Goeie vraag: wat is het verschil tussen een zonnesteek en een zonneslag?

In de zomer geeft de zon het beste van zichzelf en daar genieten we met volle teugen van. Maar denk toch goed na vooraleer je de blakende zon intrekt, want een zonnesteek ligt meer dan ooit op de loer. Of was het een zonneslag? Wij leggen het verschil uit, en hoe je ze herkent.

Zonnesteek, zonneslag of hitteslag?

De termen zonnesteek, zonneslag of hitteslag worden vaak door elkaar gebruikt, maar verschillen toch van elkaar. Beide zijn altijd een gevolg van een lange blootstelling van je lichaam aan zon en/of hitte en het bijhorende vocht- en zoutverlies.

We spreken van een zonnesteek als je te lang in de zon zat en er onwel van werd. Wanneer je lang in de brandende zon zit, warmt je lichaam op en moet het warmte proberen kwijtraken. Vooral als je hoofd en nek te veel zonnestralen opvangen, wordt dat een uitdaging voor je lichaam. Als je niet ingrijpt, kan een zonnesteek leiden tot een veel ernstigere zonneslag of hitteslag.

Een zonneslag is wanneer je lichaam te snel en te veel is opgewarmd, waardoor het de lichaamstemperatuur niet meer kan reguleren. Je interne thermostaat wordt ontregeld en je lichaam kan de warmte niet sneller afvoeren dan dat het opwarmt.

Wanneer hetzelfde gebeurt zonder dat de zon ermee gemoeid is, spreek je van een hitteslag. Omdat het zweet op de huid moeilijker kan verdampen in een warme en vochtige omgeving (bijvoorbeeld in tropenwarmte), kan je lichaam oververhit raken. Net daarom is sporten bij warm weer geen goed idee.

Is het gevaarlijk?

Een zonne- of hitteslag is altijd levensbedreigend. Omdat het kan voortvloeien uit een zonnesteek is het belangrijk zo snel mogelijk in te grijpen als je twijfelt of symptomen herkent. Wanneer je lichaamstemperatuur niet snel genoeg daalt, zal vocht zich opstapelen in de hersenen en kan het fataal aflopen. Ook wanneer je temperatuur terug normaal werd, is het gevaar nog niet geweken. Zelfs tot een paar dagen na een zonne- of hitteslag kan er nog fatale orgaanschade of -falen optreden.

De boodschap is dus duidelijk: als je een zonne- of hitteslag vermoedt, ga dan altijd naar de dokter of spoeddienst.

Een zonneslag is ernstiger dan een zonnesteek en moet zo snel mogelijk behandeld worden door een arts.

Hoe herken je het verschil?

Het onderscheid maken is niet altijd simpel, want de symptomen zijn erg gelijkaardig.  Enkele symptomen voel je zowel bij een zonnesteek, als bij een zonne- of hitteslag:

Hoe voorkom je het?

• Ga op de heetste uren van de dag (tussen 12 en 16 uur) uit de zon, zeker met kleine kinderen. Of zoek de schaduw op.
• Bedek je hoofd en nek, met een leuke zomerhoed bijvoorbeeld, zodat er geen directe zonnestraling is.
• Draag goed ademende en losse kledij. Kies vooral voor katoen en linnen. Synthetische materialen laat je het best even achterwege.
• Doe geen (zware) fysieke inspanningen als het erg warm en/of vochtig is.
• Neem af en toe een verkoelende douche.
• Drink voldoende. Transpireer je meer dan je drinkt, dan heb je onvoldoende vocht meer om te verdampen en kun je dus minder goed afkoelen.
• Laat je lichaam stilaan wennen aan de zon. Ga niet meteen vanaf dag 1 uren zonnebaden, maar bouw doorheen je vakantie stilaan op.
• Smeer een rijkelijke laag zonnecrème met een hoge factor, om de twee à drie uur om je huid optimaal te beschermen.

Eerste hulp bij zonnesteek

Toch een zonnesteek opgelopen?

• Voel je één of meerdere van deze symptomen? Wees dan de zonneslag voor, ga onmiddellijk uit de zon en blijf er enkele dagen uit.
• Bedek de blote, eventueel verbrande huid, met natte, koele doeken. Maak ze niet te koud, want dan trekken je bloedvaten samen terwijl je net wilt dat die open staan.
• Drink veel water met kleine slokjes, en vul je zoutgehalte aan met ORS of sportdrank.
• Sommige klachten kunnen tot een aantal dagen aanhouden. Als de symptomen verergeren of niet verminderen binnen de 24 uur, contacteer je een arts. Met kinderen neem je het best sowieso geen risico en ga je meteen naar de dokter.

Een zonne- of hitteslag is ernstiger dan een zonnesteek en moet zo snel mogelijk behandeld worden door een arts.

Bronnen: rodekruis.be, cm.be, gezondheidenwetenschap.be, gezondheid.be

Ook goed om te weten in de zomer:

• Hoeveel zonnecrème moet je smeren? En is factor 50 écht nodig?
• Goeie vraag: moet je een speciale zonnecrème gebruiken voor je gezicht?
• Waarom beginnen muggenbeten te jeuken? En dit kun je eraan doen!

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!