Wat als je tiener zich van je afsluit? De expert geeft raad

Stel: je kwam altijd goed overeen met je kind, maar opeens is de puberteit daar en merk je dat je tiener zich van je afsluit. Je weet niet goed meer wat er in zijn of haar leven omgaat, maar wilt dat veranderen. Kindercoach Vicky Nuyts van De Glundering geeft advies over wat je in die situatie kunt doen.

De uitdagingen van de puberteit

“Bij de puberteit komen heel wat uitdagingen kijken”, zegt kindercoach Vicky. “Tieners zijn volop op zoek naar hun eigen waarden en normen. En tijdens deze zoektocht gaan ze meer en meer belang hechten aan leeftijdsgenoten en hun mening. Het is dan ook de periode waarin ze zich wat proberen los te maken van hun ouders.

Aangezien tieners het doorgaans belangrijk vinden om ‘erbij te horen’, zou het kunnen dat ze zich anders gaan gedragen of verbergen wat er echt in hen omgaat. Vaak voelen ze zich hierdoor dan niet meer zo goed in hun vel, zijn ze onzeker en/of zien ze niet wat ze werkelijk waard zijn. En dat uit zich op termijn ook in hun gedrag, bijvoorbeeld door desinteresse en uitstelgedrag te tonen, zich af te sluiten of in hun schulp te kruipen.”

Wat de coach doet

“Samen met de tieners die bij mij komen (de ene met wat meer enthousiasme dan de andere) probeer ik te ontdekken wat hun uitdagingen zijn, wat er in hen omgaat en hoe ze dat kunnen aanpakken. Dit doen we op een manier die bij hen past: elke tiener is anders dus bij de ene werkt praten goed, bij de andere schrijven of tekenen.

Ik probeer hen ook vooral mee te geven hoe ze het positieve in zichzelf kunnen zien. We focussen als maatschappij tenslotte vaak op wat slecht of minder goed gaat. Zelfs kleuters vinden het al makkelijker om van anderen te zeggen waar ze goed in zijn dan van zichzelf. Ik probeer tieners te laten inzien dat ze veel potentieel hebben. Want wanneer ze dat beseffen, staan ze veel positiever in het leven.”

Wat kun je zelf doen als je tiener zich van je afsluit?

Vicky Nuyts: “Om te beginnen wil ik verduidelijken dat het normaal is dat een tiener zich op een gegeven moment wat terugtrekt en niet meer alles wil delen met z’n ouders. Het is een deel van het opgroeien en eigen aan de leeftijdsfase. Toch mag dat niet zo drastisch zijn dat je bijna niet meer kunt communiceren met je eigen kind.

Als je opmerkt dat je tiener zich helemaal van je afsluit en meer naar vrienden luistert dan naar jou, moet je wel ingrijpen. Want hoewel tieners misschien denken dat ze hun ouders niet meer nodig hebben, is dat zeker wel het geval. Een tienerbrein is nog niet volgroeid, vooral het langetermijndenken heeft nog oefening nodig, dus technisch gezien kun je dan nog niet altijd de beste beslissingen nemen.”

Verwoord wat je opmerkt

“Wanneer je tiener zich afsluit, verwoord je als ouder best wat je ziet gebeuren“, zegt Vicky. “Je kunt aangeven dat het geen probleem is dat er iets meer afstand is tussen jullie, maar dat je wel graag op de hoogte blijft van wat hij of zij meemaakt.

Daarom is het ook belangrijk om voldoende momentjes samen te hebben, denk dan bijvoorbeeld aan samen eten. Heb je een tiener in huis die liever op de kamer blijft en niet meer aan tafel komt? Word dan niet boos, maar geef aan waarom samen eten voor jou wel belangrijk is. Die open communicatie is essentieel.

Ook autoritten kunnen trouwens een goed moment zijn om een gesprek aan te gaan. Je hoeft dan niet per se meteen serieuze gesprekken te hebben. Zeg bijvoorbeeld iets over de muziek die afspeelt of laat je tiener een liedje kiezen. Je kunt dan vragen naar waarom hij of zij die muziek leuk vindt en wie weet ontstaat er zo wel een verdere spontane babbel.”

Geef het goede voorbeeld

“Als je verwacht van je kind dat hij of zij aangeeft wanneer het niet goed gaat, is het belangrijk dat jij dat ook doet. Op dagen dat je zelf wat lastig bent omdat er iets op het werk niet goed gaat, bijvoorbeeld, kun je dit zeggen: ‘Ik zit momenteel met mijn hoofd ergens anders, maar dat heeft niets met jou te maken. Dus sorry dat ik wat lastig ben.’

Kinderen doen je meer na dan dat ze naar je luisteren. Doe dus zelf wat je verwacht van hen en geef ook aan dat je het apprecieert wanneer ze dat doen.”

Choose your battles

“Je kunt je als ouder aan veel zaken ergeren. Maar overal kritiek op geven, gaat je kind niet dichter bij je brengen. Kies dus wat voor jou het belangrijkst is om aandacht aan te geven, bijvoorbeeld op tijd thuiskomen ’s avonds. Je brengt dit dan best aan op een positieve manier. Zeg dus in dit geval: ‘ik zou graag hebben dat je op tijd thuiskomt’ en niet ‘ik wil niet dat je te laat thuiskomt’.

Zeg hier bovendien ook weer waarom je dat graag wilt. Zo kent je tiener jouw beweegredenen en help je hem/haar nadenken over de gevolgen van zijn/haar acties. Zeg bijvoorbeeld: ‘Ik snap dat dit nu fijn is, maar je moet de dagen erna vroeg opstaan en wilt nog allerlei andere zaken doen. Is dat dan wel haalbaar en verstandig?’ Zo ga je gewoon in gesprek en ontdek je ook meer over de manier waarop jouw tiener denkt.”

Vorm als ouders een front

“Wanneer je aangeeft wat je als ouder wilt, moet dit in een gezin vanuit de twee ouders komen. Zo vorm je een front en is er geen twijfel mogelijk voor je tiener. Zeker als je een bepaalde verandering wilt invoeren qua regels, is het belangrijk dat jullie er allebei achter staan. Tieners bieden tenslotte vaak automatisch weerstand bij een verandering en je wilt niet dat je partner dan toch zou toegeven. Bespreek dit dus altijd vooraf samen.

Voor gescheiden ouders ligt dat natuurlijk wat moeilijker. In dat geval kun je zeggen: ‘Ik weet dat het bij de andere zo werkt, maar bij mij werkt dat zo. Ik vind het belangrijk dat… wat vind jij?’ Zo heb je ook weer die open communicatie.”

Kijk naar goede momenten uit het verleden

“Voel je je ver verwijderd van het leven van je tiener? Een goede oefening is dan om terug te kijken naar wanneer je de laatste keer die verbinding voelde met je kind. Ga bijvoorbeeld eens door oude foto’s. Als je er zelf een goed gevoel door krijgt, kun je deze eventueel ook eens laten rondslingeren.

Aangezien kinderen meestal nieuwsgierig zijn naar wat je doet, zal je tiener het wel gezien hebben. Misschien roept het dan bij hem of haar ook wel leuke herinneringen op. Deze methode werkt waarschijnlijk niet bij iedereen, maar het is een kwestie van proberen. Experimenteer tot je een manier vindt om verbinding te maken. En blijf natuurlijk vooral herhalen en tonen dat je tiener altijd bij je terecht kan om te praten.“

Wat als communiceren echt niet lukt?

Als je als ouder echt met de handen in het haar zit, raadt Vicky aan om professionele hulp te zoeken: “Je kunt dan een psycholoog of coach zoeken om je puber of jullie samen te begeleiden. Al wordt dat ook moeilijk als je tiener daar helemaal niet voor openstaat.

In dat geval kun je, indien je daar nood aan hebt, gerust ook voor jezelf iemand opzoeken die je handvaten kan bieden in die moeilijke situatie. Wat je daaruit meeneemt, kun je misschien achteraf zelf gebruiken om de communicatie met je tiener te verbeteren. Geef alleszins niet op en onthoud: het is een fase waar je door moet.”

Met dank aan kindercoach Vicky Nuyts van De Glundering.

Misschien vind je ook deze artikels interessant:

• 5x hier kun je terecht als je tiener niet goed in z’n vel zit
• Verrassend: dit zorgt voor een goede band tussen tieners en hun grootouders
• Wonen jouw volwassen kinderen nog thuis? Zo verloopt dat vlot

Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!