Rugpijn, bijna iedereen heeft er weleens last van. Logisch dus dat we heel wat reacties kregen op de vraag hoe jullie je rugprobleem hebben aangepakt. Onze experts nemen ze onder de loep.
Rugpijn: onze experts
Onze experts reageren op jullie ervaringen met rugpijn.
- Prof. dr. Lieven Danneels is hoogleraar aan de UGent en zit in de vakgroep revalidatiewetenschappen, onderzoeksgroep SPINE.
- Ilse De Causemaeker is kinesist en osteopaat. Info: ackinos.be.
- Caroline Bouckenaere is dienstverantwoordelijke kinesitherapie en ergotherapie in AZ West Veurne.
1. Sporten is gezond
Elke (48): “Na een infectie met corona had ik helse rugpijn, omdat ik nog maar 10 à 15 % rugspieren bleek te hebben. Ik ging intensief sporten, kweekte spiermassa en viel dertig kilo af. Bloed, zweet en tranen heeft het me gekost, maar ik leef intussen pijnvrij. Fitness kan ik niet meer missen.”
Kinesiste Ilse De Causemaeker: “Eerst en vooral is het een goede zaak dat Elke is afgevallen. Overgewicht zorgt voor extra belasting van je gewrichten, wat een grotere kans geeft op rugklachten. Blijf verder vooral in beweging, ook als je pijn hebt. Dat is cruciaal, zowel bij preventie als bij herstel. Natuurlijk train je met acute pijn beter niet intensief. Maar een lichte wandeling of wat losmakende oefeningen zijn prima.
Voor de algemene gezondheid van je rug is dan weer vooral core stability van belang. Door de spieren van je rug, buik, bekkenbodem, heupen en billen te trainen, hou je je rug gezond, bescherm je je ruggenwervels én krijg je een goede houding. Ook lopen, fietsen, wandelen en zwemmen zijn goed. Je versterkt je spieren én verbetert je bloedsomloop en uithouding.
Sport je echt niet graag, zorg dan op z’n minst voor voldoende variatie. Sta regelmatig recht, neem de trap, telefoneer al wandelend en neem zo vaak mogelijk de fiets. Het is voor je rug beter om elke dag genoeg af te wisselen, dan de hele week aan je bureau te zitten en één uur intensief te sporten.”
Prof. Lieven Danneels vult aan: “Rugklachten na corona zien we vaker opduiken. Elke infectie – of het nu gaat om griep, een verkoudheid of corona – heeft lichamelijke gevolgen en kan hierdoor tot rugklachten leiden, zeker als je rug al gevoelig is. Daarnaast heeft de coronapandemie ervoor gezorgd dat we ons lichaam vaak op een heel andere manier zijn gaan belasten. Zo is je thuisbureau misschien niet zo goed uitgerust als dat op kantoor, vielen heel wat bewegingsvormen weg en kwamen mensen met een actief beroep in technische werkloosheid terecht. Logisch dat dit gevolgen heeft.”
Vaak ben je niet enkel gebaat bij oefeningen of kinesitherapie, maar kijk je best ook naar je levensstijl
2. Yoga is een wondermiddel
Ivette (66): “Na jarenlang medicatie te nemen en kinesitherapie te volgen zonder veel resultaat, heb ik yoga ontdekt. Een wondermiddel voor mijn rug. Ik neem al acht jaar geen pijnstillers meer.”
Kinesiste Caroline Bouckenaere: “Yoga werkt in op je algemene lichamelijke gezondheid. Zowel je uithouding als je soepelheid verbeteren erdoor, maar je stretcht en ontspant ook je spieren. Er bestaan verschillende yogavormen die in mindere of meerdere mate focussen op ademhaling, lenigheid, kracht en meditatie. Bijna elke vorm is in principe goed voor je rug. Wel is het belangrijk om je docent in te lichten over je rugklachten, zodat die aangepaste oefeningen kan geven.”
Begin meteen met enkele simpele yoga-oefeningen tegen rugpijn
3. Pijnstillers kunnen helpen
Haidi: “Voor mij bestaat de wonderoplossing helaas niet: mijn rug is er structureel slecht aan toe. Ik onderging al verschillende operaties, kreeg een ruggenmergvliesontsteking en heb nog steeds pijn. Alleen pijnstillers helpen me door de dag.”
Prof. Lieven Danneels: “Een operatie helpt jammer genoeg inderdaad niet altijd. Meer zelfs: in bepaalde gevallen – zoals bij een discushernia – wordt te vaak geopereerd en blijkt een natuurlijk herstel, weliswaar met professionele ondersteuning, op termijn even efficiënt. Helpt een operatie of behandeling niet, dan kan pijnmedicatie een hulpmiddel zijn. Dat kan wel enkel en alleen onder begeleiding en in overleg met je huisarts, die je medische dossier goed kent. Pijnstillers zijn op zich niet slecht, maar kunnen dat wel worden zonder deskundig advies.”
Ongeacht of je nu een zittend of staand beroep hebt, wissel op z’n minst elk uur van houding en beweeg waar mogelijk
4. Naar de rugschool
Fabienne (43): “Een jaar geleden kreeg ik een hernia aan mijn onderrug. Ik heb van alles geprobeerd: kinesitherapie, pijnstillers, acupunctuur… Tot een specialist me rugschool aanraadde. Intussen zit sessie 33 van de 36 erop, kan ik mijn sokken weer vlotjes aantrekken en heb ik geen pijnstillers meer nodig!”
Prof. Lieven Danneels: “Rugschool bestaat uit een reeks van ‘lessen’ in groep die meestal gegeven wordt door een kinesitherapeut. Je krijgt er info en tips rond de anatomie van de rug, oorzaken van rugpijn, preventie… Maar ze geven je ook advies over dagelijkse bezigheden zoals zitten, tillen en vooroverbuigen én begeleiden je naar een actievere levensstijl met meer beweging.
Veel rugscholen geven daarnaast concrete oefeningen mee voor thuis. Rugschool kun je zowel in het ziekenhuis als in een privépraktijk volgen. Een doorverwijzing is in principe niet nodig: je kunt ook gewoon zo instappen.”
5. Een aangepaste levensstijl
Katrijn (40): “Mijn rugproblemen begonnen twaalf jaar geleden door bekkeninstabiliteit na mijn zwangerschap. Dankzij intensieve rugschool en een goede kinesist geraakte ik verlost van de ergste pijn. Maar ik ging ook gezonder eten en integreerde beweging in mijn dagelijkse leven. Dit jaar liep ik de 10 Mijl van Gent. Elke dag ben ik dankbaar voor wat ik nu kan.”
Prof. Lieven Danneels: “De cocktail van maatregelen die Katrijn hier aanhaalt, vat mooi samen hoe rugproblemen in de praktijk doorgaans worden aangepakt. Vaak ben je niet enkel gebaat bij oefeningen of kinesitherapie, maar is er een holistische aanpak nodig, waarbij ook je gedrag en levensstijl worden bekeken.
Ook na een zwangerschap, want dat is hoe dan ook een ingrijpende gebeurtenis voor je lichaam. Niet alleen zorgt het extra gewicht ervoor dat je houding en de belasting op je lichaam wijzigen en dat je spieren onder druk komen te staan, hormonale veranderingen maken ook de bindweefselstructuren lakser. En dat kan zorgen voor bekkenproblemen.
Gelukkig kunnen we daar met kinesitherapie heel veel aan doen, zowel pre- als postnataal. Rugschool kan daarnaast helpen om je rug weer sterker te maken en na de bevalling meer aandacht te hebben voor je houding en bewegingen. Je belast je lichaam immers op een heel andere andere manier dan voordien, omdat je vaak met een baby rondloopt, die opheft, neerlegt, voedt…”
6. Een stoel op maat
Anja: “Ik vroeg op het werk om een aangepaste bureaustoel en wonder boven wonder ging mijn rug er stukken op vooruit! En dat terwijl ik al jarenlang pijnstillers nam…”
Kinesiste Caroline Bouckenaere: “Als je een zittend beroep hebt, is een goede bureaustoel inderdaad cruciaal. Hij moet je rug goed ondersteunen en de natuurlijke krommingen volgen. Verder is ook je algemene zithouding van belang. Je heupen komen hierbij het best iets hoger dan je knieën. Dat geldt trouwens voor alle zithoudingen, dus ook in de auto of sofa.
Hou je hoofd in het verlengde van je wervelkolom, ontspan je schouders en zorg ervoor dat je voeten steunen op de grond of op een voetsteun. Ook afwisseling is belangrijk. Ongeacht of je nu een zittend of staand beroep hebt: wissel op z’n minst elk uur van houding en beweeg waar mogelijk. Sta je bijvoorbeeld als kapper of leerkracht veel stil, probeer dan ook af en toe eens rond te stappen of tussendoor te gaan zitten.”
Maar wat is nu precies een goede zithouding? Lees het hier
7. De voordelen van fasciatherapie
Karen: “Ik kreeg al een jaar epidurale infiltraties, inspuitingen met een lokaal verdovingsmiddel en een ontstekingsremmer ter hoogte van het ruggenmerg. Tot ik bij mijn kinesist fasciatherapie ontdekte. Dankzij zijn gouden handen kon ik stoppen met de infiltratiebehandelingen.”
Kinesiste Ilse De Causemaeker: “Fasciatherapie slaat de brug tussen de fysieke en mentale aanpak van pijn- en bewegingsklachten. Hoe die therapie er precies uitziet, is afhankelijk van de persoon en diens klachten. Zijn die puur lichamelijk, dan kunnen een manuele behandeling en oefeningen volstaan.
Komt er ook een mentale component bij, zoals bij stressgerelateerde rugklachten, dan wordt die lichamelijke aanpak aangevuld met psychologische begeleiding. Fasciatherapie kan enkel bij een erkend kinesist die hiervoor de opleiding heeft gevolgd. Meer info vind je op fasciatherapeuten.be.”
8. Je anticonceptie onder de loep
Annick: “Jarenlang had ik rugpijn en een tintelend gevoel in mijn benen. Radeloos werd ik ervan. Tot ik voor mijn kinderwens mijn spiraaltje liet verwijderen. Meteen verdween ook de rugpijn!”
Prof. Lieven Danneels: “Een spiraaltje zorgt voor hormonale veranderingen in je lichaam, die een invloed hebben op je baarmoeder en eierstokken. Dat kan op zijn beurt rugklachten geven. Daarnaast is van sommige spiraaltjes geweten dat ze in de eerste maanden als bijwerking buik- en rugklachten kunnen geven.
We zien nog zulke voorbeelden in de praktijk. Zoals een patiënte wier lichaam de spiraal afstootte, wat haar rugklachten bleek te verklaren. Hoewel dat eerder uitzonderlijk is, kunnen zowel de lichamelijke veranderingen als de hormonale gevolgen van zo’n spiraal de oorzaak zijn van je rugklachten. Goed overleg met je gynaecoloog is dus belangrijk.”
9. Eet gezond
Natasja (42): “Na veel medische onderzoeken zonder duidelijk resultaat liet ik onlangs een bioresonantietest doen, een test die zicht geeft op welke voedingsmiddelen een negatieve invloed hebben op je gezondheid op celniveau. Door bepaalde voedingsmiddelen te schrappen, in combinatie met behandelingen bij de osteopaat, geraakte ik stilaan van mijn pijn verlost.”
Kinesiste Ilse De Causemaeker: “Er is zeker een link tussen voeding en rugpijn. Bepaalde voedingsmiddelen kunnen problemen geven aan de darmen, waardoor afvalstoffen in de bloedbaan komen en het immuunsysteem prikkelen. Dat kan leiden tot allerlei klachten zoals hoofdpijn, vermoeidheid, huiduitslag en ook rugklachten.
Het is dus goed om je voedingspatroon onder de loep te nemen en eventueel bijkomend gespecialiseerd onderzoek te laten doen om uit te zoeken of dit de oorzaak is van je problemen. Een osteopaat kan hierbij helpen. Die kijkt verder dan enkel de fysieke regio waar de pijn zit en gaat ook in de rest van het lichaam – de organen, het bindweefselnetwerk en de schedel – op zoek naar blokkades.”
10. De juiste steunzolen
Helmi (57): “Op aanraden van mijn zoon ging ik langs bij de podoloog. Bleek dat tussen mijn beide benen een lengteverschil van 1,5 centimeter zit. Dankzij een aangepaste steunzool sta ik nu – letterlijk – rechter in mijn schoenen en is mijn rugpijn verdwenen.”
Prof. Lieven Danneels: “Niemand is perfect symmetrisch gebouwd. Heel wat mensen hebben een beenlengteverschil, maar niet iedereen heeft daar last van. Meer zelfs: als je lichaam zich aan het verschil heeft aangepast, zou je zelfs rugklachten kunnen uitlokken door het te corrigeren. Maar heb je wél rugpijn en wijst onderzoek uit dat er een verband is met een verschil in beenlengte, dan kan een correctie zeker zinvol zijn en kunnen aangepaste steunzolen absoluut een oplossing zijn.”
Als rugpijn chronisch wordt…
Annemie: “Ik verloor gewicht en werd geopereerd, maar nog elke dag leef ik met rugpijn. Niet weten hoe je moet gaan liggen, niet goed kunnen slapen, niet meer zomaar alles kunnen… Dat weegt mentaal door.”
Prof. Lieven Danneels: “Als rug- of andere pijn chronisch wordt, kan dat mentaal inderdaad heel zwaar zijn. De laatste jaren is hier veel onderzoek naar gedaan en intussen weten we dat chronische pijn zowel het pijnsysteem als de pijnbeleving fundamenteel kan veranderen. Je pijnsysteem wordt hypergevoelig: prikkels die normaal als pijnloos worden ervaren, kunnen toch pijnlijk worden. Emoties en gedachten maken de pijnbeleving dan weer intenser.
Pijneducatie en -coaching kunnen ervoor zorgen dat de cirkel wordt doorbroken en dat je niet langer geleefd wordt door je pijn
Chronische pijn zorgt dus voor lichamelijke veranderingen, zowel in je lichaam als in je hersenen. Toch hoeft dat niet uitzichtloos te zijn. Pijneducatie en -coaching kunnen ervoor zorgen dat de cirkel wordt doorbroken en dat je niet langer geleefd wordt door je pijn. Dat is een proces van lange adem, en er is geen garantie dat je dan pijnvrij door het leven kunt. Het kan er wel voor zorgen dat de pijn enigszins vermindert, je dagelijkse bezigheden beter aankunt en dat je je simpelweg heel wat beter gaat voelen.”
Deze artikels geven je een gezond duwtje in de rug:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!