Het huishouden: waarom word je er zo moe van en wat doe je eraan?

De kinderen ophalen, de was uithangen, dringend een pakketje op de post doen en niet vergeten de hond eten te geven… Swingt je dagelijkse to-dolijstje ook de pan uit? En ook al probeer je het huishouden te verdelen, in praktijk lukt dat niet helemaal. Waarom is het vaak zo zwaar? En wie draagt bij jou thuis de zwaarste huishoudlast op de schouders? Doe de test en lees hoe je huishoudstress te lijf gaat!

We’ve come a long way…

De kloof tussen mannen en vrouwen op vlak van het huishouden is gelukkig niet meer dezelfde als bij onze grootouders. Koppels delen vandaag de verantwoordelijkheden van het huishouden en de zorg voor kinderen meer dan ooit tevoren. Maar toch blijven vooral vrouwen vaak aan het kortste eind trekken. Heel wat vrouwen voelen zich moe, gestresseerd en zelfs ongelukkig door de berg huishoudelijke taken. Waarom word je toch zo moe van het huishouden, ook al heb je een poetshulp of kookt je partner elke werkdag?

Dat komt door de mentale last van het huishouden: het, soms onzichtbare, management van het hele gezin. Heel wat studies tonen aan dat al de organisatorische rompslomp van het dagelijkse gezinsleven veel meer bij vrouwen ligt dan bij mannen, met gevolgen voor hun relatie(s) en mentale gezondheid. De mentale last kan immers zo zwaar zijn dat vrouwen er zelfs een burn-out door krijgen.

Wat is de mentale last van het huishouden?

De last die mentaal het zwaarst doorweegt is het organisatorische denkwerk dat gepaard gaat met het managen van het huishouden en het gezin. Dat betekent dat je van alles op de hoogte moet zijn en te veel moet onthouden: wat het avondeten is van morgen, dat het hondeneten bijna op is, dat je een afspraak bij de garagist moet maken om de zomerbanden te vervangen, dat de helft van je kroost naar de dokter moet en de andere helft lege eierdozen nodig heeft voor school.

Degene die de mentale last draagt, weet dan ook waar iedereen in het gezin is of moet zijn, wat de fysieke of emotionele noden zijn van elk gezinslid en welke huishoudelijke taken er moeten gebeuren. Klinkt dat bekend in de oren?

Vier stappen

Volgens onderzoekers kun je vaak 4 stappen herkennen in taken met een zware mentale last: anticiperen, inventariseren, beslissen en opvolgen. We geven een voorbeeld:

Stel, iemand van je gezin is binnenkort jarig.

1. Je denkt er opeens aan dat die verjaardag eraan komt, en dat er daarvoor misschien iets moet gebeuren. Op die manier anticipeer je op de naderende gebeurtenis.
2. Je begint op te lijsten wat je allemaal moet doen om de verjaardag te vieren, gaande van waar het feestje doorgaat tot wat jullie zullen eten en wat de activiteiten zullen zijn.
3. Daarna beslis je en maak je de dingen concreet. De locatie is vastgelegd, er is versiering gekocht, de uitnodigingen zijn verstuurd, en het eten is besteld.
4. Tenslotte zul je niet alleen tijdens het feest zelf een oogje in het zeil houden, maar ook opvolgen wat erna nog moet gebeuren. De genodigden krijgen een aandenken mee naar huis, de cateraar die nog een factuur stuurde, moet betaald worden en bedankingskaartjes moeten worden uitgestuurd.

Zeg dus niet zomaar een verjaardagsfeest tegen een verjaardagsfeest, want het is veel meer dan die ene dag. Het is een heus project waarin je alles moet plannen, uitvoeren en opvolgen. Dé onuitgesproken taak voor moeder de vrouw, zo blijkt…

Waarom blijven vrouwen het huishouden plannen?

Er zijn zeker uitzonderingen, maar laten we eerlijk zijn… De was en de plas is vaak voor de vrouw des huizes. Uit cijfers blijkt dat de mentale last van het huishouden bij (hetero) koppels het vaakst op de schouders van de vrouw valt. Als jij en/of je partner stereotiepe genderrollen meekregen vanuit de eigen jeugd, worden dit soort patronen doorgegeven van generatie op generatie. Deel jij thuis de lakens uit op vlak van het huishouden? Dan is de kans groot dat de (groot)moeders van je (schoon)familie dat ook deden, en dat je het onevenwicht onbewust zelf in stand houdt.

Volgens onderzoek proberen koppels vaak zelf een verklaring te zoeken voor de traditionele rollenpatroon in het eigen gezin. Zo wordt er vaak gedacht dat het onevenwicht komt doordat de man een zwaardere job heeft, of dat de vrouw meer geïnteresseerd en bekwaam is in het huishouden en de organisatie ervan. Dat laatste is simpelweg niet waar: vrouwen zijn niet beter in het managen van het huishouden, het wordt gewoon van hen verwacht.

Vrouwen krijgen het dan ook harder te verduren als hun huis niet netjes is of als de kinderen er slordig uitzien. Uit onderzoek blijkt dat als je een foto van een opgeruimde woonkamer toont en vermeldt dat die van een vrouw is, ze als minder netjes wordt ervaren dan wanneer werd gezegd dat de kamer door een man bewoond wordt. We zijn met z’n allen dus veel strenger voor vrouwen dan voor mannen wat betreft het huishouden.

Wat kun je doen?

Tijd om komaf te maken met die stereotiepe rolverdeling! Hieronder 5 tips om de mentale last van het huishouden te verlichten.

1. Schets het probleem via voorbeelden

Voor je met je partner in discussie gaat over de rolverdeling kan het helpen om het begrip ‘mentale last’ te leren begrijpen. Misschien kent je partner het concept niet echt. Deel bijvoorbeeld dit artikel of verwijs naar deze herkenbare cartoon met als titel ‘Had het dan gevraagd…’ om het begrip luchtig aan te brengen.

2. De huishoud-battle: doe de test

Ben je benieuwd of jij effectief de mentale last van het huishouden draagt? Dan kunnen jij en je partner de proef op de som nemen en deze test invullen. Zo’n test kan een onevenwicht objectiever in beeld brengen, waardoor je makkelijker het gesprek kunt starten.

3. Schrijf op wat je doet

Hou een lijstje bij van alle huishoudelijke to do’s die in je hoofd ronddwalen. Deel het lijstje met je partner en toon op die manier hoe de mentale last er concreet kan uitzien. Bespreek welke taken je partner kan overnemen. Dat kunnen kleine dingen zijn, zoals doorgeven wanneer bepaalde voedingswaren of benodigdheden op zijn. Benadruk dat het niet louter gaat om de evenredige verdeling van huishoudelijke taken, maar over het onevenwicht in het management van het huishouden.

4. Let it go, let it goooo…

Als je partner delen van het huishoudmanagement op zich neemt, zul je de controle effectief uit handen moeten geven. Dat is zeker niet altijd makkelijk… Als je partner er bijvoorbeeld voor zorgt dat de kinderen ’s morgens gekleed zijn, zul je moeten loslaten dat die ene bloemetjestrui niet op die broek met dinomotief past. Zolang je kroost deftig gekleed is (lees: niét in een onesie met kapotte rits) voor het weer, kan de schooldag beginnen!

5. Give yourself a break

Probeer minder hooi op je vork te nemen en verwacht van jezelf niet dat je alles moet onthouden. Misschien neemt je partner enkele taken over, misschien ook niet, maar plaats vooral minder op je eigen lijstje. Investeer in de relaties met je partner, kinderen, familie, vrienden en collega’s, en zorg voor jezelf. En dat is veel meer dan één keer per maand een bubbelbad met kaarslicht…

Bronnen: neuropedia.com, volkskrant.nl, harvard.edu

Meer tips voor minder stress:

• Juist ademen: dé hulp bij stress (en bijna niemand die het weet!)
• Hoe help je iemand omgaan met stress?
• Wat vertelt je menstruele cyclus over je gezondheid? De expert legt uit

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!