Wat is dat eigenlijk ongezond ‘zitgedrag’?

8,3 uur. Zo lang zit de gemiddelde volwassen Vlaming gedurende een hele dag. Wie een zittend beroep heeft – en dat is zo’n 60 procent van de actieve bevolking – zit zelfs meer dan 9 uur per dag. De cijfers zijn afkomstig van het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie en ze stemmen niet echt vrolijk.

Zitten is het nieuwe roken

Sedentair gedrag lijkt, na roken en ongezonde voeding, hét nieuwe gezondheidsthema bij uitstek. Waar komt die aandacht plots vandaan?

Femke De Meester, stafmedewerker sedentair gedrag bij het VIGeZ legt uit:

• “Lang zitten en de gezondheidsgevolgen ervan worden pas sinds een tiental jaar uitgebreid wetenschappelijk onderzocht en in kaart gebracht. Voor die tijd bestond er nog veel onduidelijkheid. Bovendien leven we in een maatschappij die continu aanzet tot zitten. Technologie kwam in de plaats van handenarbeid, de auto in de plaats van de fiets, de supermarkt in de plaats van het jagen en verzamelen.
• Ook onze vrijetijdsbesteding werd meer sedentair: vijf op de tien volwassen Vlamingen zit op een doordeweekse avond twee uur voor een scherm.
• Zitten is volkomen vanzelfsprekend en maatschappelijk aanvaard. Maar de gezondheidseffecten zijn er, en ze zijn alarmerend.
• Onze mentaliteit moet dus veranderen. Staand wachten in een wachtzaal, wandelend vergaderen: we hopen dat over een paar jaar niemand er nog raar van opkijkt.”

Wat is ‘zitgedrag’?

• Sedentair gedrag omvat alle activiteiten die je zittend of liggend uitvoert. Denk aan tv-kijken, computeren aan een bureau, zittend werken, in de auto of op een tram zitten, enzovoort.
• Dat zijn allemaal activiteiten die je lang en onafgebroken doet en een laag energieverbruik hebben.
• De uren die je in je bed ligt om te slapen, vallen niet onder sedentair gedrag.

Hoe veel of hoe weinig mogen we dan nog zitten?

Maïté Verloigne van de Vakgroep Bewegings- en Sportwetenschappen aan de UGent legt uit:

• “Voor sedentair gedrag zijn er nog geen officiële, algemeen geaccepteerde aanbevelingen. Dat wordt nog volop onderzocht. Voorlopig wordt daarom gezegd dat volwassenen liefst niet meer dan 8 uur per dag zitten en het zitten om de 20 tot 30 minuten moeten onderbreken. Eventjes rechtstaan is goed, rondwandelen is nog beter.
• Maar we mogen zitten niet demoniseren. Je hoeft echt niet de hele dag aan je sta-bureau door te brengen: ook dat is niet gezond. Zo veel mogelijk afwisseling tussen wandelen, rechtstaan en zitten is voor je lichaam het beste.”

Hoe zit het met lichaamsbeweging? Kun je sedentair gedrag daarmee compenseren?

Maïté Verloigne: “Helaas niet. Sedentair gedrag en beweging zijn twee totaal verschillende mechanismen die elk afzonderlijk effect hebben op je gezondheid. Zowel lang zitten als te weinig bewegen is met andere woorden nefast voor je lijf, en je kunt het één niet goedmaken met het ander.

Het zit ‘m dus in de combinatie van beiden: én je zitgedrag beperken én elke dag 30 minuten matig fysiek actief zijn of 10.000 stappen zetten. Klinkt pittig, maar je moet dat bekijken over de hele dag. Fiets je bijvoorbeeld elke ochtend en avond een kwartier van en naar het station en probeer je tijdens de werkdag elk half uur eens recht te staan, dan ben je er al.”

Lees ook:

• Deze factoren zorgen ervoor dat je (veel) meer eet
• 6 redenen om met je fiets naar je werk te gaan
• Slimme tips voor slechte slapers