Goeie vraag: kunnen vrouwen minder goed tegen de warmte dan mannen?

Door Herte De Cleyn

30 jul 2024

We houden van warme dagen, thuis of op vakantie, maar een hittegolf is ook niet alles. Prof. dr. Dirk Devroey, huisarts en professor huisartsgeneeskunde aan de VUB, geeft enkele tips om het hoofd koel te houden als het kwik stijgt.

Wat doet hitte met je lichaam?

Een rood hoofd, zweet dat langs je rug naar beneden loopt… Je lichaam doet er bij hitte alles aan om de warmte weer kwijt te geraken. Dr. Devroey: “Hitte zet heel wat processen in gang. Je lichaam gaat proberen je lichaamstemperatuur te regelen, waardoor je begint te zweten. Je bloedvaten gaan ook uitzetten om die warmte te kunnen kwijtraken, waardoor je bloeddruk zakt en je hoofd dus rood wordt. Bij hitte gaat alles ook wat trager werken, vooral je hersenen. Daardoor worden we een beetje lomer. Alles gebeurt om je temperatuur rond de 37° te houden, de temperatuur waarbij je lichaam het best functioneert.”

Je loopt meer risico bij hitte als je…

in open lucht werkt
zwanger bent
bejaard bent
een hartaandoening hebt
long- of nierpatiënt bent
een klein kind bent
geïsoleerd leeft.

Kunnen vrouwen minder goed tegen de warmte dan mannen?

Dr. Devroey: “Het geslacht maakt volgens mij geen verschil, maar vrouwen hebben over het algemeen een kleinere spiermassa, wegen minder, hebben minder bloed… Net zoals kinderen zijn ze daardoor iets gevoeliger voor hitte.

Ik maak me meer zorgen om bejaarde mensen. Een ouder lichaam is minder goed in staat om zijn temperatuur te regelen en warmte efficiënt af te voeren. Oude, perkamentachtige huid kan ook minder goed zweten. Het is dus héél belangrijk voor oudere mensen om uit de hitte te blijven, veel te drinken, de voetjes in het water te steken en het rustig aan te doen. Zout eten is voor hen minder belangrijk omdat ze minder zweten en dus minder zout verliezen, en ze vaak ook een te hoge bloeddruk hebben. Hou bejaarde mensen in je omgeving dus heel goed in het oog en zorg voor elkaar.

Ook jonge en gezonde mensen kunnen last hebben van hitte, bijvoorbeeld als ze gaan sporten in hoge buitentemperaturen. Sportende spieren warmen je lichaam immers nog eens extra op, waardoor het dus dubbel zo hard moet werken om de warmte weer kwijt te geraken. Ook te lang in de zon staan vormt een risico, zoals wanneer je op een festival in de zon of hitte danst. Wereldwijd onderschatten mensen hun kwetsbaarheid voor hitte, terwijl iederéén vatbaar is voor de gevolgen als we ons te lang in een te hoge temperatuur bevinden.”

10 hitte-tips op een rij

Drink, drink, drink! Het liefst water, zeker geen alcohol.
Blijf uit de zon en zoveel mogelijk uit de hitte. Blijf het liefst binnen op de heetste uren van de dag.
Hou je huis of vakantiewoning zo koel mogelijk.
Doe het rustig aan.
Eet wat extra zout, áls je geen last hebt van een te hoge bloeddruk.
Kies voor lichte maaltijden. Bij zware maaltijden, zoals een barbecue waarbij je jezelf overeet, gaat er heel wat bloed naar het spijsverteringsstelsel en minder naar de huid, die warmte moet verliezen.
Sporten en fysieke arbeid verhogen je interne temperatuur nog meer, zeker in de zon, en worden dus afgeraden bij extreme temperaturen. Sta ’s morgens om 5 of 6 uur op als je wilt sporten of fysieke arbeid doen.
Ga je naar een festival? Van in de zon staan dansen kun je een zonneslag of -steek krijgen. Dr. Devroey: “Wat mensen weleens vergeten, is dat ook in een tent met heel veel mensen bij elkaar de warmte extreem kan oplopen. Geen wonder, dus dat daar al eens iemand flauwvalt.”
Wees alert! Mensen onderschatten hun kwetsbaarheid voor warmte terwijl het op alle leeftijden een risico inhoudt. Hou elkaar in het oog, want het eerste wat vermindert bij extreme temperaturen, is je hersenfunctie, waardoor je minder alert wordt voor symptomen van de opwarming van je lichaam. Aan anderen dus om mensen uit de zon of hitte te halen als ze duizelig worden, bijvoorbeeld.
Probeer ’s nachts af te koelen. Dr. Devroey: “Als je jong en gezond bent, kun je de hitte doorgaans goed doorstaan, maar je moet ’s nachts wel een periode hebben om te recupereren. Je kunt dan weer wat vocht opstapelen, je hart laten recupereren, enzovoort. Als je lichaam ’s nachts ook heel hard moet werken om je temperatuur te regelen, dan neemt je kwetsbaarheid alleen maar toe.”