Zelfzorg vs. zorgen voor anderen: 6 tips om het evenwicht te bewaren
Zorg dragen voor jezelf is een must om gelukkig en evenwichtig in het leven te staan. Maar hoe combineer je dat met de zorg voor anderen? Want als we de ander op de eerste plaats zetten, dreigen we onszelf wel eens te verliezen. “Maar als je goed voor jezelf zorgt, heb je net méér energie voor iemand anders”, zegt Sofie Verstraeten, experte mentaal welbevinden bij Gezond Leven.
Jezelf op de eerste plaats zetten
Zorg dragen voor anderen en zorgen voor jezelf gaan niet altijd hand in hand. Maar al te vaak verliezen mensen zich helemaal in de zorg voor een partner, een kind, een ouder, waardoor ze niet meer aan zichzelf denken. Maar het is net belangrijk om jezelf ook dan op de eerste plaats te zetten. Denk maar aan het zuurstofmasker in een vliegtuig. Als dat naar beneden valt, hoor je als ouder altijd eerst zélf het masker op te zetten vooraleer je je kind helpt. Je kunt de ander immers pas zuurstof geven als je er zelf voldoende van hebt.
Kortom, als je goed voor jezelf zorgt en je goed in je vel voelt, heb je meer energie om zorg te dragen voor iemand anders. Makkelijker gezegd dan gedaan? Misschien. Maar met deze tips ben je alvast goed op weg!
Zelfzorg: 6 tips om het evenwicht te bewaren
1. Behoud je identiteit
Wanneer je zorgt voor iemand is het belangrijk om hierbij je eigen ruimte en autonomie te bewaken. Want het risico bestaat dat je alleen nog met de zorgvrager bezig bent. Daarom is het goed om te weten hoe jij in elkaar zit en wat jouw waarden en normen zijn. Op die manier behoud je nog steeds jouw identiteit zonder te versmelten met je taak als zorggever. Leef jij volgens jouw waarden?
2. Aanvaard je rol als zorgverlener
Wanneer je voor iemand zorgt, zal de huidige indeling van je leven veranderen. Je zult moeten zoeken naar een balans tussen je werk en je gezin. Misschien moet je je financiën herbekijken. En als je tijd wilt maken voor diegene waar je voor zorgt, zal dat ook gevolgen hebben voor je sociaal leven: je hebt niet meer de vrijheid om te gaan en staan waar je wilt, want er is altijd iemand die op je rekent.
En dus komt het erop aan om je zorgrol te omarmen. Probeer te aanvaarden dat je nu deze rol met alle andere rollen (partner, werknemer, collega, man/vrouw, …) combineert. Het is normaal dat dit soms botst.
3. Wees mild voor jezelf
Je kunt niet meer alles doen zoals je vroeger deed. Daarom moet je keuzes maken. Denk na wat jij belangrijk vindt om op in te zetten. Stel je prioriteiten: je kunt niet tegelijkertijd de beste werknemer, de liefste partner, de leukste mama/papa en de gezelligste vriend(in) zijn. Hierbij mag en moet je mild zijn voor jezelf.
Dat betekent dat je tegen jezelf zegt: “Ik doe mijn best.” Je hoeft je dus helemaal niet schuldig te voelen bij het maken van keuzes. Naast de prioriteiten plan je ook leuke dingen in voor jezelf, dat is helemaal niet egoïstisch! Om een beter zicht te krijgen op wat je stress geeft en wat je tot rust brengt, kun je de spanningsschaal gebruiken.
4. Geef je grenzen aan
Ook wanneer je zorgt voor iemand is het belangrijk om grenzen te stellen. Zo heb je misschien ‘s ochtends een halfuurtje nodig om even wakker te worden. Of heb je na het werk behoefte aan wat ademruimte. Bespreek je grenzen op voorhand om zo een gezonde verstandhouding op te bouwen. Op die manier is de persoon waar je voor zorgt op de hoogte en hoef je geen schuldgevoel te hebben wanneer je nee zegt of even voor jezelf tijd maakt. Kun jij makkelijk nee zeggen? Doe de test.
5. Durf hulp te vragen
Het allerbelangrijkste wat je kunt doen bij alle bovenstaande uitdagingen is jezelf goed omringen. Aarzel niet om hulp te vragen of om informatie op te zoeken, ook bij kleine dingen. Het kan ervoor zorgen dat jij net 5 minuten langer onder de douche kunt staan, of even tijd hebt om naar een aflevering van je favoriete serie te kijken.
Hulp vragen kan zowel voor praktische zaken als voor het bespreken van je twijfels en zorgen. Zo krijg je de bevestiging dat je goed bezig bent, vind je erkenning voor je ‘harde werk’, word je ondersteund in je emoties en kun je beter omgaan met de stress die hoort bij het zorgen voor iemand. Bepaal hierbij zelf wanneer bezoek of hulp welkom is. Ontdek wie er allemaal in jouw netwerk van steun zit.
6. Praat erover
Ook praten met lotgenoten en mensen in je omgeving is heel belangrijk. Spreek over wat je bezighoudt met iemand met wie je je gevoelens kunt delen. Als zorgverlener heb je nood aan een luisterend oor. Iemand die aandacht schenkt aan al je emoties, moeilijkheden en onzekerheden.
Het kan deugd doen om samen na te denken over een mogelijke aanpak van je problemen. Bijvoorbeeld tijdens waardevolle en open gesprekken met je partner, met vrienden of vriendinnen, je ouders of schoonouders. Wil je meer professionele hulp? Klik dan door naar ‘Steun of hulp nodig’.
Lees ook:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!