Waarom verdikken sommige mensen sneller dan andere?
Het is niet eerlijk, maar sommige mensen lijken alles te mogen eten zonder ook maar een grammetje bij te komen. Terwijl jij misschien nauwgezet let op elk hapje dat in je mond verdwijnt, speelt een collega straffeloos chocoladerepen en frisdrank naar binnen. Een snel metabolisme, zo klinkt de verklaring. Maar is dat wel zo? Waarom verdikt de ene persoon sneller dan de andere?
Evenwicht tussen inname en verbruik
Iedereen kent wel iemand die kan eten wat hij of zij wil, maar toch slank lijkt te blijven. Die zal wel gezegend zijn met een ultrasnel metabolisme, denken we dan. De regeling van ons lichaamsgewicht zit echter veel complexer in elkaar dan het hebben van een traag of snel metabolisme. Dat vertelt dokter Karolien Van De Maele, pediater aan het UZ van Antwerpen.
Of je gewicht verliest of bijkomt wordt bepaald door het evenwicht tussen wat je eet, en wat je verbruikt. Met andere woorden: als er meer calorieën binnenkomen dan dat er buitengaan, zal je gewicht toenemen. Er zijn verschillende manieren om calorieën uit je lichaam te krijgen. Enerzijds kun je zelf kiezen voor genoeg beweging en sport, dé manier om energie kwijt te spelen (en bovendien gezond voor je lichaam). Anderzijds worden calorieën ook vanzelf, vanuit je lichaam zelf dus, naar buiten gewerkt.
Metabolisme in rust
Het aantal calorieën dat je lichaam vanzelf verwerkt heeft alles te maken met je basaal metabolisme, of rustmetabolisme. Dat is de energie die je verbruikt voor alle processen die in je lichaam nodig zijn om te (over)leven. Denk maar aan je hart dat het bloed rondpompt, je spieren die ervoor zorgen dat je rechtop blijft zitten of je spijsverteringsstelsel dat je eten verteert. Hoe sneller je metabolisme of stofwisseling is, hoe meer energie je lichaam verbruikt, en hoe meer calorieën je verbrandt.
Het basaal metabolisme kan verschillen van persoon tot persoon, maar hangt vooral af van:
- leeftijd: misschien merk je dat je sneller aankomt nu er wat meer jaren op je teller staan? Dat komt omdat je rustmetabolisme vertraagt naarmate je ouder wordt.
- lichaamssamenstelling: je lengte, vetpercentage en spiermassa beïnvloeden je metabolisme. Hoe meer spieren je hebt, hoe sneller je stofwisseling.
- geslacht: omdat mannen gemiddeld meer spiermassa hebben dan vrouwen, hebben ze vaak een iets hoger metabolisme. Ook zijn er bepaalde vrouwelijke hormonen die ervoor zorgen dat je metabolisme vertraagt.
- erfelijkheid.
Je kunt je rustmetabolisme zelf berekenen. Deze berekening geeft een inschatting van het aantal calorieën dat je op een dag verbruikt, zonder enige extra inspanningen zoals autorijden, tanden poetsen of tv-kijken.
Mensen die veel mogen eten voor ze bijkomen, hebben hoogstwaarschijnlijk een snel metabolisme in rust. Dat kan erfelijk zijn, maar is ook een gevolg van de levensstijl. Uit onderzoek blijkt dat mensen met een actiever leven een snellere stofwisseling hebben. Niet alleen raken ze calorieën kwijt door de beweging zelf, ze hebben ook meer spiermassa gekregen, waardoor ze in rust vanzelf meer energie verbruiken.
Beïnvloed door onze emoties
Tot slot kan je metabolisme dan wel gelijkaardig zijn aan dat van iemand anders, de invloed van je hersenen speelt ook een rol. Je brein reguleert dan ook heel je lichaam en dus ook je eetgewoonten:
- Enerzijds reageren je hersenen op prikkels van binnen in het lichaam zelf, bijvoorbeeld door een hongergevoel uit te zenden als je maag leeg is of pijn als je op je tong hebt gebeten.
- Anderzijds ontvangen ze ook prikkels van buitenaf vanuit je omgeving en emoties. Zo sturen je hersenen niet alleen een hongergevoel uit vanwege een lege maag, maar misschien ook omdat je je vermoeid voelt of ergens pannenkoeken ruikt.
Het is voor sommige mensen moeilijk om het onderscheid tussen beide te maken of weerstand te bieden aan die prikkels van buitenaf, waardoor ze sneller voedingsstoffen nodig lijken te hebben dan anderen. Bijgevolg krijgen ze vaker meer binnen dan nodig en is het evenwicht tussen inname en verbruik verstoord. De principes van intuïtief eten kunnen hier een oplossing bieden.
Conclusie?
Er zijn mensen die een sneller metabolisme hebben dan anderen, al ligt dat voor een deel aan de levensstijl. Ook al kan je niet veel veranderen aan factoren als geslacht, lengte, leeftijd en erfelijkheid, je kunt zelf wél enige invloed op je rustmetabolisme. Wij geven alvast enkele extra tips.
Focus je niet te veel op het cijfer op de weegschaal, maar strek de benen vooral omdat je je beter en sterker zult voelen met meer beweging (en spiermassa). Dat je metabolisme een fikse boost krijgt, is een aangenaam gevolg!
Bron: Universiteit van Vlaanderen, Maastricht UMC+
Meer verrassende artikels voor een goede gezondheid:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!