12 vragen over snurken beantwoord door de expert

Van het zachte geknor van je baby tot je partner die ’s nachts hele bossen omzaagt, snurken is behoorlijk vervelend en kan soms zelfs schadelijk zijn voor je gezondheid. De expert geeft raad.

Wie is onze expert? Prof. Dr. Olivier Vanderveken is diensthoofd NKO en hoofden halsheelkunde aan het UZA, en hoogleraar aan de Universiteit Antwerpen.

1. Wat is snurken eigenlijk?

Prof. Dr. Olivier Vanderveken: “Snurken is het geluid dat ontstaat als de keelholte vernauwt. Als je slaapt, verslappen de spieren in de keelholte sowieso, maar als je wat pech hebt met je anatomie en daarbij ook nog wat ‘voorbeschikkende factoren’ komen zoals man zijn en overgewicht hebben, dan kan de keelholte makkelijk gaan vernauwen.

De lucht circuleert dan tijdens de slaap in een te nauwe ruimte, waardoor er turbulenties ontstaan en de weefsels gaan ‘fladderen’. Dat geluid wordt versterkt door de akoestiek van de mond en de keelholte. Net zoals wanneer je een ballon laat leeglopen terwijl je het teutje dichtknijpt. De grootte van de vernauwing en waar ze plaatsvindt, bepaalt de sterkte en het type van het geluid.

Snurkgeluiden ontstaan dus vooral in de keelholte en slechts in mindere mate in de neus, hoewel veel mensen denken dat het enkel uit de neus komt. De kans op turbulenties, met andere woorden: een vernauwde bovenste luchtweg, zal natuurlijk wel toenemen als je een verstopte neus hebt omdat je verkouden bent, of door allergie.”

2. Wat verhoogt het risico?

“Alles wat de keelholte vernauwt, is een nadeel. Bij kinderen kunnen dat poliepjes in de neus/keelholte zijn, of grote amandelen. Die kunnen bij kinderen, maar ook bij volwassenen, de oorzaak zijn van slaapapneu, een aandoening waarbij je tijdens het slapen kortstondig stopt met ademen.

Overgewicht, alcoholgebruik en vermoeidheid, zijn ook risicofactoren. Ook slaapmedicatie kan de spieren verslappen. Bij volwassenen zijn er dus veel redenen voor snurken.”

3. Kunnen baby’s snurken?

“Dat kan zeker, bijvoorbeeld bij een verkoudheid, poliepjes of grote amandelen. Wees er wel alert voor, want het kan wijzen op onderliggende problemen zoals apneu. Een slaaponderzoek dat het zuurstofgehalte, de nachtelijke ademhaling en de hersengolven meet, kan uitsluitsel geven.”

4. Mijn man snurkt als een os. Wat kan ík doen?

“Omdat snurken vaak gepaard gaat met overgewicht, is afvallen de eerste stap in de behandeling. Soms volstaat dat al om het snurkprobleem op te lossen. Je kunt je partner dus stimuleren om gezonder te eten, meer te bewegen, minder alcohol te drinken en zeker niet te roken, want dat irriteert de slijmvliezen waardoor die gaan opzwellen. Maar een makkelijke en dankbare taak is dat natuurlijk niet.

Je hoort vaak dat mensen hun snurkende partner op zijn of haar zij proberen te duwen. Dat is nuttig, maar niet realistisch. Stel je voor dat je een partner met apneu 180 keer per nacht moet draaien… Het is wél zinvol om mee te komen op consultatie. Als partner heb je een schat aan informatie over de ernst van het probleem en hoe het tijdens de behandeling evolueert.

Tot slot kun je ook best zo enthousiast mogelijk zijn eens de behandeling begint te werken, en je eindelijk weer eens kunt genieten van een stille nacht. Jouw geluk kan je partner de moed geven om door te zetten. Belangrijk, want niet elke behandeling is een pretje.”

“Mannen tussen 45 en 60 snurken dubbel zo vaak als vrouwen.”

5. Snurkt ieder vogeltje zoals het gebekt is?

“Het geluid verschilt inderdaad afhankelijk van de plaats waar het ontstaat.

• Een grote meerderheid snurkt ‘klassiek’, het typische bomen omzagen, een geluid dat meestal van het verhemelte komt.
• Als er ‘gerateld’ wordt, dan kun je er geld op inzetten dat het strottenklepje betrokken is en door de turbulenties in de keel continu over de stembanden klapt. Als een dekseltje dat op en af het potje gaat.
• En dan zijn er nog een aantal mensen die grommen in hun slaap. Dat wordt waarschijnlijk veroorzaakt door bepaalde koppelingen met de hersenen.

Je kunt er wat lacherig over doen, maar de analyse van het snurkgeluid is heel interessant. Met behulp van moderne technieken zoals apps (bijvoorbeeld SnurkLab red.) en fitbits, kunnen onderzoekers de gegevens van duizenden snurkers verzamelen en een patroon ontdekken. Zo krijgt de arts in de toekomst al op basis van het snurkgeluid alleen een aanwijzing over waar in de keelholte het probleem ontstaat.”

6. Moet je naar de huisarts als je snurkt?

“Zowel voor kinderen als volwassenen geldt dat je het best signaleert aan je kinder-, huis- of tandarts als je meer nachten wel dan niet snurkt. Die kan doorverwijzen naar een specialist of indien nodig een slaaponderzoek voorschrijven.”

7. Kan het ook nadelige gevolgen hebben?

“Toch wel. Bij een flinke helft van de snurkers is het vooral een sociaal probleem. Als partners niet meer samen kunnen slapen, heeft dat gevolgen voor hun relatie. Er is ook een vermoeden dat de verhoogde weerstand op de borstkas door het snurken, minder onschuldig is dan het lijkt, bijvoorbeeld voor het hart en de bloedvaten. Zelfs als je geen echte slaapapneu hebt.

Maar voor een kleine helft, naar schatting 40% van de mensen die onderzocht worden vanwege snurken, is er een medisch belangrijk probleem, dat dringend behandeld moet worden. Bijna altijd gaat het dan om obstructief slaapapneu-syndroom, waarbij de patiënt tijdens zijn slaap te vaak stopt met ademen en daardoor een zuurstoftekort ontwikkelt. Dat is niet alleen heel schadelijk voor hart en bloedvaten, maar ook voor de suikerregulatie en je recuperatie.

Iemand die 30 keer per uur een apneu doet, wordt, zonder dat zelf te merken, 30 keer per uur wakker om zijn ademhaling te normaliseren. Als je 6 uur slaapt, ben je dus 180 keer wakker geweest en word je uitgeput wakker. Daar word je moe en slaperig van, waardoor je bijvoorbeeld het risico loopt om achter je stuur in slaap te vallen of een ongeval te hebben op het werk.

Bovendien is de kans op een hartaanval met een onbehandelde of niet gediagnosticeerde slaapapneu 7x hoger dan bij een gelijkaardige persoon die geen apneu heeft of ervoor behandeld wordt.”

“De eerste behandeling tegen snurken? Afvallen!”

8. Slaapapneu, wat doe je eraan?

“Wie snurkt vanwege apneu kan kiezen voor het CPAP- of slaapapneutoestel, dat lucht in de keelholte blaast waardoor die openblijft. Een andere oplossing is ’s nachts een op maat gemaakte mondprothese dragen, die de onderkaak naar voren plaatst, waardoor de tong en het verhemelte worden opgerekt en het snurken en de apneu verminderen.

Het CPAP-toestel is iets efficiënter, maar wordt minder consequent gebruikt dan het gebitje, waardoor de twee behandelingen aan elkaar gewaagd zijn. Beide behandelingen hebben een terugbetaling vanaf dat er sprake is van een matig ernstige slaapapneu. Ook voor snurkers zonder of met een lichte apneu, kan zo’n mondbeugel een oplossing zijn. In dat geval wordt de beugel wel niet terugbetaald.”

9. Zijn er heelkundige oplossingen voor hevige snurkers?

“In geval van lichte of geen apneu wordt vooral naar het verhemelte en/of de keelamandelen gekeken. Het verhemelte kan door een behandeling met radiofrequentie verstevigd en verkleind worden.

Zodra er sprake is van lichte apneu, kan ook het huigje ingekort en/of het verhemelte opgespannen worden. Wanneer de keelamandelen vergroot zijn, worden ze tijdens dezelfde ingreep ook weggenomen. Dat vermindert het snurken met maar liefst 70 tot 90%.

In geval van apneu kan er terwijl je slaapt met een endoscoop gekeken worden waar het probleem zich bevindt, en wordt dat chirurgisch opgelost. Bij de allernieuwste techniek wordt de tongzenuw verbonden met een soort van pacemaker die een pulse geeft om de tong naar voren te duwen. Het gaat over zogenaamde bovenste luchtwegstimulatie voor slaapapneu: bij sommige apneupatiënten geeft deze innovatieve techniek spectaculaire resultaten.”

10. Op grootmoeders wijze: een tennisbal in de pyjama naaien. Maar helpt het ook?

“Er zijn heel veel mensen die vooral snurken als ze op hun rug liggen, maar een tennisbal in de pyjama raden we absoluut af. Als ze die pyjama al zullen aandoen, dan slapen ze vaak door óp de tennisbal, zeker als ze ernstige apneu of overgewicht hebben. Dan ligt er dus een voorwerp op je ruggengraat, wat in het ernstige geval rugletsel of hernia kan veroorzaken.

Een beter idee bij ‘rugliggingsgebonden’ snurken of slaapapneu is een soort van ‘positie-alarm’: een machientje dat je op je buik draagt en almaar heviger begint te trillen als je op je rug ligt. Het stopt pas met rollen als je op je zij draait. Heel efficiënt en niet lastig voor de partner, want het is quasi geluidloos. Een groot deel van de positie-afhankelijke slaapapneupatiënten is met dit toestelletje geholpen.”

“Als je meer nachten wel dan niet snurkt, dan signaleer je dat best aan je arts”

11. Wordt snurken erger met het ouder worden?

“Mannen op middelbare leeftijd, tussen 40 en 65, snurken dubbel zo vaak als vrouwen. Dat heeft onder andere te maken met het mannelijk hormoon. Als vrouwen in de menopauze komen, daalt het vrouwelijk hormoon en wordt het aandeel mannelijk hormoon in verhouding belangrijker, waardoor ook vrouwen dan meer gaan snurken. Omgekeerd zien we dat mannen op latere leeftijd soms minder gaan snurken of minder last hebben van apneu, omdat het mannelijk hormoon afneemt.”

12. Hoe luid kun je snurken?

“Enorm luid. Als alles tegenzit – een hoge turbulentie en een mooie akoestiek in de keelholte – dan kan snurken makkelijk tot 85 decibel gaan. Dat is even luid als een vliegtuig op de tarmac.”

OOK INTERESSANT:

• 11 verrassende weetjes over snurken
• Slecht slapen? Deze 10 lezeressen vonden de oplossing voor hun slaapprobleem
• 10 tips om beter te slapen

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!