Sporten: zo hou je het veilig en gezond voor je hart
Het is bewezen dat sporten bescherming biedt tegen bepaalde hart- en vaatziekten. Maar hoe hou je het veilig voor je hart? Sportarts Tom Teulingx vertelt ons wat de risicofactoren zijn, en hoe je je voorbereidt op intensieve sportactiviteiten.
Veel mensen ‘voelen weleens iets’ tijdens het sporten. Wanneer moet je je zorgen maken?
Sportarts Tom Teulingx: “Mensen denken dat pijn bij sport hoort, maar dat is helemaal niet waar. Elke vorm van spierpijn betekent spierafbraak, en is dus schadelijk voor je conditie. Na een rondje lopen helemaal uitgeput en buiten adem zijn, is niet goed voor de conditieopbouw en mogelijk ook niet voor je hart. Dan heb je veel te intensief gesport.
Om de intensiviteit van het sporten bij te houden, kun je gebruik maken van een hartslagmeter of – eenvoudiger – je houden aan de ‘babbelgrens’: je moet in staat zijn om op een normale manier met iemand te kunnen praten.”
Wanneer loop je een hoger risico op incidenten omwille van hartproblemen?
Tom Teulingkx: “Jongeren onder de 35 jaar lopen risico wanneer ze erfelijk belast zijn met hartaandoeningen. Die zijn grotendeels vast te stellen tijdens een sportmedisch onderzoek. Ook zou het een theorie kunnen zijn dat virussen het hart aantasten. Dat moet nog verder onderzocht worden, maar het is dus wel het veiligste om na een periode van ziekte niet meteen weer te gaan sporten.”
“Vanaf je vijfendertigste zit je theoretisch gezien in de risicogroep voor hartproblemen, al blijft een hartaanval tijdens het sporten uitzonderlijk. En bedenk wel: je loopt misschien een iets hoger risico op een hartaanval als je sport dan wanneer je in je zetel zit, maar op lange termijn is bewegen veel beter voor je gezondheid.”
Hoe kun je hartproblemen voorkomen?
“Gezond eten, niet roken, je alcoholgebruik matigen en alert zijn voor overgewicht. Dat, stress, erfelijke belasting en een hoge cholesterol zijn namelijk de risicofactoren voor een hartaanval. Wat overgewicht betreft, kun je zelf makkelijk berekenen of je risico loopt: meet met een lintmeter je omtrek ter hoogte van je navel. Die kan beter niet hoger zijn dan 94 centimeter bij mannen en 80 centimeter bij vrouwen (vanaf 88 centimeter verdrievoudigt je sterfterisico).”
Behoren vrouwen in de overgang tot een aparte groep?
“Ja, zeker! Vrouwen in de overgang ondergaan heel wat hormonale veranderingen die belangrijk kunnen zijn voor hun hart. Ze stapelen ook makkelijker vet op waardoor ze meer kans lopen op overgewicht. Maar laat dat sportende vrouwen in de overgang niet afschrikken: bewegen in de overgang en menopauze is zeker een goed idee, maar wel op een niet te intensieve manier.”
Is het nuttig voor mensen die risico lopen om zich eerst te laten screenen door een huisarts of cardioloog?
“Ik denk het wel. Een hartaanval krijgen tijdens het sporten is echt uitzonderlijk: het overkomt ongeveer 5 op de 100.000 mensen. Maar als iedereen met risicofactoren zich preventief laat onderzoeken, kunnen we dat getal herleiden tot 1 op de 100.000. Zo’n onderzoek is nuttig vanaf 14 jaar. Voor mensen met risicofactoren die ouder zijn dan 35, kan een inspanningstest worden aangeraden. Daarbij wordt gecontroleerd of er tijdens een inspanning geen zuurstoftekort is naar het hart.”
Ons lichaam geeft ons hints wanneer het niet goed gaat, maar luisteren we daar ook naar?
“Meestal worden signalen niet herkend, noch door de omgeving noch door het slachtoffer zelf. Buiten bewustzijn raken tijdens of na het sporten, een onregelmatig hartritme en pijn in de borstkast zijn duidelijke tekenen dat er iets aan de hand is, en dat je het best eens langs de dokter gaat.”
5x tips om gezonder te sporten
- Kies een sport die je leuk vindt en die je kunt volhouden. Maar ga niet te intensief sporten en bouw voldoende pauzemomenten (en rustdagen) in.
- Op sportkeuring.be vind je een vragenlijst die je kunt invullen om te kijken of een bezoek aan de (sport)arts nuttig is.
- Sport liever niet als je ziek bent geweest of koorts hebt gehad. Je neemt het best evenveel dagen rust als je koorts hebt gehad!
- Let op je voeding, rook niet, drink met mate en probeer je gewicht onder controle te houden.
- Leg je ambities niet te hoog. Sport moet eerder een ontspanning dan een inspanning zijn.
Tekst: Eline Schaerlaecken
Lees ook:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!