Steunzolen: wanneer heb je ze nodig? En waar moet je op letten?
Zakt de moed je de laatste tijd in de schoenen omdat je steeds meer last hebt van een zeurende, vervelende pijn aan je voeten? Dan kunnen steunzolen je misschien weer op weg helpen. Wat je er allemaal over moet weten, lees je hier.
De ene zool is de andere niet
Podoloog Ingrid Willems: “In elke voet zitten maar liefst 33 gewrichten die elkaar ondersteunen om vlot te kunnen wandelen. Aangepaste zolen kunnen je gewrichten zodanig op elkaar afstellen zodat je voet, mechanisch gezien, vlot kan bewegen.”
In de volksmond wordt in het algemeen over steunzolen gesproken, maar eigenlijk kan er een groot onderscheid worden gemaakt tussen twee soorten: orthopedische en podologische zolen. Samen met je arts kun je de opties bekijken om zo te bepalen voor welk soort zool je best gaat.
1. Orthopedische zolen
Orthopedische zolen worden vooral gebruikt om voetproblemen aan te pakken en kunnen zowel ondersteunend als corrigerend zijn. Volgens de Belgische Beroepsvereniging Orthopedische Technologen worden ze verstrekt na een erkend medisch advies, en zijn ze enkel verkrijgbaar op voorschrift van een gespecialiseerde arts (zoals een orthopedisch chirurg, geneesheer gespecialiseerd in fysische geneeskunde, reumatoloog of pediater).
De arts stelt een diagnose en een medisch behandelplan op waarbij orthopedische zolen kunnen worden voorgeschreven, met als doel je voeten te ontlasten en klachten te verminderen of te voorkomen.
De zolen mogen alleen afgeleverd worden door een erkend orthopedisch verstrekker. Die zorgt voor maatwerk: de zolen worden perfect aangemeten en aangepast aan jouw voeten. In het proces van aanmeten kunnen heel wat technieken worden gebruikt, zoals een afdruk in een schuim (een technische evolutie die evenwaardig is aan de wettelijk verplichte gipsmaatname), 2D- en 3D-opnames en een dynamische en statische drukanalyse.
2. Podologische zolen
Podologische zolen zijn bedoeld om je voeten te sturen en ze op een bepaalde manier te laten bewegen, zodat je makkelijker kunt wandelen of staan.
Podoloog Ingrid Willems: “Om tot de perfecte podologische zolen voor jouw voeten te komen, wordt tijdens een stapanalyse uitvoerig in kaart gebracht hoe je wandelt en op een bepaalde manier beweegt. Niet enkel de beweeglijkheid van je voeten, maar ook die van de gewrichten in je enkels, heupen en knieën wordt gemeten.
De podoloog maakt vervolgens een zool geheel op maat door middel van een afdruk van je voeten in de ‘neutraal’-stand. Dit is de stand waarin je de hiel van je voet zo optimaal mogelijk kunt laten landen, om vervolgens de rest van je voet te laten sturen en op die manier je complete stappatroon maximaal te begeleiden. Vandaar dat podologische zolen soms ‘stuurzolen’ worden genoemd, en orthopedische zolen ‘steunzolen’.”
Voor de afdruk-afname wordt meer en meer gebruik gemaakt van specifieke (3D)-software. Ikzelf werk hiervoor met Borginsole®. Zij hebben een patent op hun software om precies die stand van hiel tot teen op een unieke manier te sturen.”
Wanneer heb je steunzolen nodig?
“Steunzolen kunnen helpen als je last hebt van je voeten, maar ook klachten ter hoogte van je lage rug, heupen, bekken en knieën kunnen er dikwijls mee worden verholpen. Je voeten worden namelijk in een bepaalde stand gezet, en dat heeft ook invloed op alle gewrichten die meevolgen tijdens het wandelen. Ga maar eens voor de spiegel staan: als je op de buitenkant van je voeten wiebelt, zie je je knieën en heupen mee bewegen.
Het kan dus perfect dat je, door een verkeerde stand van je voeten tijdens het wandelen, pijn hebt in andere delen van je lichaam. Pijn die in sommige gevallen dus opgelost kan worden met een zool. In mijn praktijk komen bijvoorbeeld regelmatig mensen langs met rugproblemen die het gevolg zijn van het bekken dat scheeftrekt tijdens het wandelen. Met een zool beweegt je voet en bijgevolg je bekken anders, waardoor de druk op je rug en de pijn kan afnemen.”
Een verkeerd wandelpatroon kan niet alleen pijn in de voeten, maar ook in andere delen van je lichaam veroorzaken.
Zijn steunzolen voldoende om pijn te verlichten?
Podoloog Ingrid Willems: “Het is zeker niet zo dat je, na een consultatie, per se met steunzolen naar buiten wandelt. Uiteraard bekijken we of je gebaat bent bij aangepaste zolen, maar daarnaast geven we ook advies op andere vlakken:
- Schoenadvies: sommige schoenen zijn misschien wel te hoog of te laag voor jou, of passen niet goed rond je voet. Soms kan de juiste schoen, al dan niet met een zool, al helpen.
- Doorverwijzing naar een osteopaat of kinesist: door meer kracht te krijgen in bepaalde spieren, of door bijvoorbeeld rekoefeningen te doen, kun je de pijn verlichten. Daarvoor heb je niet noodzakelijk steunzolen nodig, maar ze kunnen wel helpen. Vaak is het een combinatie van verschillende factoren.”
Wanneer op controle gaan?
Na zo’n twee weken met je nieuwe zolen, ga je weer op controle om te kijken of je goed op weg bent. “Tijdens zo’n follow-up controleren we of de zool doet wat hij moet. Het is de bedoeling dat je ze na een tijdje niet meer voelt zitten. Is dat het geval, dan is het prima om jaarlijks eens op controle te komen. In het algemeen gaan de zolen zo’n vier jaar mee. En ze zijn ook wasbaar in de machine, een groot pluspunt.”
Passen steunzolen in elke schoen?
“Nee, niet elke schoen is gemaakt om aangepaste zolen in te plaatsen. In sneakers heb je vrijwel altijd geluk, maar sandalen zijn een moeilijker verhaal. Al beginnen heel wat fabrikanten meer modellen met een uitneembare zool te ontwerpen. Op die manier kun je er de zolen in plaatsen, zodat je ze niet ziet liggen.
Daarnaast zijn er schoenen waar de zolen misschien wel in passen, maar zich er niet toe lenen. Schoenen als ballerina’s of zeer slappe sneakers raden we bijvoorbeeld ten sterkste af, omdat ze de zolen niet ‘vastnemen’. Op die manier blijft de patiënt zijn eigen wandelpatroon volgen en brengen de zolen niet veel op.”
8x doén met die schoen
Kies voor schoenen waar je zolen in passen en de nodige steun bieden. De podoloog geeft een aantal tips:
- “Zorg er vooral voor dat je schoenen goed passen aan de hiel: die raakt immers als eerste de grond en bepaalt dus hoe de rest van je lichaam zal volgen.
- Respecteer de lengte en breedte van je voeten. Een schoen die knelt, zorgt
voor overdruk en zal pijn veroorzaken. - Je schoenzool is best flexibel en moet kunnen plooien net voor het gewricht van je dikke teen. Zo kun je vlot afrollen, zonder blokkeren.
- Hou de hoogte van je hakken op een maximum van 3 centimeter.
- Ga voor rubber. Die zal de schok bij het plaatsen van je voet beter absorberen.
- Ook leder is een slimme keuze: je voeten kunnen ademen en bovendien is de stof rekbaar, waardoor de vorm van je voet beter gerespecteerd zal worden.
- Sporten? Kies dan voor een specifieke schoen aangepast aan de sport. Lopen doe je bijvoorbeeld met een loopschoen.
- Let op met slippers, want die zorgen ervoor dat je je tenen krult. Na langdurig krullen zullen je spieren en gewrichten zich hieraan aanpassen met vaak klauwtenen (en de bijhorende klachten) tot gevolg.”
Met dank aan podoloog Ingrid Willems (ingridwillems.be) en de Belgische Beroepsvereniging Orthopedische Technologen (bbot.be). Meer info over voetproblemen bij diabetici vind je hier.
Ook over je gezondheid:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!