissen.
Volgens de recentste herziening van het ACR (American College of Rheumatology) zijn dat de vier criteria voor het stellen van de diagnose. Fibromyalgie is dus meer dan pijn alleen, al is pijn wel het hoofdcriterium.”
Ook last van droge ogen en een droge mond? Lees alles over het syndroom van Sjögren, een andere vorm van reuma
2. Hoe wordt de diagnose voor fibromyalgie gesteld?
“In het bloed en op röntgenfoto’s of scans is niets te zien. Deze onderzoeken worden vaak wel gedaan, maar dan vooral om te kijken of er geen andere aandoeningen aan de basis liggen.
De diagnose fibromyalgie gebeurt inderdaad nog altijd door andere ziektes uit te sluiten. De vier criteria van het ACR vormen wel al een goede houvast. Het ACR heeft ook een score uitgewerkt om de ernst van de klachten beter in kaart te brengen.”
3. Waar komt de pijn vandaan?
“De pijn zit op de spieren en gewrichten, maar daar is op zich niets mis mee. Fibromyalgie ontstaat immers niet door een lichamelijk letsel, maar door een overprikkeld brein: het brein vóélt het als pijn, ook al is er geen weefselschade.
Hoe het brein overprikkeld raakt? Een van de belangrijkste oorzaken is chronische stress. Bij fibromyalgiepatiënten activeert die stress niet alleen het stress-systeem, maar ook het pijnsysteem. Je kunt de pijn vergelijken met een brandalarm dat regelmatig afgaat, zonder dat er effectief brand is.”
4. Bestaan er medicijnen tegen fibromyalgie?
“Ja, maar die pijnmedicatie werkt slechts bij 30 à 50 procent van de patiënten. En ze neemt de pijn niet weg, maar zorgt hooguit voor een beperkte daling. Het is dus een kwestie van afwegen: is het dat waard?
Die medicijnen zijn ook bepaald geen snoepjes. Ze hebben veel bijwerkingen en geven een ernstig risico op afhankelijkheid. De niet-medicamenteuze aanpak krijgt daarom altijd voorrang bij de behandeling van fibromyalgie.”
5. Waaruit bestaat de niet-medicamenteuze behandeling?
“Dit zijn de belangrijkste adviezen:
- Doseer je energie en bouw voldoende rust in. Een cruciale leefregel, want in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, hebben fibromyalgiepatiënten vaak erg de neiging om over hun grenzen te gaan.
- Verzorg je slaap. Uit studies blijkt dat de nachtrust van mensen met fibromyalgie verstoord is: hun slaap- EEG’s tonen aan dat ze moeilijker in een diepe, verkwikkende slaap komen, zelfs met medicatie. Extra aandacht besteden aan de slaaphygiëne is dus geen overbodige luxe. Wie beter slaapt, kan ook beter tegen pijn.
- Beweeg regelmatig. Elke dag een halfuur fietsen of wandelen is ideaal. Veel fibromyalgiepatiënten zijn ook gebaat met kinesitherapie.
- Mindtechnieken als yoga, mindfulness of meditatie kunnen helpen om de pijn beter onder controle te krijgen én om ze te aanvaarden. Uit studies blijkt een sterk verband tussen pijn en een negatieve gedachtegang. Hoe meer je gericht bent op je klachten, hoe meer het pijnsysteem ontregeld raakt.”
Yoga met Libelle: 3 oefeningen om stress te verminderen
6 Aanvaarden: makkelijker gezegd dan gedaan?
“Ja, ik zie in mijn praktijk dat patiënten daar soms jaren over doen en een heel rouwproces doormaken, met alle emoties die daarbij horen: woede, ontkenning, depressieve gevoelens. Accepteren dat je elke dag met pijn moet leven, dat is geen sinecure.”
7. Hoe gaat de buitenwereld om met fybromyalgie?
De buitenwereld reageert niet altijd even begripvol op fybromyalgie. Dat speelt volgens Brenda De Petter ook mee in het aanvaardingsproces:
“Fibromyalgie heeft nog altijd een eerder negatief imago, dat klopt. Maar de laatste jaren is er wel een kentering merkbaar, ook bij artsen zelf. De ziekte wordt meer en meer serieus genomen. Wat ik antwoord als mensen vragen of fibromyalgie tussen de oren zit? Dat ze gelijk hebben. Het zit inderdaad tussen de oren, namelijk in het brein.”
Uit: Libelle 22/2023
Meer interessante artikels voor jou:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!