Wanneer is het tijd om een vriendschap te verbreken?
Die jaarlijkse uitstap met de vrienden van je middelbare school die steeds meer aanvoelt als een verplichting, of die wekelijkse babbel met je vriendin die je meer energie vraagt dan geeft… Misschien is het tijd om de stekker uit de vriendschap te trekken. Maar hoe beslis je dat en hoe pak je dat aan? Journaliste Raounak Khaddari zocht het uit en goot haar bevindingen in het boek ‘Even goede vrienden’.
‘De druk van deze vriendschap wil ik niet. Heel veel liefs. Ik ga morgen uit de groepschat’, op die manier maakte de Nederlandse journaliste Raounak Khaddari het uit met twee van haar vrienden. Omdat ze zich achteraf schuldig voelde, besloot ze uit te zoeken hoe dat nu zit met vriendschappen. Het resultaat: het boek ‘Even goede vrienden‘, over vriendschappen en wanneer het tijd is om afscheid te nemen.
Jij stuurde een whatsappje om een vriendschap te verbreken, maar achteraf kwamen er schuldgevoelens?
“Ik voelde me schuldig over de manier waarop ik de vriendschap heb beëindigd, maar niet over de beëindiging zelf. Meer zelfs als ik de tijd kon terugdraaien, zou ik er sneller zijn uitgestapt. We waren een groepje van drie en we hadden heel andere verwachtingen over de vriendschap. De andere twee wilden graag wekelijks afspreken om de vriendschap te onderhouden, voor mijzelf lukte dat niet. Ik stelde hen teleur en zij legden mij druk op, het werkte niet meer. We waren uit elkaar gegroeid. En dan is het beter om de stekker eruit te trekken. Als ik niet zo lang had geprobeerd om toch nog te forceren, was het waarschijnlijk minder pijnlijk afgelopen dan nu. Ik kwam een tijdje geleden een van de twee tegen, en we negeerden elkaar. Heel ongemakkelijk.”
Vriendschapsrelaties worden zwaar onderschat. Tegelijkertijd is het perfect normaal dat vriendschappen komen en gaan
In je boek zeg je dat vriendschapsrelaties zwaar worden onderschat?
“Dat klopt. Vriendschappen zijn onmisbaar. Ze zijn goed voor je mentale én fysieke gezondheid. Om te kunnen ontstressen hebben we vriendschappen nodig, en we weten allemaal dat stress negatieve gevolgen kan hebben voor je gezondheid. Eigenlijk is een goede vriendschap net als een romantische relatie, je moet eraan werken en je moet goed communiceren met elkaar. Ik hoop dat we dat beter gaan beseffen.”
Wanneer spreek je van een goede vriendschap?
“Een goede vriendschap steunt op drie principes: absolute wederkerigheid, absolute vrijheid en onafhankelijkheid. Die wederkerigheid wil zeggen dat je tijd en energie investeert in elkaar zonder dat je er iets voor terugkrijgt: als je vriendin ziek is, breng je pakweg soep zonder dat je die terugverwacht. Ten tweede moet je vrij zijn om jezelf te zijn én om zelf je vriendschappen te kiezen. Je kunt bijvoorbeeld geen echte vrienden zijn met je zus of mama, die kies je immers niet. En dan is er nog de onafhankelijkheid. Om die reden kun je geen vrienden worden met je baas, je bent er afhankelijk van voor bepaalde dingen. In een goede vriendschap moet er gelijkheid zijn.
Om van een vriendschap te spreken, moet er wat tijd over gaan als je nieuwe mensen ontmoet. Uit onderzoek blijkt dat mensen minstens 50 uur samen moeten doorbrengen om van een vriendschap te spreken. Voor beste vrienden is dat 200 uur.”
Problemen? Net als in romantische relaties start alles met een goed gesprek
Door de drukte van het leven heb je niet altijd tijd om vrienden vaak te zien. Is dat een probleem?
“En ook dat hoeft geen probleem te zijn. Het gaat niet om de kwantiteit, maar om de kwaliteit. Zo zijn tradities veel belangrijker dan frequentie. Ik heb zelf een vriendinnengroepje waarmee ik altijd graag afspreek. We hebben het allemaal druk en toen een van hen moeder werd, werd het uitdagend om af te spreken en de vriendschap te onderhouden. Ik had op dat moment twee opties: ik kon dan boos zijn omdat er niet genoeg tijd werd gemaakt of ik kon rond de tafel gaan zitten en op de man af vragen hoe we het anders konden doen. Ik koos dat laatste. We hebben onze verwachtingen rond onze vriendschap op tafel gelegd. Wat bleek? Voor de mama in het groepje was een goede planning noodzakelijk. Onze afspraken liggen daarom nu al een paar maanden op voorhand vast. Wat we precies doen, zien we op het moment zelf wel, maar iedereen houdt de datum vrij. Die traditie is voor ons goud waard.
Het moment dat één van de vriendinnen een kind krijgt, heeft dat meestal een grote invloed op vriendschappen. Er is een grote verschuiving in prioriteiten. Vaak komen er dan mama-vriendinnen in de plaats omdat andere moeders de impact begrijpen van de nieuwe gezinssamenstelling. Het hoeft echter niet tot een vriendschapsbreuk te leiden. Hetzelfde geldt voor andere levensingrijpende gebeurtenissen. Denk maar aan een verhuis bijvoorbeeld. Als jullie echt willen, kan die vriendschap behouden blijven. Maar als dat niet zo is, hoeft dat ook geen ramp te zijn.”
Een vriendschap verbreken hoeft helemaal niet slecht te zijn! Het geeft je extra tijd en energie om in anderen te steken
Waarom lopen vriendschappen stuk?
“Wij mensen zijn continu in evolutie, we veranderen steeds en bewandelen nieuwe levenspaden. Dan is het logisch dat je allebei op een andere manier kunt voortbewegen. Grote gebeurtenissen zorgen bovendien dat je soms in heel verschillende levensfases terechtkomt of dat het te druk of te moeilijk wordt. Het is dus perfect normaal dat vriendschappen komen en gaan.
Ik had in de basisschool een beste vriendin, we zijn jarenlang vriendinnen geweest. Zij is ondertussen mama geworden. Haar leven is ontzettend druk en we zijn elkaar uit het oog verloren. Dat is helemaal niet erg. Ik zie haar nog doodgraag en als er echt iets zou zijn, zou ik springen om haar te helpen. Maar onze levens zijn nu te verschillend. Ik kan daar droevig over zijn of ik kan gewoon blij zijn met de herinneringen die ik aan onze mooie tijd heb. Niets is trouwens uitgesloten, wie weet kruisen onze wegen elkaar ooit weer. Dat is natuurlijk nog iets helemaal anders dan bewust de vriendschap verbreken.”
Je wijdt ook een heel hoofdstuk in je boek aan afgunst. Is dat een reden voor zo’n vriendschapsbreuk?
“Afgunst en vriendschap gaan niet samen. Jaloezie is gezond: je vindt het heel knap dat je vriendin pakweg een marathon loopt. Het is mooi dat je dan blij kunt zijn en dat het je misschien kan motiveren om dat zelf ook te doen. Afgunst wil zeggen dat je niet blij bent voor de ander, en eigenlijk had je gehoopt dat jij die marathon had gelopen. Het komt veel voor en het is lelijk, wees gewoon gelukkig voor elkaars kleine en grote successen en laat elkaar floreren.
Je moet je vriendschap in vraag stellen wanneer ze voor een negatief energielek zorgt: als je vriendschap je meer energie kost dan dat je ervan krijgt dus. Maar dan nog wil dat niet nog niet noodzakelijk zeggen dat jullie de handdoek in de ring moeten gooien. Net als in romantische relaties start alles met een goed gesprek. Bespreek jullie verwachtingen met elkaar. In veel gevallen vind je gewoon een oplossing.”
Vriendschapsverdriet is ontzettend pijnlijk, maar het slijt. Hopelijk komt er ooit een moment waarop je net met een glimlach naar de herinneringen kijkt
Het zelf ‘uitmaken’ is één ding, maar gedumpt worden lijkt me pijnlijk. Hoe ga je daarmee om?
“Het wordt onderschat hoeveel pijn een vriendschapsbreuk kan doen. Voor alle partijen trouwens. Het is belangrijk dat je jezelf tijd geeft om te rouwen. Als er voldoende tijd over gaat – de periode is voor iedereen en voor iedere vriendschap anders – komt er een moment van acceptatie. Wie weet komt er zelfs een moment dat je kunt terugkijken naar de vriendschap en de mooie herinneringen kan zien zonder het verdriet te voelen. Want vergis je niet: de vriendschappen die ik gebroken heb, hebben me ook moois opgeleverd: ik heb heel veel plezier gehad, ben op fijne plaatsen gekomen en heb goede gesprekken gehad.
Je kunt zo’n breuk ook voor een stuk zien als een cadeau: je weet hoe de ander erin staat en je kunt zelf afsluiten. We hebben allemaal maar een beperkt aantal uren in een dag, je steekt je tijd toch liever in mensen die energie geven én die even graag bij jou willen zijn?”
Een vriendschap is werken, net als een relatie. Durf het gesprek aan te gaan
Vrienden maken lijkt vanzelf te gaan als kind, maar hoe pak je dat aan als je al wat ouder bent?
“Het goede nieuws: in iedere fase kun je vrienden maken. Logisch eigenlijk: bij elke nieuwe levensfase komen ook weer nieuwe mensen in je leven. De kunst is om er zelf voor in actie te komen: zoek een nieuwe hobby, doe vrijwillgerswerk of volg eens een workshop. Een oproepje plaatsen kan natuurlijk ook. En er zijn tegenwoordig zelfs apps als Bumble die net zoals een datingapp werken, maar dan voor vrienden. Je kunt aangeven wat je zoekt in een vriend.
Daarnaast is het vooral soms een kwestie van lef hebben. Zie je een leuke mama of oma waarmee het misschien weleens zou klikken, durf dan gerust eens te vragen om koffie te drinken of iets te gaan doen. Vaak is de andere partij daar ook heel gelukkig mee.”
Meer lezen? Het boek ‘Even goede vrienden’ is uitgegeven door Spectrum en te koop voor € 20.
