Zelf je borsten onderzoeken? Dat doe je zo
Borstkanker is nog steeds de meest voorkomende kanker bij vrouwen in België: maar liefst één op 9 wordt ermee geconfronteerd. Uit het jaarrapport Bevolkingsonderzoeken naar kanker van het Centrum voor Kankeropsporing blijkt dat vrouwen die zich preventief op borstkanker laten testen, de helft minder kans hebben om aan de ziekte te overlijden. Regelmatig zelf je borsten onderzoeken is dan ook van onschatbare waarde: het duurt maar enkele minuten en kan borstkanker vroegtijdig opsporen – of je geruststellen. Zo doe je het.
Te weinig zelfonderzoek
Pink Ribbon, de nationale organisatie die zich inzet voor de strijd tegen borstkanker, liet een studie uitvoeren door onderzoeksbureau iVOX. Daaruit blijken onthutsende cijfers:
- Zes op de tien vrouwen mijden de spiegel en kijken weinig of niet naar hun borsten.
- Eén derde schaamt zich soms over haar borsten.
- 25% van de Belgische vrouwen is weinig alert voor signalen die kunnen wijzen op een eventuele borstkanker, en loopt hierdoor hoger risico borstkanker laattijdig te ontdekken.
- Drie op de 10 vrouwen hebben nog nooit een zelfonderzoek gedaan. In die groep zitten vooral jongere vrouwen, vrouwen die niemand kennen met borstkanker, vrouwen met weinig kennis over de ziekte en vrouwen die aangeven niet erfelijk belast te zijn.
- Zeven op de 10 vrouwen deden dit wel al, maar verrassend is dat 4 op de 10 niet zeker is of ze het wel correct doet.
Ken je borsten
Het is bewezen dat zo’n 90% van de vrouwen die regelmatig hun borsten onderzoeken, zelf (vroegtijdig) borstkanker ontdekken. Het is dus heel belangrijk om je borsten goed te kennen: door zelfonderzoek weet je hoe ze ‘normaal’ aanvoelen en wanneer er iets niet pluis is.
Je borsten onderzoeken in enkele stappen
Zelfonderzoek van je borsten is elke maand aangeraden. Om het niet te vergeten, roept MSD Belgium het initiatief ‘Day 3’ in het leven: een eenvoudig ezelsbruggetje om elke derde dag van de maand, gedurende drie minuten, met drie vingers je borsten te checken.
Waarom de derde dag? Wanneer je het cijfer 3 negentig graden naar rechts kantelt, herken je er een paar borsten in. Eenmaal je dat ziet, kun je er nooit meer naast kijken en het dus ook minder snel vergeten. Een eenvoudige routine met een grote impact!
1. Kijk naar je borsten
Een zelfonderzoek start altijd bij het observeren van je borsten in de spiegel. Zijn er veranderingen zichtbaar? Let vooral op:
- De vorm van je borsten: een vervorming, een zichtbare massa of een opvallende verandering van de ene borst tegenover de andere.
- De huid: een sinaasappelhuid, verandering van kleur, kuiltjesvorming, kloofjes, wondjes, een opvallend zichtbare ader of een intrekking van de huid.
- De tepel: een indeuking, opvallende verandering van vorm, kleur, schilfering, zwelling of een lekkende tepel.
2. Voel aan je borsten
Deze fase in het zelfonderzoek doe je in 3 eenvoudige stappen:
- Hef je rechterarm en voel aan je borst met de drie middelste vingers van je linkerhand. Begin aan de buitenkant van je borst en ga beetje bij beetje meer naar het midden in cirkelvormige bewegingen. Doe hetzelfde aan de andere borst.
- Focus op de volledige borst: let vooral op het gedeelte tussen de borst en de oksel. Onderzoek ook je oksel en hou rekening met verdikkingen of verhardingen.
- Eindig bij de tepel: druk er zachtjes op. Als je iets abnormaals voelt of als de tepel vocht verliest, maak dan een afspraak bij de huisarts.
Als het zelfonderzoek niet zo vlot gaat, gebruik dan wat bodycrème of massage-olie, of ga simpelweg onder de douche staan. Dat maakt het contact met de huid iets eenvoudiger.
De borst bij een man
Bij de geboorte zijn de borsten van mannen en vrouwen vrijwel gelijk qua opbouw. Het verschil zit ‘m in de ontwikkeling tijdens en na de puberteit, onder invloed van het vrouwelijk hormoon oestrogeen.
De melkklieren en melkkanalen bestaan bij mannen dus wel, maar slechts in kleine hoeveelheden. Daarom is borstkanker bij mannen een zeldzame ziekte, maar er zijn helaas altijd uitzonderingen. Specifieke risicofactoren zijn:
- Erfelijkheid: een genetische aanleg, het BRCA2-gen, kan in verband gebracht worden met een hoog risico op borstkanker bij mannen
- Blootstelling aan stralingen
- Bepaalde goedaardige borstziekten in het verleden
- Een verminderde teelbalfunctie (onvoldoende aanmaak van testosteron)
- Het syndroom van Klinefelter (een zeldzame erfelijke aandoening waarbij er een extra X-chromosoom aanwezig is)
- Onderontwikkelde geslachtsorganen
- Hormonale afwijkingen
Het is dus erg belangrijk dat ook mannen veranderingen in hun borst tijdig opmerken. Borstonderzoek bij mannen gebeurt nagenoeg hetzelfde, zoals beschreven in de stappen hierboven. De meest belangrijke symptomen van borstkanker bij mannen zijn:
- Een kleine, pijnlijke massa aan de borst, meestal onder de gekleurde zone rond de tepel, waar het borstweefsel geconcentreerd is.
- Eczeem of een verzwering
- Een intrekking van de huid of tepel
- Een heldere, met bloed vermengde vloeistof die uit de tepel komt.
Wanneer naar de dokter?
Voel je tijdens het zelfonderzoek een knobbeltje in je borst, of merk je een ander abnormaal symptoom op? Panikeer dan niet meteen, want niet elk knobbeltje is gevaarlijk. Borsten zijn immers knobbelig van structuur.
Toch is het belangrijk om bij twijfel contact op te nemen met je huisarts. Geen enkele arts zal het je kwalijk nemen als je hem raadpleegt voor onderzoek omdat je ongerust bent. Afhankelijk van de uitkomst van het onderzoek, zal de dokter je geruststellen of tot verdere (specifieke) onderzoeken overgaan, zoals een echo- of mammografie.
Mammoquiz
Om iedere vrouw te helpen om zelf borstkanker vroegtijdig te ontdekken of te missen, ontwikkelde Pink Ribbon de Mammoquiz.
Hilde Debackere, gedelegeerd bestuurder bij Pink Ribbon vzw verduidelijkt: “Te weinig vrouwen zijn alert voor de tekens van borstkanker, terwijl 6 op de 10 borstkankers door vrouwen zelf ontdekt worden. We ontwikkelden deze zelftest om meer bewustzijn te creëren.
Want als je er snel bij bent wanneer je borstkanker hebt, is de behandeling meestal minder ingrijpend en de kans op genezing groter. Met de Mammoquiz komen vrouwen zelf te weten hoe groot de kans is dat ze tijdig borstkanker ontdekken.”
Zou jij borstkanker snel opmerken als je het hebt? Doe de Mammoquiz en ontdek wat voor type je bent.
Bron: Pink Ribbon, kanker.be, VRT NWS
Lees ook:
Volg ons op Facebook, Instagram, Pinterest en schrijf je in op onze nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van alle nieuwtjes!