Zonnecrème: 19 veelgestelde vragen aan de dermatoloog
Dat zonnecrème smeren superbelangrijk is, is niets nieuws onder de zon. Wij legden onze belangrijkste vragen over zonbescherming voor aan de dermatoloog.
1. Hoe vaak moet je smeren?
Dr. Dagmar Ostijn: “Om goed beschermd te blijven, is het belangrijk om minstens elke twee uur een nieuwe laag zonnecrème te smeren, hoe hoog de SPF (Sun Protection Factor) ook mag zijn. De beschermingsfilter neemt namelijk na enkele uren af. Weet ook dat er doorheen de dag heel wat zonnecrème van je huid verdwijnt, door te zwemmen of te zweten, door wrijving met je kleren en contact met je smartphone aan je wang, bijvoorbeeld. Regelmatig smeren is dus de boodschap.”
2. Ben je met een waterresistente zonnecrème langer beschermd?
“Waterresistent wil zeggen dat de crème beter op je huid blijft liggen tijdens het zwemmen. Toch neemt water nog steeds een groot deel van de bescherming weg, en ook als je je afdroogt, wrijf je met je handdoek zonnecrème weg. Smeer daarom elke keer als je uit het water komt of als je lang in het zwembad blijft. Of draag uv-werende kleding, waardoor je enkel nog de blote stukken huid moet insmeren, zoals gezicht en handen.”
3. Hoeveel moet je smeren?
“Om aan de beschermingsfactor te komen die op de verpakking staat, zou je twee milligram zonnecrème per vierkante centimeter huid moeten smeren. Dat komt overeen met een koffielepel voor je gezicht, vier eetlepels voor je armen en benen en twee eetlepels voor je romp, en dat elke twee uur. In de praktijk gebruiken we bijna nooit zoveel. Mijn tip: smeer drie laagjes over elkaar, die je tussendoor even laat intrekken. Zo kom je toch aan een dekkende beschermlaag.”
4. Welke zonnecrème kies je het best?
- “Heb je geen specifieke huidproblemen, dan kun je in principe eender welke zonnecrème smeren. Maar heb je een gevoelige huid, last van allergieën of kwaaltjes als acne of couperose, dan ga je beter voor een parfumvrij product met ingrediënten die specifiek op dat huidprobleem inwerken.
- Ook kun je rekening houden met de textuur van het product: heb je een droge huid, kies dan voor een hydraterende zonnecrème. Heb je een vette huid, dan smeer je beter een frisse geltextuur.
- Tot slot kan de keuze van je zonnecrème afhangen of je ermee in het water gaat of niet. Kies dan voor een waterresistente formule die, in het geval van zwemmen in de zee of een zwemvijver, oceaanvriendelijke filters heeft. Die herken je aan labels als ‘reef friendly’ en ‘ocean protect’.”
5. Welke factor moet je gebruiken?
“Kies altijd voor een SPF van minstens 30. We smeren namelijk bijna altijd te weinig om aan de beschermingsfactor te komen die op de verpakking staat. Smeer je te weinig, dan is je huid minder goed beschermd (en wordt een factor 30 bijvoorbeeld een verwaarloosbare factor 10). Heb je een lichte huid, ga dan voor de hoogste factor: SPF 50+.”
6. Wat is het verschil tussen chemische en minerale zonnefilters?
- “Chemische filters dringen in de huid en maken een soort chemische verbinding waardoor ze de zonnestralen absorberen.
- Minerale filters leggen een laagje op de huid om zo de stralen te reflecteren.
In veel zonnecrèmes zit een combinatie van beide. Kinderen, mensen met een zeer gevoelige huid of een allergie aan zonnecrème (herkenbaar aan jeuk, bultjes, roodheid en een branderig gevoel na het aanbrengen) smeren best enkel minerale filters.”
7. Hoe lang kun je een tube zonnecrème bewaren?
“De houdbaarheidsdatum wordt aangeduid op de verpakking met een cijfer en de letter ‘M’ in een open potje. Dat cijfer geeft aan hoeveel maanden hij nog goed blijft na opening. Meestal is dit 12 maanden, als je ’m in een koele omgeving bewaart en dus niet in de zon of in het handschoenkastje van je auto. Hitte doet de beschermingsfilter afnemen. Hou je zonnecrème dus uit de zon en stop de tube eventueel in een koelzakje met aluminium voering. Zo warmt je zonnecrème nooit extreem op.”
8. Wat betekent uv A en uv B?
“Uv A-stralen zijn verantwoordelijk voor de ontwikkeling van huidkanker, vroegtijdige huidveroudering, pigmentstoornissen en zonneallergieën. In tegenstelling tot uv B-stralen, die ervoor zorgen dat je huid verbrandt, kunnen ze doorheen wolken en glas dringen. Daarom kun je ook zonneschade oplopen op een bewolkte zomerdag, als je autorijdt of aan een zonovergoten raam zit. Zonnecrème smeren blijft dan belangrijk.”
9. Moet je ook in de schaduw smeren?
“Sowieso is het slim om regelmatig de schaduw op te zoeken, maar ook daar gebruik je best zonnecrème. Bomen, parasols en zonneschermen laten nog vrij veel uv-stralen door en bovendien is er bijna altijd reflectie: de zonnestralen kaatsen terug op de ondergrond en komen op die manier toch nog op je huid terecht.”
10. Volstaat een dagcrème met SPF als bescherming tegen de zon?
“Voor een ochtend op kantoor volstaat een SPF 30 in je dagcrème. Let wel op de filters: vaak zitten er in dagcrèmes enkel filters die beschermen tegen uv B- en niet tegen uv A-stralen. Ga dus op zoek naar een cirkelvormig logo met uv A, of met PA (Protection Grade of uv A) en maximum vier plusjes naast. Hoe meer plusjes, hoe hoger de bescherming.
Ga je ook naar buiten, dan is je dagcrème onvoldoende en breng je best een extra zonneproduct aan, elke twee uur om goed beschermd te blijven. Smeer zonnecrème altijd als laatste, als je dagcrème is ingetrokken.”
SPF telt niet op, enkel de hoogste factor geldt. Een dagcrème met SPF 20 en een zonnecrème met SPF 30 geeft je dus geen SPF 50 als bescherming, maar een SPF 30.
11. Heb ik een aparte zonnecrème nodig voor mijn gezicht?
“Je kunt hetzelfde product voor zowel je lichaam als je gezicht gebruiken. Toch kan het fijn zijn om een gezichtszonnecrème te smeren: die bevat dikwijls ingrediënten om huidproblemen (zoals acne, rosacea of pigmentvlekken) te verbeteren of voorkomen en is vaak licht van textuur, wat ideaal is onder make-up. Sommige hebben een tintje, wat een prima alternatief kan zijn voor foundation.”
12. Hebben kinderen een speciale zonnecrème nodig?
- “Voor kinderen vanaf 3 jaar mag je dezelfde zonnecrème gebruiken, op voorwaarde dat hij een hoge beschermingsfactor bevat en geschikt is voor de gevoelige huid.
- Zijn ze jonger dan 3 jaar? Smeer ze in met producten die specifiek voor kinderen zijn ontwikkeld. Die bevatten vaak een SPF 50+ en zijn parfumvrij.
- Baby’s smeer je tot de leeftijd van 6 maanden best nog niet in met zonnecrème: hou ze in de schaduw en bescherm ze met uv-werende kleding.”
13. Bruin je nog als je een hoge zonnefactor smeert?
“Een zonnecrème kan nooit 100% blokkeren. Uv-stralen kunnen dus altijd je huid bereiken en het bruiningsproces in gang zetten, zelfs als je elke twee uur drie royale lagen over elkaar smeert. Je huidtype bepaalt hoeveel je bruint: heb je van nature een tintje, dan heeft je huid niet veel uv nodig om nog bruiner te worden.”
14. Ben je beter beschermd tegen de zon als je al een kleurtje hebt?
“Een kleurtje komt overeen met een bescherming van een nutteloze factor 3. Je huid beschermt immers haar eigen DNA door pigment aan te maken na blootstelling aan uv-stralen. Het feit dat je bruint, wil dus eigenlijk zeggen dat er al schade is opgetreden. Anders zou het beschermingsmechanisme van je huid niet in gang schieten.
Om die reden heeft het dus ook geen zin om onder de zonnebank te gaan om je huid te laten ‘wennen’ voor een zonvakantie, bijvoorbeeld. De zonnebank is zelfs zeer schadelijk: intense uv A-stralen dringen diep door tot in je huid en kunnen melanoom en andere agressieve types huidkanker veroorzaken. Ook is er het cosmetische aspect: uv A breekt collageen en elastine pijlsnel af, waardoor je huid vroegtijdig veroudert.”
16. Moet je meer smeren als het warm is buiten?
“De temperatuur buiten heeft geen invloed op hoe snel of hard je verbrandt. De uv-index, die je vindt via de website van het KMI of de weer-app op je smartphone, speelt daarentegen wél een rol. Hoe hoger die is, hoe groter de kans op verbranden en zonneschade, en hoe rijker en regelmatiger je moet smeren. De index wordt onder andere bepaald door de periode van het jaar en de stand van de zon.”
17. Beschermt een zelfbruiner tegen de zon?
“De enige gezonde manier om een kleurtje te krijgen, is met zelfbruiners. Die zijn veilig voor je huid, aangezien de werkzame stoffen de bovenste laag van je huid tijdelijk doen verkleuren. Weet wel dat een zelfbruiner niet tegen de zon beschermt, en dat je dus nog altijd zonnecrème moet smeren.”
18. Wat zijn oceaanvriendelijke zonnecrèmes?
“Steeds meer merken kiezen voor zonnecrèmes met oceaanvriendelijke formules. Die bevatten filters die niet schadelijk zijn voor de onderwaterwereld, maar toch even goed beschermen. Dat komt vooral de koraalriffen ten goede, want die verbleken en sterven af door stoffen als oxybenzone. Let op labels als ‘reef friendly’ en ‘ocean protect’.”
19. Wat moet ik doen als ik verbrand ben?
- “Verzorg je huid zoals je bij brandwonden zou doen. Een aangepaste zalf (type Flamigel) kan je huid helpen herstellen, zeker bij tweedegraadsverbranding met blaren op de huid.
- Vermijd aftersuns: die bevatten dikwijls verkoelende stoffen als menthol, die irritatie kunnen uitlokken. Kies liever voor een neutrale, parfumvrije, hydraterende crème.
- Neem een lauwe douche of koel met lauwe kompressen.
- Dep je huid droog in plaats van te wrijven.
- Blijf de komende dagen uit de zon.
- Ga je toch naar buiten, draag dan uv-werende kleding of kleding met een dikke stof, liefst in een donkere kleur.”
Met dank aan dermatoloog Dagmar Ostijn (skinical.be)
Ook interessant:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!