Libido op latere leeftijd: wat moet je erover weten (en hoe verhoog je het)?
Bij het ouder worden hoort dikwijls een dalend libido en dat staat voor veel vrouwen en koppels gelijk aan minder, of zelfs helemaal geen seks meer. Nochtans kan vrijen ook op latere leeftijd en in de menopauze fijn zijn. Wat je allemaal moet weten over je libido, vroegen we aan menopauzeconsulente Chris Van Gaver.
Wat zijn de oorzaken van een dalend libido?
Chris Van Gaver: “Naarmate je ouder wordt, kan je libido dalen waardoor de zin in seks kan afnemen. Daar zijn verschillende redenen voor, die zowel menopauze- als niet-menopauzegerelateerd zijn, en die gelinkt kunnen zijn:
1. Hormonale veranderingen
Een dalend libido is grotendeels te wijten aan je hormonen: zowel oestrogeen, progesteron en testosteron nemen af als je ouder wordt. Dat zorgt voor een disbalans, waardoor het libido kan dalen of zelfs helemaal kan verdwijnen.
- Oestrogeen zorgt voor een verhoogde gevoeligheid tijdens het vrijen.
- Progesteron houdt je zin in seks op peil.
- Testosteron (het mannelijke hormoon, waarvan ook vrouwen een klein deeltje in hun lichaam hebben) verhoogt je lustgevoel en zorgt ervoor dat je vagina vochtig wordt.
2. Vaginale problemen
Als je hormonen dalen, verandert er ook heel wat in je vagina – en die veranderingen kunnen een grote invloed hebben op je libido. De slijmproductie wordt bijvoorbeeld schaarser, waardoor je intieme zone veel droger aanvoelt. Vaginale droogte is dan ook een veelvoorkomend probleem tijdens de menopauze.
Daarnaast kun je last krijgen van vaginale atrofie waarbij het slijmvlies in je vagina droger en stugger wordt. Dat kan een pijnlijk, jeukend, schurend of zelfs branderig gevoel geven tijdens het vrijen, wat er uiteraard voor zorgt dat je er minder van kunt genieten.
3. Emotionele factoren
Stress, slaapproblemen, vermoeidheid, stemmingswisselingen, relatieproblemen, onrustige gevoelens, druk om te vrijen, … Het zijn allemaal voorbeelden van emotionele oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat je minder zin krijgt in seks.
Je zelfbeeld speelt daarbij een belangrijke rol: je lichaam verandert doorheen de jaren, wat zich kan uiten in gewichtstoename, huidveroudering, verslapping van de borsten, … Als je je minder goed in je vel voelt, is het dikwijls moeilijk om je open te stellen voor je partner.
4. Voeding
Onevenwichtige voeding, veel suikers, alcohol, roken, … Ze zijn niet alleen slecht voor je gezondheid, maar kunnen ook een invloed hebben op je libido.
5. Medicatie
Ten slotte kan ook bepaalde medicatie, zoals antidepressiva, je zin in seks beïnvloeden. Dat is niet meteen leeftijdsgebonden, want ook mannen en jonge vrouwen kunnen een verandering opmerken als ze antidepressiva nemen.”
Hoe kun je je libido verhogen?
Chris Van Gaver: “In mijn praktijk val ik altijd terug op drie pijlers: voeding, beweging en mindset. Het is belangrijk dat ze alle drie in balans blijven om je goed in je vel te voelen, en dus ook om je lustgevoel op peil te houden. Maar er zijn nog andere manieren om je libido te verhogen.
1. Voeding
Een gezond en gevarieerd voedingspatroon met aandacht voor de juiste vitamines en mineralen is erg belangrijk. Om een aantal voorbeelden te geven:
- Voedingsmiddelen met vitamine C zorgen onder andere voor een goede bloedcirculatie naar je (geslachts)organen.
- Bepaalde voedingsmiddelen kunnen je libido een boost geven: zogenaamde natuurlijke afrodisiaca zorgen ervoor dat er in je hersenen stofjes vrijkomen (serotonine) die je een gelukzalig gevoel geven. Onder andere pure chocolade, vijgen, bananen, gember en oesters doen het serotonine beter stromen.
- Amandelen bevatten veel mineralen en de juiste vetten, en zijn rijk aan zink, vitamine E en selenium. Ook dat heeft een positieve invloed op je libido.
2. Suppletie
Bepaalde voedingssupplementen kunnen zeker helpen, maar daarvoor val je best altijd terug op professioneel advies. Grijp niet zomaar naar eender welke pilletjes of druppeltjes, maar bespreek het eerst met je huisarts, gynaecoloog of menopauzeconsulent.
3. Beweging
Beweging is belangrijk omwille van verschillende factoren. Zo verhoogt intervaltraining bijvoorbeeld het mannelijk hormoon, testosteron, waardoor ook het libido een boost kan krijgen.
Daarbij is een goede training van de bekkenbodemspieren belangrijk, vooral tijdens de menopauze. Het zorgt voor een betere doorbloeding, een goede opbouw van de vaginale spieren en het voorkomen van urinaire incontinentie.
4. Hormonale substitutietherapie
Bij hormonale substitutietherapie, kortweg hormoontherapie of HST, neem je een dosis kunstmatige hormonen in als vervanging voor de oestrogenen die je eierstokken tijdens de menopauze niet meer produceren. Daardoor kunnen menopauzeklachten verzachten of zelfs helemaal verdwijnen.
HST is een doeltreffend middel tegen vaginale droogte en kan je libido opkrikken, maar niet iedereen heeft zo’n hormoontherapie nodig. Veel vrouwen hebben genoeg aan natuurlijke hulpmiddeltjes. Het is alleszins enkel verkrijgbaar op doktersvoorschrift – je gynaecoloog kan samen met jou bepalen of je er baat bij zou hebben of niet.
5. Mindset
Zoals eerder gezegd, valt het emotionele luik niet te onderschatten. Een goede stressreductie, met eventueel relaxatieoefeningen, kan je helpen ontspannen. Dat komt je libido alleen maar ten goede.
6. Intimiteit en qualitytime
Intimiteit en qualitytime zijn misschien wel de belangrijkste manieren om je libido te verhogen. Je lustgevoelens komen misschien wat trager op gang, maar dat kan ook het geval zijn bij je partner. Door voldoende tijd te nemen voor elkaar, genieten jullie meer van het moment en (her)ontdekken jullie samen wat jullie fijn vinden.
7. Regelmatig vrijen
Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar regelmatig vrijen hélpt om je libido te verhogen. Je lichaam maakt hormonen aan die een positieve invloed hebben op je libido, en bovendien houdt het de vaginale spieren elastischer, waardoor ook de klachten rond droogte verminderen.
Het heeft dus heel wat voordelen om regelmatig seks te blijven hebben, óók als je geen partner hebt. Als alleenstaande is het net zo belangrijk om seksuele gevoelens te onderhouden, en dat kan bijvoorbeeld met vrouwvriendelijke seksspeeltjes. Een orgasme doet je feelgood-hormonen stromen, en dat geeft je een erg fijn gevoel.”
Waar kun je als koppel rekening mee houden?
In een relatie ben je met twee. Waar kun je samen op letten, om het libido op peil te houden en jullie seksleven een boost te geven?
- Chris Van Gaver: “Open communicatie is van onschatbare waarde. Praat over je gevoelens en probeer je partner te begrijpen. Hoe zien je seksuele verlangens eruit? Wat vind je opwindend en wat niet? Door dergelijke zaken te bespreken, kun je beter rekening houden met elkaar, ook in bed.
- Neem daarnaast voldoende tijd om opgewonden te geraken. Praat, kus, knuffel, streel, masseer, … Zo bouwen jullie intimiteit op, ook al komt er niet meteen seks van.
- Probeer eventueel nieuwe dingen uit om het vuur in jullie seksleven aan te wakkeren. Het is vooral belangrijk dat jullie zich hier allebei goed bij voelen.
- Heb je last van vaginale droogte? Gebruik dan een glijmiddel om je vagina te bevochtigen en zo het vrijen fijner te maken. Die zijn verkrijgbaar bij de drogisterij of (online) apotheek.
- Weet dat jullie niet altijd ’s avonds op een bepaalde dag en een vast tijdstip moeten vrijen. Je kunt net zo goed overdag van elkaar genieten, als het moment het toelaat. Dat is een fijne oplossing voor als jullie ’s avonds moe zijn of met slaapproblemen kampen, bijvoorbeeld.
- Wijs elkaar zeker niet zomaar af zonder enige uitleg, want dat kan je relatie onder druk zetten. Het is niet omdat jij je zo voelt, dat je partner het meteen zal begrijpen. Geef daarom altijd de nodige uitleg over waarom je misschien minder zin hebt om te vrijen.”
Wat met mannen en hun libido?
Chris Van Gaver: “Ook mannen kunnen bij het ouder worden in een zogenaamde ‘penopauze’ geraken, wat een verandering in hormonen kan teweegbrengen. Het testosteronniveau daalt, en daar ondervindt zo’n 12 procent van de mannen tussen de 40 en 70 jaar lichamelijke klachten van. Dat kan zich onder andere uiten in zweetaanvallen, heftigere emotionele reacties, een verminderde vitaliteit, erectieproblemen en een daling in het libido.
Hét grote verschil met de menopauze is dat de hormonale daling bij mannen veel geleidelijker verloopt, maar ook bij hen is het belangrijk om erover te praten met een professional zoals een huisarts, uroloog of androloog. Een verminderd libido kan namelijk ook bij mannen worden aangepakt.”
Vragen of twijfels? Praat erover!
Helaas zijn nog te veel vrouwen onvoldoende voorbereid op de ingrijpende veranderingen die de menopauze met zich kan meebrengen. Libidoverlies zit nog altijd in de taboesfeer en zou bespreekbaar moeten worden, aangezien de juiste informatie je kan helpen, en erover praten erg kan opluchten. Aarzel daarom niet om contact op te nemen met je menopauzeconsulente of gynaecoloog. Het kan een wereld van verschil betekenen!
Met dank aan menopauzeconsulente Chris Van Gaver van Menobalans en multidisciplinair centrum Cura. Chris is ook lid van de Vereniging Belgische Menopauzeconsulenten Menofocus, waar je consulenten in jouw buurt vindt. Wil je je graag laten adviseren of ben je op zoek naar meer informatie, dan kun je hier terecht.
Ook interessant:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!