Opvliegers tijdens de menopauze: hoe kun je ze voorkomen en verzachten?
Wie in de overgang of menopauze zit, weet dat dit niet altijd even gemakkelijk is. Heel wat kwaaltjes kunnen de kop opsteken, waaronder opvliegers. Hoe kun je ze voorkomen? En bestaat er een behandeling voor die vervelende vapeurs?
Wat zijn opvliegers?
Opvliegers en nachtelijk zweten zijn een van de meest voorkomende klachten tijdens de overgang en de menopauze. Aan het begin heeft meer dan 70 procent er last van.
De symptomen van opvliegers zijn overmatig zweten, hartkloppingen, hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid, vlagen van koude rillingen en een opgejaagd gevoel, maar niet elke vrouw heeft overal last van. Sommigen ondervinden enkel wat roodheid in hun gezicht, terwijl anderen een zware zweetbui met hartkloppingen krijgen. Bovendien voelt de ene vrouw een opvlieger aankomen, terwijl het de andere dan weer compleet overvalt.
Opvliegers zijn gelukkig maar van tijdelijke aard, en meestal neemt de frequentie af als je in de postmenopauze zit en je lichaam in een rustigere fase terecht komt.
Wat is de oorzaak?
Door de daling van oestrogeen tijdens de overgang raakt je thermoregulerend centrum, het gebied in de hersenen dat je lichaamstemperatuur regelt, in de war. Je lichaam denkt dat je oververhit bent en probeert af te koelen: je bloeddruk stijgt, je hart gaat sneller kloppen en je bloedvaten gaan wijder openstaan. Daardoor krijg je het warm, word je rood en ga je overmatig zweten.
Hoe kun je ze voorkomen en verzachten?
1. Beweeg voldoende
Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar bewegen en jezelf in het zweet werken, kan helpen tegen opvliegers. Als je minstens 3 keer per week gedurende 30 minuten aan sport doet (bv. joggen of yoga), kun je aanzienlijk minder last hebben van opvliegers én de intensiteit ervan.
2. Draag lichte, natuurlijke stoffen
Draag, vooral in de zomer, zoveel mogelijk natuurlijke stoffen die kunnen ademen. Katoen of linnen, bijvoorbeeld. Vermijd synthetische stoffen en draag geen té strakke kledij, maar kies eerder voor losse kledingstukken in laagjes. Zo kun je altijd nog iets uittrekken als je het te warm krijgt.
3. Vermijd stress
Stressvolle situaties waarin je jezelf alleen maar opwindt, kunnen opvliegers in de hand werken. Probeer je daarom zoveel mogelijk te ontspannen, met een aantal antistresstips, bijvoorbeeld.
4. Stop met roken
Als je rookt, heb je vaak veel eerder en intenser last van opvliegers dan vrouwen die niet roken. Stoppen met roken is dus de boodschap, want dat komt je gezondheid alleen maar ten goede.
5. Drink genoeg water en kruidenthee
Genoeg water drinken helpt om je lichaamstemperatuur stabiel te houden. Vermijd cafeïne (koffie, zwarte thee, cola) of alcohol, want die kunnen opvliegers net versterken. Vervang koffie en zwarte thee bijvoorbeeld door groene, witte of kruidenthee.
6. Zet de juiste ingrediënten op het menu
Eet gevarieerd en gezond om je lichaam te ondersteunen. Neem voldoende gezonde vetten op in je voedingspatroon (vb. avocado’s, noten, olijfolie, omega 3-vetzuren uit vette vis), want die hebben een positief effect op opvliegers. Pikante ingrediënten vermijd je dan weer beter, want die doen je zweten.
Zet daarnaast wat meer producten met fyto-oestrogenen op het menu. Dat zijn plantaardige stoffen die sterk lijken op onze lichaamseigen oestrogenen. Omdat je oestrogeenwaarde van nature daalt tijdens de overgang, kunnen ze daarom helpen om je hormonenspiegel opnieuw meer in balans te krijgen, en zo soelaas bieden bij opvliegers. Fyto-oestrogenen komen voor in onder andere soja, tofu, hop, bonen, peulvruchten, rode klavers, lijnzaad en meergranenbrood.
PS Voedingssupplementen kunnen een goede aanvulling vormen op je voedingspatroon. Ze vullen eventuele tekorten op en kunnen je lichaam daarom ondersteunen.
7. Informeer je over HST, medicatie en homeopathie
Heb je last van heftige opvliegers? Dan kan hormonale substitutietherapie, medicatie of homeopathie een optie zijn. Laat je goed informeren door je huisarts, gynaecoloog of menopauzeconsulent.
- Hormoontherapie (hormonale substitutietherapie, HST) kan helpen om opvliegers te verlichten. Bij HST neem je een dosis kunstmatige hormonen in als vervanging voor de oestrogenen die je eierstokken tijdens de menopauze niet meer produceren.
- Ook medicatie kan (in extremere gevallen) helpen. Antidepressiva van de categorieën SSRI (selectieve serotonine-heropnameremmers) en SNRI (selectieve serotonine-en-noradrenaline-heropnameremmers) kunnen opvliegers verminderen, net als clonidine, een medicijn tegen hoge bloeddruk.
- Sommige vrouwen zijn gebaat bij homeopathische middelen. Vraag raad aan een homeopaat, want sommige ingrediënten kunnen de werking van bepaalde geneesmiddelen beïnvloeden.
Wat kun je doen tijdens een opvlieger?
1. Haal diep adem
Voel je een opvlieger aankomen, maar ben je druk in de weer of met iemand aan het babbelen? Verschuif dan even de aandacht naar iets of iemand anders, en focus je op je ademhaling om de opvlieger te beheersen. Adem rustig in en uit en tel ondertussen van 1 tot 10, tot de hitte afneemt.
Het is makkelijker gezegd dan gedaan, maar probeer je vooral te ontspannen en je niet te veel op te jagen tijdens zo’n opvlieger. Anders wordt het alleen maar erger. Blijf positief en vergeet niet dat opvliegers tijdelijk zijn en vanzelf weer verdwijnen. Na hitte komt zonneschijn!
2. Was je handen
Ga even naar de badkamer (of excuseer je voor een toiletbezoek) en hou je handen en polsen onder stromend, koud water. Dat kan je lichaam een beetje afkoelen.
3. Leg een koude handdoek in je nek
Is de opvlieger heftig, maak dan een handdoek nat met koud water, wring ‘m uit en leg hem in je nek. Dat zorgt voor instant verkoeling.
SOS nachtelijke opvliegers
Opvliegers komen heel vaak ’s nachts voor. Daardoor val je moeilijker in slaap, word je regelmatig wakker en kun je, door die verstoorde nachtrust, prikkelbaar en humeurig zijn overdag.
- Vermijd een hete douche voor het slapengaan.
- Eet niet te laat. Als je kunt, eet je hoofdmaaltijd dan ’s middags en beperk je ’s avonds tot een lichte maaltijd. Hoe minder je lichaam ’s avonds aan je verteringsproces moet werken, hoe beter.
- Zorg voor een frisse kamer. Slaap met het raam op een kier of zet een ventilator aan.
- Draag katoenen nachtmode en zorg voor luchtig beddengoed.
Goeie vraag: kunnen mannen ook last hebben van opvliegers?
Opvliegers komen vooral voor bij vrouwen, maar ook mannen kunnen er last van hebben. Net zoals bij vrouwen, worden ze veroorzaakt door een hormoonverandering. Bij mannen is dat als het testosterongehalte te snel daalt. Dat kan gebeuren tijdens de zogenaamde penopauze, bij het gebruik van bepaalde medicijnen of wanneer de testikels (die testosteron aanmaken) worden verwijderd.
Beelden: Getty Images
Misschien vind je dit ook wel interessant:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!