Zo herken en benut je je sterktes

Of je nu goed kunt plannen, een uitstekende kok bent of een kei in tuinieren: iedereen heeft z’n eigen sterktes. Toch kunnen we niet altijd even vlot benoemen waar we goed in zijn. Of hebben we er niet altijd even veel aandacht voor. Is dat bescheidenheid? Of een gebrek aan zelfkennis? De expert legt uit.

Je sterktes kennen en kunnen benoemen: waarom is dat zo belangrijk?

Eline De Decker, expert mentaal welbevinden bij Vlaams Instituut Gezond Leven vzw: “Door je sterktes te kennen en op een positieve manier naar jezelf te kijken, ga je je krachtiger én gelukkiger voelen. Je krijgt meer energie en voelt je beter in je vel. Dat komt omdat je dan vanuit die positieve (maar ook wel realistische!) blik op jezelf, je sterktes kunt inzetten om jezelf verder te ontplooien. Of beter nog: om anderen te helpen. Wat op zijn beurt weer een positief effect heeft op je geluksgevoel.”

Wat kunnen je sterktes zijn?

“Denk bijvoorbeeld aan je organisatietalent bij het opmaken van de gezinsplanning. Je ontembare energie om kinderen te entertainen. Of je perfectionisme dat je helpt om foutjes op je werk op te speuren.”

Waarom vinden we het vaak zo moeilijk om onze sterktes te benoemen?

“Sommige mensen blokkeren helemaal op de vraag: ‘Waar ben je trots op?’, terwijl anderen onmiddellijk vijf positieve eigenschappen kunnen opsommen. Heeft dat te maken met bescheidenheid? Ik denk van niet. Want waarom zou je niet bescheiden kunnen blijven en tegelijk toch je sterktes kennen en inzetten? Bescheidenheid en trots hoeven geen tegengestelden te zijn.

Het feit dat sommige mensen direct een antwoord klaar hebben op de ‘trots’-vraag en anderen niet, heeft veel meer te maken met oefening dan met persoonlijkheidskenmerken. Als je van jongs af aan die vraag krijgt en/of aangemoedigd wordt om je sterktes te leren kennen, ga je die op latere leeftijd ook makkelijker kunnen aanhalen.

Maar ook wanneer het je als kind nooit werd geleerd om trots te zijn op jezelf en je sterktes te benoemen, kun je dit later nog oefenen. Hier vind je bijvoorbeeld zo’n ‘Leer je sterktes kennen’-oefening.”

Is een sterkte hetzelfde als een positieve karaktertrek? Of is er een verschil?

“‘Sterkte’ is een breder begrip dan een positieve karaktereigenschap. Bij positieve karaktertrekken denken we onmiddellijk aan zaken zoals enthousiasme, empathie, doorzettingsvermogen. Terwijl sterktes ook kunnen gaan over dingen waar je goed in bent, zoals fietsen, koken, planten verzorgen, …”

Is het iets wat aangeboren is? Of kun je ook leren om een sterkte (verder) te ontwikkelen?

“Het is een misvatting dat je geboren wordt met een vaste set sterktes en kwaliteiten. Er zijn zeker eigenschappen waar je van bij je geboorte aanleg voor hebt, maar dat is niet het volledige verhaal. Door op te groeien, in interactie te gaan met anderen en door (leer)ervaringen op te doen, ontwikkel je nieuwe sterktes en talenten. Met andere woorden: iedereen heeft sterktes, alleen heeft niet iedereen er evenveel aandacht voor.”

Hoe komt dat?

“Dat kan doordat je in je kinder- en jeugdjaren simpelweg nooit hebt geleerd om stil te staan bij je sterktes (zie hierboven). Maar evengoed spelen situatiegebonden factoren mee. Ga je bijvoorbeeld door een moeilijke periode? Dan kan het op dat moment heel moeilijk zijn om je eigen sterktes voor de geest te halen omdat je alles – inclusief jezelf- door een negatieve bril bekijkt. Het is een manier van controle proberen houden: telkens kijken naar wat er mis kan gaan, wat je beter zou kunnen doen. Maar je aandacht vooral op de negatieve punten richten, helpt niet voor je mentaal welbevinden.”

Zijn er technieken om je sterktes te ontwikkelen?

“Wat veel invloed heeft op hoe je naar je sterktes kijkt en hoe je deze verder ontwikkelt, is je mindset. Geloof jij dat je sterktes vastliggen? Dan heb je eerder een vaste mindset. Geloof jij dat je kwaliteiten, intelligentie en persoonlijkheid niet vaststaan, maar dat je ze verder kunt ontwikkelen door te leren en ervaringen op te doen? Dan heb je eerder een groeimindset.

Iedereen heeft zowel een vaste, als een groeimindset. Alleen weegt de groeimindset bij de één meer door dan bij de ander. In de onderstaande YouTube-video legt de Amerikaanse onderzoekster Carol Dweck uit wat die groeimindset is en hoe je hem kunt stimuleren.

In de jaren ‘90 en 2000 deed ze enkele baanbrekende studies en experimenten bij leerlingen in de VS. Daaruit bleek dat door kinderen te leren over het concept ‘groeimindset’, begrippen als ‘moeite doen’ of ‘moeilijkheden’, een heel nieuwe betekenis kregen. Ze werden niet meer gezien als ‘falen’ of ‘je eigen fout’, maar wel als een leerervaring of leerproces. Dweck noemt het dan ook de ‘power of not yet’ of ‘de kracht van nog niet’. Door te leren of te lezen over je groeimindset, in Libelle bijvoorbeeld, kun je deze dus meer activeren.”

Wat als je het gevoel hebt dat je nergens écht goed in bent of ergens in uitblinkt?

“Iedereen heeft sterktes, maar soms wordt bij het woord ‘sterkte’ enkel en alleen gedacht aan zaken waarvoor je een medaille krijgt, of een artikel in de krant. Maar niks is minder waar. Sterktes zitten over het algemeen in veel subtielere dingen die maar zelden een plekje in de spotlight krijgen.”

“Je kunt zelf op zoek gaan naar jouw sterktes door oefeningen zoals de ‘Leer je sterktes kennen’. Maar je kunt ook de hulp inroepen van vrienden, familie of collega’s.”

Hoe doe je dat?

1. “Stel aan 3 personen die jou goed kennen en met wie je een fijne relatie hebt de volgende vraag: ‘Wat zijn volgens jou mijn sterktes?’
2. Geef enkele voorbeelden van sterktes zoals humor, leergiering, rechtvaardig, vriendelijk, …
3. Geef de personen die je hebt gekozen voldoende nadenktijd. Soms kan een week tijd ervoor zorgen dat de antwoorden erg verrassend zijn.
4. Laat hen vertellen waarom ze net dat jouw sterkte vinden. Wedden dat er mooie complimenten jouw richting uitkomen?

Wil je het experiment nog geslaagder maken? Vraag jezelf dan eens af waarom je de personen die je koos zo’n warm hart toedraagt. Spreek dit ook uit de volgende keer dat jullie elkaar zien of horen. Zo kun jij ook iets betekenen voor anderen, wat jou op jouw beurt een goed gevoel geeft.”

Aan de andere kant van het spectrum staan je zwaktes: hoe kun je die ombuigen tot sterktes?

“In het leven zijn de dingen niet zwart-wit. Wat een zwakte is in de ene situatie, is een sterkte in de andere. Neem nu perfectionisme. Deze eigenschap kan je helpen om op het werk mooie resultaten af te leveren, maar diezelfde eigenschap kan je doen panikeren of verlammen wanneer er strakke deadlines op je afkomen.

De kunst voor een gelukkig leven zit hem dus onder andere in jezelf beter te leren kennen, je bewust te zijn van je sterktes, valkuilen en groeikansen en je leven en relaties op basis daarvan vorm te geven. Om die reden is het jaarthema van de 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid dan ook ‘Kracht’.

Tijdens de 10-daagse van de Geestelijke Gezondheid, die op 1 oktober van start gaat, roepen verschillende Vlaamse en lokale organisaties samen op om trots te zijn op onze krachten, groot en klein. En om deze krachten ook in te zetten om anderen te helpen. Als we die gewoonte inbouwen in ons dagelijks leven, krijgt ons geluksgevoel volgens de geluksdriehoek een flinke boost.”

Zin om zelf aan de slag te gaan met je krachten?

Neem zeker een kijkje op www.samenveerkrachtig.be. Daar vind je welke acties er de komende 10 dagen in jouw buurt plaatsvinden.

Ook interessant:

• Zelfvertrouwen: tips om meer in jezelf te geloven
• Verbondenheid: wat is het en hoe kun je eraan werken?
• Hoe help je iemand omgaan met stress?

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!