Eindeloos scrollen op sociale media? Zo stop je ermee!

We doen het waarschijnlijk allemaal: doelloos scrollen op sociale media. We maken de duimbeweging talloze keren per dag op Facebook of Instagram. Maar worden we daar nu gelukkiger van? Hoe verslavend is het, en hoe kunnen we ermee stoppen? We zochten het uit!

Eén uur in een oogwenk

Stel het jezelf even voor: op een drukke dag op het werk krijg je een Facebook-melding. Als ontspannende pauze neem je ‘even snel’ een kijkje, en voor je het weet is er bijna een uur gepasseerd. Waarschijnlijk bekeek je post achter post, terwijl je werk ongeduldig op je wacht. We zijn er bijna allemaal schuldig aan, zo blijkt. Want onderzoek vertelt ons dat 77% van de werknemers op sociale media zit tijdens een werkdag, soms tot meerdere uren per dag. Nochtans zal niemand zich ’s ochtends voorgenomen hebben een uur op Instagram te scrollen tijdens de werkuren.

Wat is er mis mee?

Je kunt je wel afvragen of er eigenlijk iets mis is met een uurtje grappige kattenfilmpjes als je daar zin in hebt. Op zich niet. Het wordt pas een probleem als je merkt dat de sociale media je weerhouden van andere nuttige of kwaliteitsvolle activiteiten zoals gesprekken met je partner, op tijd gaan slapen of je job.

Waarom scrollen we?

Misschien merkte je zelf al dat je vaak aan dat schermpje gekluisterd bleef, maar kon je er niet meteen een einde aan maken. Hoe komt het dat we blijven scrollen, ook al weten we beter?

1. Gevoel van geluk

Socialemedia-apps zorgen voor een instant goed gevoel van beloning en geluk. De neurotransmitter dopamine is daar verantwoordelijk voor. Ook shoppen, drugs, lekker eten en seks zorgen voor een toename van de neurotransmitter. Je krijgt op korte termijn een goed gevoel, maar dat blijft dus niet voor lang. Het probleem is vooral dat elke piek wordt gevolgd door een terugval. Bovendien blijf je ook steeds op zoek gaan naar een sterkere kick, waardoor het verslavend werkt.

Op lange termijn staat die dopamine-rush een geluksgevoel juist in de weg. Waardevolle en kwaliteitsvolle verbindingen met anderen dragen bijvoorbeeld wél bij tot echt geluk.

2. Herkenbaarheid

Een aantal factoren blijken er voor te zorgen dat je blijft scrollen door media, filmpjes of video’s op sociale media:

• De hoeveelheid posts die je al bekeek en de gelijkenis tussen die posts: je zou denken dat je na twee kattenfilmpjes er de buik van vol hebt, maar niets is minder waar. Onbewust ben je meer geneigd te blijven kijken, als je ooit al een reeks gelijkaardige posts hebt bekeken op sociale media.
• Het feit of je de posts aansluitend na elkaar bekeek of niet: wie twee of meer posts meteen na elkaar zag, is meer geneigd om dat te blijven doen. Mensen bij wie het scrollen voorheen werd onderbroken om welke reden dan ook, zullen ook in de toekomst sneller stoppen met kijken op eigen initiatief.

Al dit onbewuste gedrag is vooral gestuurd door het gevoel van herkenbaarheid. Hoe meer we vertrouwd zijn met een bepaald type sociale media en posts, hoe leuker we het vinden.

3. Algoritmes serveren posts op jouw maat

Je kijkgedrag wordt nauwgezet geregistreerd door bijna alle apps die je op de smartphone gebruikt. De algoritmes van alle sociale media maken er handig gebruik van door steeds weer posts op maat van je voorkeuren te blijven voorstellen. De platformen zijn er dan ook voor gemaakt om de consumenten te blijven lokken door de oneindige scrollmogelijkheid en het automatisch starten van posts die passen bij je kijkgedrag. Daardoor wordt je beleving minder onderbroken en kun je zonder al te veel nadenken blijven kijken.

4. Fear of missing out

Daarnaast zorgt het eindeloze karakter van sociale media voor FOMO, de fear of missing out. Je kunt het einde van de posts nooit bereiken, en blijft steeds verder kijken om toch maar niets te hoeven missen. We krijgen er geen overzicht van en worden onzeker van die stroom zonder einde. Het gevolg is dat we last kunnen krijgen van angstgevoelens, met in het ergste geval zelfs een depressie. Om dan nog te zwijgen over de gevolgen van al die onrealistische beelden en schoonheidsidealen.

Stop met scrollen: zo doe je dat

Het goede nieuws is: als we beter begrijpen waarom we in de wereld van sociale media worden gezogen, kunnen we er makkelijker uit ontsnappen:

• Wil je een post bekijken? Bekijk dan effectief die ene post en geen opeenvolgende andere posts.
• Als je toch graag even op je scherm wilt blijven hangen, probeer dan te switchen tussen het onderwerp van de media. Dat filmpje van je collega op Facebook wissel je dus het best af met bijvoorbeeld een filmpje over borduren op Youtube.
• Zoek manieren om het scrollen op sociale media automatisch te onderbreken. Zo is het een heel goed idee om een socialemediatimer in te stellen op je gsm waardoor het kijken automatisch wordt onderbroken.
• Zet alle meldingen af, minstens tijdens je werkuren, tafelmomenten met het gezin of andere belangrijke momenten. Als iemand je echt nodig heeft, zal die jou wel bellen. Want geef toe: was een Facebookmelding ooit al dringend?
• Zet de kat niet bij de melk, of beter: de gsm niet bij de hand. Verberg je gsm op belangrijke momenten, of leg hem tenminste met het scherm gericht naar de tafel.
• Las een happy hour in. Kies een bepaald uur waarop jij en je gezin naar hartenlust kunnen scrollen op sociale media.
• Tenslotte de ultieme tip: verwijder de sociale media van je gsm. Als je de computer moet opstarten om op Facebook te kunnen scrollen, is de kans groot dat je ander amusement opzoekt. Wie het al probeerde, stond ervan versteld hoe makkelijk deze tip lukt. Wel een addertje onder het gras, want nu heel wat andere apps (zoals Booking, Waze en Zalando) aan een sociale media-account gelinkt kunnen zijn, vormt dit een uitdaging.

Deze tips in de praktijk brengen is niet simpel, maar de onbewuste scroller in jezelf zal je eeuwig dankbaar zijn. De meeste mensen ervaren pas na het afkicken van sociale media hoeveel energie je over hebt eens het scrollen werd doorbroken. #tijdvooréchtekwaliteit!

Bronnen: harvardbusinessreview.com, theharvardbrain.com

Meer tips voor een gezonde geest:

• Hier zit muziek in: dit is het effect van muziek op je lichaam
• 7 redenen om geen frisdrank te drinken
• Goeie vraag: is zeelucht echt gezonder?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!