Wat doet je schildklier met je gewicht? De expert legt het uit
Kom je bij of val je af zonder duidelijke oorzaak? Misschien is je schildklier dan wel de schuldige. Hoewel het maar een klein orgaan is, speelt ze een ontzettend belangrijke rol in je lichaam. Dokter Joke Marlier van de dienst endocrinologie in het UZ Gent legt uit wat de relatie is tussen schildklier en gewicht.
Welke invloed heeft de schildklier op je gewicht?
Dokter Joke Marlier: “De schildklier speelt een cruciale rol in onze stofwisseling (metabolisme), ze beïnvloedt verschillende vitale lichaamsfuncties en draagt bij tot ons energiepeil.”
Te trage schildklier
“Wanneer de schildklier te traag werkt (dat heet hypothyreoïdie), verloopt ons metabolisme dus trager. In dat geval kun je het koud krijgen, vermoeid zijn, maar kan ook je gewicht toenemen.
Je zult niet plots meer dan 20 kilogram bijkomen door een traag werkende schildklier, maar het kan wel om enkele kilo’s gaan. Mensen die op consultatie komen en denken dat ze heel erg zwaar zijn geworden door schildklierproblemen, moeten we meestal ontgoochelen. Mogelijk is er dan toch een ander probleem.”
Te snelle schildklier
“Bij een te snel werkende schildklier (of hyperthyreoïdie) gaat het lichaam als het ware in overdrive. Dan vliegen de kilo’s er dikwijls heel makkelijk af terwijl de eetlust wel vaak toeneemt.”
En omgekeerd: welke invloed heeft gewicht op de schildklier?
“Gewicht heeft een grote invloed op de werking van ons lichaam. Bij patiënten met anorexia nervosa zien we dikwijls dat de menstruatie wegvalt door hormonen die onderdrukt worden. Ook de schildklier werkt op basis van hormonen. En bij ondergewicht zien we dus ook vaak een invloed op de werking van de schildklier.
De aansturing vanuit de hypofyse (een orgaan in onze hersenen dat onze hormonen naar de rest van het lichaam stuurt) loopt dan minder vlot. Een bloedanalyse kan dan een beeld tonen van een te traag werkende schildklier. Dit vereist wel meestal geen behandeling.”
Kun je toch afvallen bij een te traag werkende schildklier en omgekeerd?
“De behandeling van een te traag werkende schildklier is relatief eenvoudig, namelijk het toedienen van schildklierhormoon. In het begin is het wat zoeken naar de juiste dosis. Maar eenmaal die op punt staat, loopt dit dikwijls zonder veel problemen en voelen de meeste patiënten zich na enkele weken toch al een stuk beter. Natuurlijk is er dan om af te vallen ook een gezond voedingspatroon en voldoende lichaamsbeweging nodig. Het kan soms helpen om je daarbij te laten begeleiden door een diëtist of een bewegingscoach.
Bij een te snel werkende schildklier zal er in eerste instantie ook een medische behandeling nodig zijn om het onderliggende probleem aan te pakken. Wanneer de schildklier weer normaal werkt, zul je vrij snel terug op je oorspronkelijke gewicht komen.”
Kan voeding de werking van de schildklier beïnvloeden?
“Ja, voor de aanmaak van schildklierhormoon is jodium essentieel. Als we dus onvoldoende jodium opnemen via de voeding, moet onze schildklier extra hard werken om voldoende schildklierhormoon aan te maken. In dit geval kan de schildklier onder andere toenemen in grootte, het zogenaamde ‘kropgezwel’.
Dat is ook de reden dat het voor bakkers in België een verplichting is om met jodium verrijkt zout te gebruiken. Jodium is onder meer ook terug te vinden in zeevruchten, vette vis zoals makreel en zalm en bepaalde groenten zoals zeekraal.
Omgekeerd moet je al heel erg je best doen om een te snel werkende schildklier te ontwikkelen door een te hoge jodiuminname via voeding.”
En wat met supplementen?
“Wanneer je schildklierhormoon inneemt in combinatie met ijzer -of calciumsupplementen omwille van een tekort, neem je deze preparaten best steeds gescheiden van elkaar in. Die supplementen kunnen immers de werking van schildklierhormoon negatief beïnvloeden.”
Nog meer weten over hormonen en hun effect op het lichaam? Lees dan het boek ‘Hormonen onder controle’ van Prof. Dr. Guy T’Sjoen, diensthoofd endocrinologie van het UZ Gent.
Lees ook alvast deze artikels over hormonen:
- Hormoontherapie (HST): dit moet je weten over hormonen tijdens de menopauze
- Een lesje in hormonen: wat moet je allemaal weten?
- Hormoonverstoorders: wat is het en zijn ze echt zo slecht voor ons?
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!