Wat vertelt de kleur van je stoelgang over je gezondheid?
Kijk jij na de grote boodschap even achterom in het toilet? Dat is alvast een goed idee! Want de kleur van je stoelgang vertelt heel wat over je gezondheid. Misschien weet je wel hoe je normale ontlasting eruitziet, maar wat als die een vreemde kleur heeft? We geven je een handig overzicht met alle mogelijke stoelgangkleuren.
Waarom is de kleur van je stoelgang belangrijk?
De ene keer is je stoelgang wat zachter, de andere keer eerder hard. Soms is ie misschien lichtgekleurd, soms juist erg donker. Je staat er misschien niet bij stil, maar de kleur en textuur van je stoelgang vertellen veel over hoe het met je gezondheid is gesteld.
Iedere stoelgangkleur heeft een andere oorzaak, vaak gelinkt aan je eetpatroon of levensstijl. Kleine, tijdelijke kleurverschillen zijn dus vaak een onschuldig gevolg van wat je de afgelopen uren hebt gegeten. Maar een opmerkelijk kleurverschil kan een signaal zijn voor een gezondheidsprobleem.
Welke kleur is normaal?
Een normale ontlastingskleur is natuurlijk het gekende bruin, en kan variëren van lichtbruin (pindakaas-achtig) tot donkerbruin (chocopasta-achtig). Die kleur is een combinatie van wat je eet en de omzetting van een stof uit de gal genaamd bilirubine in je darmen.
Wat betekenen andere kleuren?
Rode ontlasting
Rode of donkerrode ontlasting kan het gevolg zijn van de aanwezigheid van bloed, maar ook van roodkleurige voedingsmiddelen.
Geen paniek als je stoelgang één keer wat roder is dan anders. Ga eerst even na wat je gegeten hebt, want de kleur kan ook onschuldig zijn. Enkele voedingsmiddelen met veel rode kleurstof kunnen voor een roodgekleurde ontlasting zorgen:
- tomaten,
- rode paprika’s,
- rode bieten,
- rode bessen.
Medische oorzaken
De rode kleur kan echter ook het gevolg zijn van een bloeding door:
- aambeien,
- kleine wondjes,
- poliepen,
- een onsteking in de darmen,
- gezwel of tumor in het maag- darmkanaal.
Een (grote) inwendige bloeding in het maag-darmkanaal is te herkennen aan een donkerrode, bijna zwarte, kleur van de ontlasting. Dat komt omdat het bloed al langer in de vertering werd opgenomen.
Helder bloed is meestal van een bloeding in het laatste deel van het maag-darmkanaal of de anus. In dat geval komt het bloed vaak van aambeien of kleine wondjes en gaat het over kleine hoeveelheden.
Het is niet altijd makkelijk om te bepalen of de rode kleur nu afkomstig is van bloed. Wanneer je bloed denkt op te merken in je ontlasting neem je best onmiddellijk contact op met je huisarts om te bepalen of er wat aan de hand is.
Lees meer over aambeien: 7 vragen en antwoorden
Zwarte ontlasting
Een zwarte stoelgang kan het gevolg zijn van een bloeding hogerop in het maag- darmkanaal, maar kan evengoed te wijten zijn aan bepaalde medicatie of voedingswaren. Zo kan zwarte stoelgang een onschuldig gevolg zijn van:
- zwarte drop,
- ijzersupplementen,
- medicijnen met roze bismut of bismutsubsalicylaat, zoals Pepto-Bismol.
Bij baby’s is een zwarte ontlasting de eerste dagen na de geboorte normaal.
Medische oorzaken
Neem je geen van bovengenoemde medicijnen en heb je toch zwarte stoelgang, raadpleeg dan meteen je huisarts. De zwarte kleur kan namelijk een signaal zijn voor:
- een ontsteking in de maag of darm,
- een maag-darmbloeding, (de kleur en textuur doet dan denken aan teer)
- een bloeding in de slokdarm,
- een maagzweer,
- in eerder zeldzame gevallen kanker.
Zeker als de zwarte ontlasting ook nog eens gepaard gaat met klachten als vermoeidheid, buikpijn, een opgezette buik onderneem je best onmiddellijk actie.
Oranje ontlasting
Is je stoelgang eerder oranje, dan komt die kleur niet door bloed. De verkleuring, eventueel in combinatie met diarree, heeft dan vooral te maken met oranjekleurige voeding die je hebt gegeten:
- wortelen,
- pompoen,
- zoete aardappel,
- snoep met veel oranje kleurstoffen of gelatine.
Daarnaast kunnen ook bepaalde medicijnen, zoals maagzuurremmers en antibiotica, een oranje kleur opleveren.
Medische oorzaken
Hoewel het eerder zeldzaam is, kan oranje stoelgang ook te maken hebben met een verstopping in de galwegen of problemen met de lever.
Groene ontlasting
Groene ontlasting is vaak geen reden tot paniek, want heel wat groene bladgroenten of fruitsoorten kunnen de stoelgang een groene tint geven. Zeker als ze veel van de natuurlijke kleurstof chlorofyl bevatten. Ook ijzersupplementen en laxeermiddelen kunnen weleens een groene schijn aan de stoelgang geven.
Bij baby’s zie je trouwens vaak een groenige ontlasting. Omdat het spijsverteringskanaal nog niet helemaal ontwikkeld is, kun je groene voeding duidelijk herkennen in de pamper.
Medische oorzaak
Een groengekleurde stoelgang kan een gevolg zijn van:
- een maag- of darminfectie,
- een voedselintolerantie,
- aandoeningen aan de lever of gal,
- alcoholgebruik.
Neem contact op met je huisarts als je de verkleuring niet kunt verklaren vanuit je voeding en bijkomende klachten ondervindt:
- misselijkheid en braken,
- vermoeidheid,
- kramp,
- jeuk,
- spierpijn,
- slijm in de ontlasting,
- duizeligheid,
- koorts of koude rillingen.
Gele ontlasting
Heeft je stoelgang eerder een gele kleur zonder andere symptomen, dan is ook dat geen reden tot paniek. Alweer kunnen groene bladgroenten of geelgekleurde voedingsmiddelen je stoelgang wat geler tinten. Ook laxeermiddelen kunnen deze kleur veroorzaken.
Bij baby’s is een gele ontlasting sowieso normaal. Zeker als de baby borstvoeding krijgt, zullen er heel wat geelgetinte pampers volgen.
Medische oorzaken
Een gele ontlasting kan ook een andere reden hebben:
- een maag- darminfectie zoals salmonella,
- voedselintolerantie zoals coeliakie,
- aandoeningen aan de lever,
- absorptieproblemen of problemen met de productie van enzymen of gal,
- alcoholgebruik.
Merk je een gele kleur op nadat je gluten hebt gegeten (bijvoorbeeld pasta, brood en koekjes), dan kan er sprake zijn van glutenintolerantie. Een gesprek met je huisarts en medisch onderzoek kan duidelijkheid brengen.
Wanneer de gele kleur gepaard gaat met een sterke geur of een vettige textuur, neem je ook best contact op met je huisarts.
Hoe herken je een glutentolerantie?
Grijze of witte ontlasting
Sommige medicijnen zoals bismut of barium (wat je drinkt voor een CT-scan) kunnen tijdelijk voor een kleiachtige stoelgang zorgen. Maar de grijze of witte kleur is echter zelden gelinkt aan wat je hebt gegeten.
Medische oorzaken
Wanneer er geen of weinig bilirubine in de ontlasting zit, krijgt deze een lichte, grijze kleur die doet denken aan stopverf. De kleur duidt dus meestal op een ernstig probleem:
- een verstopping van de galwegen door bijvoorbeeld galstenen,
- een tumor,
- een leveraandoening zoals hepatitis,
- de zeldzame aandoening biliaire atresie.
Een bezoek aan de dokter is dus altijd nodig als je lichtkleurige ontlasting opmerkt zonder andere verklaring.
Samengevat: wanneer naar de dokter?
Meestal is een verandering van je grote boodschap niet meteen een probleem. Ga wel steeds naar de huisarts als:
- de stoelgang wit, grijs, zwart of donkerrood kleurt, en je geen verband ziet met wat je hebt gegeten,
- je bijkomende klachten ervaart,
- de stoelgang meerdere dagen een andere kleur heeft.
Bronnen: goed.be, darmgezondheid.nl, webmd.com, gezondheid.be
Meer tips:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!