Altijd te laat komen: wat doe je eraan?
Er zijn twee soorten mensen: er zijn er die altijd mooi op tijd zijn of liefst zelfs een beetje te vroeg, en dan heb je mensen die meestal te laat komen en de rest laten wachten. Maar waarom komen sommigen altijd te laat en wat kun je eraan doen?
Redactrice Goele komt altijd te laat
Goele: “Ikzelf behoor tot die tweede groep. Het is vervelend om toe te geven, maar hoewel ik me al tig keer voornam om vanaf nu altijd op tijd te komen, slaag ik er toch nog regelmatig in om de tijd verkeerd in te schatten of simpelweg te laat te vertrekken. Dat ik een keertje langer moet doorwerken omdat ik wat later op kantoor aankwam is geen probleem, maar op vergaderingen is het niet sociaal om collega’s te laten wachten, en vriendinnen die netjes op tijd zijn, ergeren zich ongetwijfeld soms aan mij. Om nog maar te zwijgen van de stress die ik had toen ik vorig jaar op het nippertje – en door hard te rennen – mijn vliegtuig haalde.
Nu ik een kind heb, is het nog moeilijker. Hoe doen andere mama’s dat, zichzelf en een baby op tijd aankleden? Ik heb me de vraag de laatste maanden al vaak gesteld. Hoewel ik werk met maand-, week- en dagplanningen, loopt het nog steeds soms mis, en kom ik toch te laat. Gelukkig ben ik niet alleen. Volgens laatkomer Grace Pacie, auteur van het boek ‘Late!‘ heeft maar liefst 1 op 5 moeite met op tijd komen. Grace heeft er haar beroep van gemaakt om mensen te leren omgaan met tijd. Ze deed jarenlang onderzoek naar het thema omdat ze zelf te laat kwam. Volgens haar is het een kwestie van training.
Vriendinnen die netjes op tijd zijn, ergeren zich ongetwijfeld soms aan mij. Om nog maar te zwijgen van de stress toen ik vorig jaar op het nippertje – en door hard te rennen – mijn vliegtuig haalde
Waarom komen we te laat?
De Nederlandse Vera Spaans schreef enkele jaren geleden ook een boek over laatkomers. “Een van de oorzaken is tijdblindheid, het onvermogen om tijd in te schatten”, omschrijft ze in ‘Te laat‘. Mensen die tijdblind zijn, zijn zich simpelweg niet bewust van het feit dat de minuten voorbij tikken en dat ze dreigen te laat te komen. Ze worstelen met de perceptie van tijd. Ze laten bijvoorbeeld ook het bad overlopen of eten aanbranden omdat ze niet kunnen inschatten hoe lang de kraan precies openstond of hoe lang het eten al stond te pruttelen. “Tijdens een onderzoek waarbij aan deelnemers werd gevraagd om op 1 minuut af te tikken, was er een groep die gemiddeld op 58 seconden aftikte, terwijl een andere groep gemiddeld op 77 seconden uitkwam. Dat lijkt een klein verschil, maar reken het maar even om, de groep die op 77 seconden uitkwam, staat zo’n twintig minuten met zijn vingers te draaien als hij een afspraak had met iemand uit de ‘late’ groep.”
Mensen die tijdblind zijn, zijn zich simpelweg niet bewust van het feit dat de minuten voorbij tikken en dat ze dreigen te laat te komen
Wie heeft er dan vooral last van? Mensen die ADHD of autisme hebben, personen die het mentaal moeilijk hebben en bijvoorbeeld worstelen met een depressie of angsten of tegen een verslaving vechten. Ook wie last heeft van perfectionisme, kan al eens te laat komen omdat hij of zij een taak niet kan neerleggen.
Vorm van onbeleefdheid
Toch zijn er ook mensen die zich prima in hun vel voelen en toch altijd te laat komen. Volgens Vera Spaans zijn er verschillende oorzaken. “Zo zullen ochtendmensen gemakkelijker op tijd aankomen op het werk dan avondmensen. En dan zijn er de culturele bepalingen: in Mexico is laatkomen veel meer aanvaard dan pakweg in Japan. In Westerse landen wordt 14 minuten te vroeg en 7 minuten te laat als acceptabel geacht.
Daarnaast zien we ook de factor interesse: als je minder geïnteresseerd bent in iets, zul je gemakkelijker te laat komen. En als je niet heel hard staat te springen om met iemand af te spreken, zul je bij die persoon gemakkelijker te laat komen. Dat verklaart ook waarom je toch die vlucht haalt of op tijd bij dat belangrijke sollicitatiegesprek bent. Ten slotte haten sommige mensen het om zelf te moeten wachten, ook dat kan een reden zijn om te laat te arriveren.”
Als je minder geïnteresseerd bent in iets, zul je makkelijker te laat komen. Dat verklaart ook waarom je toch op tijd bij dat belangrijke sollicitatiegesprek kunt zijn
Het effect van laatkomen
Redactrice Goele: “Zelf kom ik niet te laat omdat ik weinig respect heb voor mensen, het is ook meestal niet omdat ik niet zoveel zin heb. Maar zo kan het wel overkomen bij anderen, omschrijft Vera Spaans in haar boek. Te laat komen kan overkomen alsof je iemand niet belangrijk vindt. En dat brengt een schuldgevoel met zich mee. Maar er zijn ook andere gevolgen. Zo zal iemand die te laat is op een vergadering of sollicitatiegesprek nog even moeten landen: hij zit nog vol stress en moet even op adem komen. Goede ideeën en productiviteit komen bijgevolg pas later. Met andere woorden: die persoon is minder productief.
Ik gaf al veel geld uit aan planners en agenda’s, volgde al verschillende cursussen timemanagement, en ben er al beter in geworden. Toch slaag ik er nog af en toe in om te laat te komen of afspraken te vergeten omdat ik overboekt ben. Moet ik alle hoop opgeven?” Vera Spaans stelt gerust. Zelf is ze beter geworden in op tijd komen. Eigenlijk heeft het allemaal te maken met groeimindset. “Veel mensen denken dat te laat komen bij hun identiteit hoort, dat het nu eenmaal zo is. Maar het is vast en zeker te leren. Door een goede planning te maken, te weten hoe lang iets duurt en je ernaar te schikken.”
Laatkomer zijn is geen identiteitskenmerk. Op tijd komen kun je leren, maar voor de een vergt het meer moeite dan voor de ander
Wat met te vroeg komen?
Redactrice Goele: “Ik ben jaloers op mensen die stelselmatig goed plannen en nooit ergens te laat komen. Meer zelfs: ik link succes met het vermogen om heel goed te plannen. Toch vind ik het vervelend als mijn bezoek een halfuur te vroeg op de bel drukt, terwijl ik nog volop met de voorbereidingen bezig ben. “Te vroeg komen is ook niet alles“, zo lees ik in het boek van Vera Spaans. Meer zelfs: het kan stress bezorgen aan degene die nog even druk bezig is. Ook in een kantooromgeving: als je een halfuur te vroeg bij een klant arriveert, vindt die het misschien ongemakkelijk dat hij of zij je nu zo lang moet laten wachten. “
Zo kom je vanaf nu op tijd
Te vroeg is niet goed, maar te laat ook niet. Hoe je vanaf nu wel op tijd kunt geraken? Dit zijn enkele tips van Vera Spaans & Grace Pacie:
1. Wees je bewust van het probleem
“Wees bewust van het feit dat je vaak te laat komt en zoek uit waarom dat komt. Weet je dat je altijd vijf minuten verliest omdat je rondlummelt en nog even iets moet zoeken? Reken die tijd dan mee in je planning.”
2. Ga na hoelang je routines duren
“Laatkomers onderschatten vaak hoe lang iets in beslag neemt. Klok daarom eens hoelang je nodig hebt. Hoelang duurt het om tot je werk te geraken? Hoeveel minuten kost het om bij die vriendin aan te komen? Vergeet ook niet te timen hoelang je nodig hebt om je klaar te maken en effectief te vertrekken. Verwerk die informatie vanaf nu in je planning.”
3. Maak een plan
“Maak een realistische dagplanning aan de hand van de duurtijd van je routines. Wees niet overoptimistisch over hoelang iets in beslag zal nemen. Een melding op je telefoon kan helpen om belangrijke afspraken niet uit het oog te verliezen.”
4. Betrek andere mensen
“Moet je op tijd op een trouwfeest zijn of wil je niet te laat op een begrafenis komen? Betrek dan bijvoorbeeld je partner. Hij of zij kan zorgen dat je wel op tijd vertrekt. Vind je het moeilijk om op tijd op je les pilates aan te komen? Dan kun je misschien voorstellen om een vriendin mee te nemen. Dat is goed voor de motivatie én geeft je een extra reden om op tijd te komen.”
5. Zorg voor een voorspelbare plek
“Moet je nog op zoek naar je die sleutels of weet je niet waar je gisteren je jas hebt gehangen? Geef telefoons, sleutels, jassen… een vaste plek.
6. Geef jezelf een vroegere deadline
“Een trouwfeest waarop je getuige bent of een heel belangrijke afspraak op het werk… Het is slim om jezelf een vroegere deadline te geven. Dat kan op twee manieren: het uur vervroegen in je agenda of afspreken met iemand op een carpoolparking om samen te rijden bijvoorbeeld. Dat geeft je extra druk om al op tijd op die parking te geraken, bovendien is je co-piloot misschien beter in timing.”
7. Voorzie iets voor tijdens het wachten
“Verlies je liever geen tijd? Neem iets mee om je nuttig bezig te houden als je even moet wachten. Een boek dat je wilt lezen bijvoorbeeld, of je laptop om nog even wat te werken.”
8. Stop als het goed genoeg is
“Perfectionisme kan je vertragen. Is iets goed genoeg en moet je ergens dringend naartoe? Durf dan een punt te zetten en je taak af te ronden.”
Meer lezen? ‘Te Laat’ van Vera Spaans is uitgegeven door Das Mag en hier te koop voor € 15. ‘Late! A Timebenders guide to why we are late and how we can change’ van Grace Pacie is onder andere hier verkrijgbaar.
