Hoe herken je een glutenintolerantie?

De laatste jaren zie je overal glutenvrije producten, gerechten en zelfs restaurants opduiken. Een goede zaak voor mensen die intolerant zijn voor gluten! Maar wat is dat nu precies, zo’n glutenintolerantie?

Wat zijn gluten?

Gluten is de naam voor de groep van eiwitten die voorkomen in granen als tarwe, rogge, gerst en spelt. Ze zorgen ervoor dat je met deze granen goed kunt bakken en koken. Ze werken als lijm zodat het deeg goed ‘plakt’ en maken dat brood kan rijzen en gisten.

Wat is coeliakie of glutenintolerantie?

Gluten worden normaal gezien makkelijk verteerd in het maagdarmkanaal. Maar voor mensen met coeliakie is dat niet het geval. Als ze voedsel eten dat gluten bevat, reageert hun immuunsysteem met antistoffen en dit zorgt op zijn beurt voor een beschadiging van de dunne darm.

Vooral de darmvlokken worden daarbij aangetast. Dat zijn kleine vingerachtige uitstulpingen die de dunne darm bekleden en die ervoor zorgen dat voedingsstoffen worden opgenomen. Als ze beschadigd zijn, kun je bijgevolg ondervoed raken. Omdat het je eigen immuunsysteem is dat de schade aan je darmen veroorzaakt, wordt coeliakie beschouwd als een auto-immuunziekte.

Wat zijn de symptomen?

Mensen gaan er vaak van uit dat alleen maagdarmklachten ‘typisch’ zijn voor glutenintolerantie, maar uit onderzoek blijkt dat voor elke patiënt met maagdarmklachten er acht andere staan met andere symptomen. Dat maakt het niet evident om een diagnose te stellen.

Er zijn heel wat symptomen die kunnen wijzen op een glutenintolerantie:

• diarree
• spijsverteringsstoornissen
• constipatie
• winderigheid
• buikpijn
• braken
• een tekort aan vitamines en mineralen
• bloedarmoede
• gebrek aan eetlust
• lusteloosheid
• slaperigheid
• vermoeidheid
• botontkalking
• tandproblemen of tandglazuurafwijkingen
• dermatitis herpetiformis (blaasjes op de ellebogen, knieën, bips en soms op de handen en voeten)
• spierklachten
• gewichtsverlies
• sterke stemmingswisselingen.

Hoe wordt de diagnose gesteld?

Door de grote verscheidenheid aan symptomen wordt coeliakie vaak niet onmiddellijk herkend. Via een bloedonderzoek kan vastgesteld worden of er antistoffen tegen gluten in het bloed zitten. In de ontlasting kunnen eveneens antistoffen aangetroffen worden, ook als de darmwand nog maar amper beschadigd is.

Honderd procent zeker is de diagnose pas na een biopsie van de dunne darm. Met een endoscoop wordt dan een klein stukje weefsel voor onderzoek weggenomen uit de dunne darm. Bij coeliakie zijn de darmvlokken beschadigd of zelfs verdwenen.

Hoe kan glutenintolerantie behandeld worden?

De enige vorm van behandeling die op dit moment bestaat, is dat je gluten vermijdt. In de meeste gevallen herstelt de darmwand zich als je een strikt dieet volgt, zodat ook de darmwerking verbetert en de klachten verdwijnen.

Dat strenge dieet moet levenslang gevolgd worden, anders komen de klachten onverbiddelijk terug. Sommige patiënten krijgen al opnieuw last na het eten van één kruimeltje gewoon brood.

Combinatie met andere intoleranties

Omdat de darmen in slechte conditie zijn, komt de combinatie met andere voedselintoleranties vaak voor, zoals een overgevoeligheid voor koemelkeiwit, lactose (of melksuiker), scherpe kruiden en specerijen, citrusfruit, gist, vetrijk en suikerrijk voedsel.

Door de ontregelde darmflora hebben mensen met coeliakie ook vaker last van overgroei van gisten, schimmels, parasieten en bepaalde darmbacteriën. Begeleiding door een diëtist die gespecialiseerd is in deze voedselovergevoeligheden is dan geen overbodige luxe.

Beeld: iStock

Lees ook:

• Glutenvrij gebak: 15 heerlijke recepten
• Lekker glutenvrij: 12x meelsoorten die je wél kunt gebruiken
• Glutenvrij eten: is dat wel gezond als je niet allergisch bent?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!