Nierschade voorkomen: wat kun je zelf doen?
Onze nieren zijn belangrijke organen. Maar wat doen ze eigenlijk en hoe kun je zelf nierschade voorkomen? Deze aandachtspunten hou je maar best in het achterhoofd.
De werking van je nieren
Nieren hebben een grote invloed op onze gezondheid, ze…
- zuiveren je bloed door alle afvalstoffen te filteren zodat deze je lichaam terug kunnen verlaten via de urine. Ze zorgen er bovendien voor dat de gezonde ‘bouwstenen’ zoals rode bloedcellen of eiwitten in je bloed blijven. Er blijven bij nierschade bijgevolg te veel afvalstoffen achter in het bloed;
- Maken hormonen aan. ZO maken de nieren hormonen aan die je bloeddruk regelen. Veel mensen met nierschade krijgen daarom last van een hoge bloeddruk. In sommige gevallen krijg je bloedarmoede;
- regelen de hoeveelheid zout en vocht in je lichaam. Daarom houdt het lichaam van nierpatiënten vaak te veel vocht op;
- maken vitamine D actief. Vitamine D haal je uit zonlicht en bepaalde voedingsmiddelen, maar het zijn de nieren die de vitamine actief maken. Omdat dat bij nierschade niet goed lukt, maakt je lichaam minder vitamine d en dus ook minder kalk aan. Daarom krijg je zwakkere botten en last van botontkalking.
Wanneer spreken we over nierschade?
Als je nieren niet goed meer filteren, heb je nierschade of nierinsufficiëntie. Op dat moment zitten er te veel afvalstoffen in je bloed en zal ook onder andere je bloeddruk ontregeld raken. Hoe hoger het aantal afvalstoffen in je bloed, hoe zieker je zult worden. Acute nierschade na een ongeval, vergiftiging of ernstige infectie kan na een snelle behandeling dikwijls nog hersteld worden. Chronische nierinsufficiëntie is onherroepelijk en evolueert dikwijls naar een volledige nieruitval.
De verschillende stadia van chronische nierschade
- Heel lichte ontregeling van de nieren.
- Lichte ontregeling.
- Je hebt nog 1/2de tot 1/4de over van je normale nierfunctie.
- Je hebt nog 1/4de tot 1/8ste over van je normale nierfunctie.
- De nieren werken helemaal niet meer. Je hebt vanaf nu nierdialyse of een niertransplantatie nodig.
Hoe weet je of je nieren goed werken?
Jaarlijks krijgen duizenden mensen de boodschap dat ze nierproblemen hebben, maar bij beginnende nierschade ervaar je meestal geen klachten. Enkel in je urine -door de aanwezigheid van eiwitten- of bloed kan je huisarts al afwijkingen laten opsporen. Neemt de nierschade toe, dan treden er wel klachten op:
- jeuk
- misselijk zijn, minder zin in eten hebben
- moeheid, hoofdpijn
- slecht slapen of veel slapen
Wanneer loop je meer risico op nierschade?
Hoewel het moeilijk te voorspellen is, zijn er wel een aantal risicofactoren die je een verhoogde kans op nierschade in de toekomst geven.
- Een hoge bloeddruk
- Familiale geschiedenis: komen nierproblemen vaak voor in jouw familie?
- Je leeftijd: hoe ouder je wordt, hoe meer risico je loopt
- Diabetes
- Overgewicht
- Roken
- Veelvuldig gebruik van pijnstillers
Nierschade voorkomen: wat kun je zelf doen?
Omdat chronische nierschade vaak pas later opgemerkt wordt, is het vooral belangrijk om je nieren goed te verzorgen. Wees dus in de eerste plaats ‘lief voor je nieren’. Het goede nieuws is dat je met een gezonde levensstijl het risico al fel vermindert.
Eet gevarieerd en gezond
Gebruik je gezond verstand en probeer zo evenwichtig mogelijk te koken. Varieer voldoende en vergeet vooral niet voldoende fruit en groenten te eten. Bewerkte voeding laat je maar beter aan de kant.
Beperk je zoutgebruik
Zout kan leiden tot een hoge bloeddruk en een hoge bloeddruk kan schadelijk zijn voor je nieren. Zeker als er al nierschade is, is zout een echte boosdoener. Probeer je zoutinname dus te beperken. Er zijn voldoende andere kruiden die je kunnen helpen om je gerechten op smaak te brengen, toch?
Streef een gezond gewicht na
Het hoeft niet te verbazen dat ook overgewicht je nieren onder druk kan zetten. Diabetes en hart- en vaatziekten zorgen er bovendien ook voor dat je een verhoogd risico op nierschade hebt. Lukt het je maar moeilijk om je gewicht onder controle te houden? Ga dan zeker geen crashdieet volgen, maar roep de hulp in van een diëtist.
Beweeg voldoende
Elke dag een halfuur bewegen volstaat. Je hoeft dus heus niet extreem te gaan sporten. Spring bijvoorbeeld eens een kwartiertje op je fiets en maak aan het einde van de dag nog tijd voor een wandeling aan een stevig tempo van een kwartier. Alle kleine beetjes helpen!
Stop met roken en matig je alcoholgebruik
Ook dit is geen nieuw advies. Sigaretten en alcohol zijn slecht voor je gezondheid, dus kun je er maar beter mee oppassen. Helemaal stoppen met roken is natuurlijk het beste voor je gezondheid, zeker op lange termijn.
Bronnen: ZOL, gezondheidenwetenschap.be, gezondheid.be, UZ Gent
Meer tips om te werken aan een gezonde levensstijl:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!